Turi wielkokwiatowe

Turi wielkokwiatowe (Sesbania grandiflora) – gatunek drzewa z rodziny bobowatych (Fabaceae Lindl.). Pochodzi z Archipelagu Sundajskiego[4], jest też uprawiane w wielu krajach o klimacie tropikalnym[3][4]. Strefy mrozoodporności: 10–11[5].

Turi wielkokwiatowe
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

bobowate właściwe

Rodzaj

turi

Gatunek

turi wielkokwiatowe

Nazwa systematyczna
Sesbania grandiflora (L.) Pers.
Syn. pl. 2(2):316. 1807[3]
Synonimy
  • Agati grandiflora Desv.
Liście i kwiaty
Płatki wykorzystywane w kuchni tajskiej

Morfologia edytuj

Pokrój
Wiecznie zielone, szybko rosnące drzewo osiągające wysokość do 10 m, niekiedy o pokroju krzewiastym. Kora gruba, szara i szorstka, na młodych pędach różowa. Drewno jasne, miękkie i bardzo lekkie.
Liście
Pierzaste, od 9 do 25 listków o zaokrąglonych wierzchołkach i długości do 2,5 cm.
Kwiaty
Wyrastające w pachwinach liści, zebrane w niewielkie luźne grona, płatki duże, do 10 cm. Białe, szkarłatne lub różowe. Kielich zielony, lejkowaty.
Owoce
Długie, wąskie strąki o długości do 60 cm.

Zastosowanie edytuj

  • Drzewo często sadzone w parkach, ogrodach i w zadrzewieniach przydrożnych jako roślina ozdobna.
  • Sadzona jako roślina cieniodajna na plantacjach pieprzu.
  • Roślina lecznicza.
  • Mięsiste płatki kwiatów są jadalne, wykorzystywane w kuchni tajskiej w potrawach typu curry oraz w sałatkach. Jadalne są również niedojrzałe strąki.

Znaczenie w hinduizmie edytuj

Turi wielkokwiatowe (trl. bāksanā) jest czczone w hinduizmie jako drzewo boga o imieniu Śiwa[6].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-03-23] (ang.).
  3. a b Taxon: Sesbania grandiflora. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2013-03-23]. (ang.).
  4. a b Jolanta i Karol Węglarscy: Rośliny dalekiej Azji. Szkice etnobotaniczne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo naukowe, 2006, s. 230. ISBN 83-60247-27-7.
  5. Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants. A Guide to Identification and Cultivation. Portland: Timber Press, 2003. ISBN 0-88192-585-3. (ang.).
  6. 13.3.4. Mahiszamardini. W: Barbara Grabowska: Ćandi, Sati, Parwati. Z dziejów literatury indyjskiej. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 209. ISBN 978-83-235-0846-5.

Bibliografia edytuj

  • Jolanta i Karol Węglarscy: Rośliny dalekiej Azji. Szkice etnobotaniczne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo naukowe, 2006. ISBN 83-60247-27-7..
  • Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants. A Guide to Identification and Cultivation. Portland: Timber Press, 2003. ISBN 0-88192-585-3-2. (ang.).