Tyrimnus leucographus

*Tyrimnus leucographus*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Carduoideae
Rodzaj	Tyrimnus
Gatunek	Tyrimnus leucographus
	Nazwa systematyczna
	Tyrimnus leucographus (L.) Cass.; G.-F.Cuvier, Dict. Sci. Nat., ed. 2. 56: 207 (1828)
Synonimy
	Acarna leucographa (L.) Hill; Carduus leucographus L.; Cirsium maculatum Lam.; Cnicus leucographus (L.) Roth;
	Acarna leucographa (L.) Hill; Carduus leucographus L.; Cirsium maculatum Lam.; Cnicus leucographus (L.) Roth;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tyrimnus leucographus (L.) Cass. – gatunek roślin z monotypowego rodzaju Tyrimnus z rodziny astrowatych. Jest szeroko rozprzestrzeniony w basenie Morza Śródziemnego – rośnie w południowej Europie od Hiszpanii po Grecję i Bułgarię, w południowo-zachodniej Azji w Turcji i Syrii oraz w północnej Afryce w Libii^[3]. Rośnie w miejscach suchych, choć często w pobliżu wybrzeży, na piaszczystych i skalistych nieużytkach, przydrożach, w winnicach, sadach oliwnych, w formacjach zaroślowych i w lasach iglastych^[4].

Morfologia edytuj

Rozeta liści przyziemnych

Koszyczek w czasie owocowania

Pokrój: Kolczaste rośliny jednoroczne i dwuletnie^[4]. Łodyga oskrzydlona, kolczasta^[5], osiągająca do 60 cm wysokości^[4].
Liście: Pierzastowcinane, ząbkowane i kolczaste. Skupione w dolnej części pędu, który w górze (pod kwiatostanem) jest bezlistny^[5].
Kwiaty: Zebrane w koszyczek wyrastający pojedynczo na szczycie pędu^[5]. Listki okrywy lancetowate i zaostrzone. Dno koszyczków pokryte łuseczkami. Koszyczek o średnicy 14–16 mm^[4]. Kwiaty zewnętrzne sterylne lub czasem ich brak. Korony kwiatów purpurowe do różowych^[5].
Owoce: Jajowate, czasem nieco spłaszczone niełupki z czterema żebrami. Puch kielichowy w postaci gładkich lub nieco szorstkich ości, u dołu zrośniętych w okazały pierścień z długimi włoskami po stronie wewnętrznej^[5].

Systematyka edytuj

Gatunek z monotypowego rodzaju Tyrimnus (Cass.) Bosc z rodziny astrowatych z podrodziny Carduoideae, plemienia Cardueae Cass. i podplemienia Carduinae (Cass.) Dumort. (1827)^[6]^[5].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-12-11] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-12-11] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Tyrimnus leucographus (L.) Cass., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-11] .
↑ ^a ^b ^c ^d Tyrimnus leucographus [online], cretanflora.com [dostęp 2023-12-11] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f K.K. Kubitzki K.K. (red.), The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants. Eudicots: Asterales, Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 133–134, ISBN 978-3-540-31050-1 .
↑ Genus Tyrimnus (Cass.) Cass., [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [online], USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [dostęp 2023-12-11] .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-12-11] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-12-11] (ang.).

[powo-3] Tyrimnus leucographus (L.) Cass., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-11] .

[cretan-4] Tyrimnus leucographus [online], cretanflora.com [dostęp 2023-12-11] .

[kubitzki-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f K.K. Kubitzki K.K. (red.), The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants. Eudicots: Asterales, Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 133–134, ISBN 978-3-540-31050-1 .

[grin-6] Genus Tyrimnus (Cass.) Cass., [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [online], USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [dostęp 2023-12-11] .

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]

[6]