Wężówki[9] (Anhingidae) − monotypowa rodzina ptaków z rzędu głuptakowych (Suliformes).

Wężówki
Anhingidae[1]
Reichenbach, 1849
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – samiec wężówki australijskiej (A. novaehollandiae)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

głuptakowe

Podrząd

głuptakowce

Rodzina

wężówki

Typ nomenklatoryczny

Plotus anhinga Linnaeus, 1766

Synonimy
Rodzaje

Zasięg występowania

edytuj

Rodzina obejmuje gatunki występujące w Eurazji, Ameryce, Afryce i Australazji[10].

Morfologia

edytuj

Długość ciała 81–97 cm, długość dzioba 71–88 mm, rozpiętość skrzydeł 116–128 cm; masa ciała 1058–1815 g[10]. Rodzina obejmuje duże ptaki, występujące nad wodami słodkimi i żywiące się rybami. Mają one bardzo długą, cienką szyję zakończoną małą głową i długim, sztyletowatym dziobem z piłkowanymi krawędziami. Ogon również długi, zewnętrzne pióra karbowane. Upierzenie czarne, szare, brązowe lub białe, przy czym samice są jaśniejsze od samców.

Systematyka

edytuj

Etymologia

edytuj
  • Ptynx: gr. πτυγξ ptunx, πτυγγος ptungos „niaznany ptak”, prawdopodobnie „puchacz”. Gatunek typowy: Plotus anhinga Linnaeus, 1766.
  • Anhinga: nazwa Anhinga oznaczająca w języku tupi „mała głowa” dla złego ducha lasu, diabelskiego ptaka[11].
  • Plotus: łac. plotus lub plautus „płaskostopy”[11]. Gatunek typowy: Plotus anhinga Linnaeus, 1766.
  • Liptornis: gr. λιπτω liptō „pragnąć, pożądać”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”[11]. Gatunek typowy: †Liptornis hesternus Ameghino, 1894.
  • Notoplotus: gr. νοτος notos „południe”; genus Plotus Linnaeus, 1766[11]. Gatunek typowy: Plotus novaehollandiae Gould, 1847.

Podział systematyczny

edytuj

Do rodziny należy jeden rodzaj i następujące gatunki żyjące współcześnie[9]:

Przypisy

edytuj
  1. Anhingidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. P.H.G. Möhring: Geslachten der vogelen. Amsteldam: Pieter Meijer, 1758, s. 4, 49. (niderl.).
  3. C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 12. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1766, s. 218. (łac.).
  4. F. Ameghino. Sur les oiseaux fossiles de Patagonie; et la faune mammalogique des couches à Pyrotherium. „Boletín del Instituto Geográfico Argentino”. 15, s. 597, 1894. (hiszp.). 
  5. G.M. Mathews: Supplement No. 1. The Birds of Australia. Check list of the birds of Australia. Cz. 1: Orders Casuariiformes to Menuriformes. London: H.F. & G. Witherby, 1920, s. 62. (ang.).
  6. Anhinga, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2010-10-26] (ang.).
  7. M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés, a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 1. Parisiis: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 60. (fr. • łac.).
  8. M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés, a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 6. Parisiis: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 476. (fr. • łac.).
  9. a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Anhingidae Reichenbach, 1849 - wężówki - Darters (Wersja: 2019-10-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-10-16].
  10. a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Anhingas (Anhingidae), version 1.0.. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.anhing3.01. [dostęp 2020-05-23]. (ang.).
  11. a b c d Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).