Ulica Konopacka w Warszawie

ulica w Warszawie

Ulica Konopacka – ulica w warszawskiej dzielnicy Praga-Północ.

Ulica Konopacka w Warszawie
Nowa Praga
Ilustracja
Ulica Konopacka przy ul. Wileńskiej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Długość

350 m

Przebieg
0m ul. 11 listopada, ul. Namysłowska ↑
30m ul. Strzelecka
190m ul. Stalowa
240m ul. Mała
350m ul. Wileńska, ul. H. Rzeszotarskiej ↓
Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ulica Konopacka w Warszawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Ulica Konopacka w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ulica Konopacka w Warszawie”
Ziemia52°15′32,2″N 21°02′21,5″E/52,258951 21,039312
Budynki na rogu ulic Konopackiej i Stalowej
Kamienica Jana Modzelewskiego (nr 4), w której w latach 1915−1959 mieściła się szkoła założona przez Helenę Rzeszotarską

Historia edytuj

Ulica była pierwotnie drogą, która oddzielała Pragę (będącą częścią Warszawy) od założonej przez właściciela okolicznych terenów Ksawerego Konopackiego Nowej Pragi[1]. Od 1863 nosiła nazwę Graniczna, a od ok. 1875 Praska[2]. Trzecia z kolei nazwa, nadana w 1891, upamiętnia założyciela Nowej Pragi[2][3].

W 1861 tereny po parzystej (wschodniej) stronie ulicy zostały rozparcelowane[1]. Z kolei właścicielami działek po stronie nieparzystej stali się w latach 70. byli właściciele nieruchomości znajdujących się na północ od obecnej ul. 11 Listopada, które w 1875 zostały przejęte przez Zarząd Warszawskiego Okręgu Wojskowego[1]. Od lat 70. przy ulicy zaczęły powstawać pierwsze kamienice[4]. W 1889 (według innego źródła w 1891)[5] wraz z Nową Pragą została przyłączona do Warszawy[6].

W 1908 przez początkowy odcinek Konopackiej (do ul. Stalowej, gdzie znajdowała się pętla[7]) pojechały tramwaje elektryczne[4][8]. W latach 20. przedłużono torowisko do ul. 11 Listopada[4] i ulicą zaczęły również przejeżdżać tramwaje na Nowe Bródno i Pelcowiznę[9]. Ruch tramwajowy nadał Konopackiej wielkomiejski charakter[10]. W okresie międzywojennym nazywano ją „Marszałkowską Nowej Pragi“[6][4].

W latach 1909–1918 pod numerem 19 działała jedna z filii lipskich Zakładów Mechanicznych Budowy Dźwigów „Unruh i Liebig”[11]. Później mieściły się w niej inne przedsiębiorstwa; od 1936 była to Fabryka Przyrządów Lekarskich „Dens”[12]. Po 1910[13] na posesji nr 17 powstała nowa siedziba Fabryki Wyrobów Żelaznych, Konstrukcji i Ornamentów „H. Zieleziński” (w 1938 przedsiębiorstwo zatrudniało 240 osób)[11]. W 1915 do kamienicy Jana Modzelewskiego (nr 4) przeniosła się żeńska szkoła należąca do bardzo zasłużonej dla praskiej oświaty Heleny Rzeszotarskiej[14][15]. Przed 1939 pod numerem 13 działała stacja benzynowa[16].

Zabudowa Konopackiej nie odniosła większych strat w czasie II wojny światowej[4]. W lipcu 1945 ulicą ponownie pojechały tramwaje[17], jednak w 1950, przy przekuwaniu torów z szerokiego na normalny rozstaw, przeniesiono je z ulic Wileńskiej i Konopackiej na ulice Targową i 11 Listopada[18]. Po 1945 rozebrano ostatnie istniejące przy ulicy drewniane budynki[4]. W 2018 zlikwidowano pozostałości zabudowy przemysłowej pod numerem 19, a dwa lata później wybudowano na ich miejscu budynek mieszkalny[19].

Gminna ewidencja zabytków edytuj

W opublikowanej w 2012 gminnej ewidencji zabytków znalazło się jedenaście budynków przypisanych numeracji ulicy Konopackiej i kilka na skrzyżowaniach z tą ulicą. Żaden z nich nie został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych[20].

  • Konopacka 4 – kamienica Jana Modzelewskiego
  • Konopacka 6 – kamienica Jana i Julii Jurczyków
  • Konopacka 7 – oficyna
  • Konopacka 8 – kamienica Stanisława Turkowskiego
  • Konopacka 12 – oficyna Jana Ciechomskiego
  • Konopacka 15 – kamienica Juliana i Włodzimierza Sochockich
  • Konopacka 16 – dom
  • Konopacka 17 – Fabryka Wyrobów Żelaznych, Konstrukcji i Ornamentów „H. Zieleziński”
  • Konopacka 17 – kamienica Kornela Kubackiego
  • Konopacka 19 – Zakłady Mechaniczne Budowy Dźwigów „Unruh i Liebig” – wyłączone z ewidencji w 2016[21]
  • Konopacka 21 – dom
  • Stalowa 14 – róg Konopackiej, kamienica Rabęckich
  • Stalowa 17/19 – dom
  • Stalowa 21 – dom
  • 11 Listopada 30 – dom
  • Strzelecka 2 – dom
  • Wileńska 31 – dom
  • Mała 14 – dom.

Inne informacje edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 6. Kępna–Koźmińska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2000, s. 90. ISBN 83-88372-04-4.
  2. a b Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 156. ISBN 978-83-62189-08-3.
  3. Michał Pilich: Ulice Nowej Pragi. Warszawa: Veda, 2003, s. 63. ISBN 978-83-61932-08-6.
  4. a b c d e f Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 6. Kępna–Koźmińska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2000, s. 91. ISBN 83-88372-04-4.
  5. Michał Pilich, Ulice Nowej Pragi, Warszawa: Veda, 2003, s. 62, ISBN 978-83-61932-08-6.
  6. a b Jerzy Kasprzycki: Korzenie miasta. Tom III Praga. Warszawa: Wydawnictwo Veda, 2004, s. 83. ISBN 978-83-61932-03-1.
  7. Michał Pilich: Ulice Nowej Pragi. Warszawa: Veda, 2003, s. 124. ISBN 978-83-61932-08-6.
  8. Warszawskie tramwaje elektryczne 1908−1998. Tom I. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1998, s. 6. ISBN 83-907574-00.
  9. Michał Pilich: Ulice Nowej Pragi. Warszawa: Veda, 2003, s. 70. ISBN 978-83-61932-08-6.
  10. Jerzy Kasprzycki: Korzenie miasta. Tom III Praga. Warszawa: Wydawnictwo Veda, 2004, s. 84. ISBN 978-83-61932-03-1.
  11. a b Michał Pilich: Ulice Nowej Pragi. Warszawa: Veda, 2003, s. 79. ISBN 978-83-61932-08-6.
  12. Michał Krasucki: Warszawskie dziedzictwo postindustrialne. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2011, s. 143. ISBN 978-83-931723-5-1.
  13. Michał Krasucki: Warszawskie dziedzictwo postindustrialne. Warszawa: Fundacja Hereditas, 2011, s. 141. ISBN 978-83-931723-5-1.
  14. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 6. Kępna–Koźmińska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2000, s. 98. ISBN 83-88372-04-4.
  15. Jerzy Kasprzycki: Korzenie miasta. Tom III Praga. Warszawa: Wydawnictwo Veda, 2004, s. 85. ISBN 978-83-61932-03-1.
  16. Michał Pilich: Ulice Nowej Pragi. Warszawa: Veda, 2003, s. 125. ISBN 978-83-61932-08-6.
  17. Warszawskie tramwaje elektryczne. Tom II. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1998, s. 33. ISBN 83-907574-00.
  18. Warszawskie tramwaje elektryczne. Tom II. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1998, s. 41. ISBN 83-907574-00.
  19. Konopacka 19 [online], Twoja Praga.
  20. Zarządzenie nr 2998/2012 Prezydenta m. st. Warszawy z 24-07-2012 w sprawie założenia ewidencji zabytków Miasta Stołecznego Warszawy [online].
  21. Zarządzenie nr 1336/2016 Prezydenta m. st. Warszawy z 25-08-2016 w sprawie zmian w ewidencji zabytków Miasta Stołecznego Warszawy [online].
  22. Dariusz Walczak, Daniel Nalazek, Bartłomiej Maciejewski: Tramwajem przez piekło, czyli komunikacja miejska na terenie Dzielnicy Żydowskiej w Warszawie (1940−1942). Warszawa: Wydawnictwo Eurospinter, 2013, s. 94. ISBN 978-83-63652-01-2.