Władysław Lubomęski
Władysław Rupert Lubomęski (ur. 27 marca 1841 we Lwowie, zm. 8 czerwca 1907 w Krakowie) – polski agronom, powstaniec styczniowy, profesor Wyższej Szkoły Rolniczej w Dublanach i Uniwersytetu Jagiellońskiego.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Profesor nauk rolniczych | |
| Alma Mater | |
| Profesura | |
| Uczelnia | |
| Dyrektor Szkoły Rolniczej w Dublanach | |
Życiorys
edytujUkończył I gimnazjum we Lwowie (1858). W latach 1852–1862 studiował w Akademii Technicznej we Lwowie[1]. W 1862 wstąpił do oddziałów powstańczych, w 1863 walczył w oddziale Leona Czechowskiego. Po powrocie do Lwowa nie ukończył studiów z powodu choroby oczu[1]. W latach 1864–1865 odbył praktykę rolną w majątku Stanisława Polanowskiego w Łódzkiem. Ziemianin, od 1865 dzierżawca, od 1867 właściciel dóbr Kościejów w pow. żółkiewskim. W l. 1871–1873 odbył studia rolnicze na uniw. w Lipsku, które ukończył broniąc pracę O naturze i użytkowaniu gleb tortowych u prof. Adolfa Blomeyera. Po powrocie do kraju w latach 1873–1879 administrował dobrami Kielanowskich w Kozłowie a potem w Łące u Alfreda Potockiego[1].
Od 1878 profesor Wyższej Szkoły Rolniczej w Dublanach, na której wykładał uprawę roli i roślin, a od 1884 także organizację gospodarstw i niektóre elementy ekonomiki rolnej. W latach 1879–1892 był także dyrektorem Szkoły[2]. Przeprowadził wówczas jej reorganizację ze szkoły średniej w wyższą, wprowadzając nowe programy nauczania oraz tworząc z niej także placówkę naukową. Nie zgadzając się z przeprowadzony przez Wydział Krajowy w kierowanej przez niego szkole ustąpił ze stanowiska[1].
W latach 1892–1904 pracował w Studium Rolniczego Wydziału Filozoficznego UJ w Krakowie, jako prof. zwyczajny nauki zarządu gospodarstwa rolnego. W swoich zajęciach ze studentami obok organizacji i rachunkowości gospodarskiej,wielkie znaczenie przywiązywał do ćwiczeń praktycznych oraz wycieczek, które traktował jako uzupełnienie wykładu. Od 1904 w stanie spoczynku jeszcze przez dwa lata prowadził wykłady na UJ[1].
Od 1875 członek i działacz Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego, członek jego Komitetu (10 lipca 1883 – 15 czerwca 1892)[3]. W późniejszym okresie związał się głównie z Krakowskim Towarzystwem Rolniczym. Prowadził badania w gospodarstwach jego członków, a także zorganizował biuro rachunkowe Towarzystwa.Brał udział w pracach Szkolnej Rady Krajowej i opracował programy rolniczych kursów dopełniających, prowadzonych w szkołach ludowych. Współorganizator Towarzystwa dla Popierania Polskiej Nauki Rolnictwa[1].
Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera Ł południe)[4].
Prace Władysława Lubomęskiego
edytuj- [wraz z J. S. Sikorskim], Ocena melioracji metodą Korzybskiego, Lwów 1887
- Sprawozdanie z prac doświadczalnej..., "Roczniki Krajowej Wyższej Szkoły Rolniczej w Dublanach" T. l: 1888,
- Postęp rolniczej produkcji w Galicji w dziesięcioleciu od 1884 do 1893 roku, Lwów 1895
- Obliczanie opłacalności płodów rolnych, Kraków 1903
Ogłosił również szereg artykułów dotyczących znaczenia subwencji dla podniesienia poziomu hodowli bydła, projektu ustawy o komasacji gruntów, rolnictwa w Niemczech i Stanach Zjedn. A. P. oraz omawiał materiały statystyczne dotyczące produkcji rolnej w Galicji. Swoje teksty umieszczał w czasopismach "Ekonomista Polski", "Przegląd Polski", "Rolnik", "Tygodnik Rolniczy".
Rodzina
edytujUrodził się w rodzinie urzędniczej syn Zenona, wicestarosty w Drohobyczu, i Julii z Schollingów. Ożenił się z Benigną z Czermaków. Mieli dzieci, dwóch synów Kaliksta (zm. w wieku 18 lat) i prawnika Zdzisława (1879–1952) i córki: Zofię żonę Stefana Bądzyńskiego, Jadwigę żonę Józefa Krzyżanowskiego i Jadwigę.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Zdzisław Kosiek, Lubomęski Władysław Rupert (1841-1907), Polski Słownik Biograficzny, t. 17, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972, s. 623-624
- ↑ Jego następca w latach 1892–1894 był Tomasz Rylski (Ścibor-Rylski, 1838-1924) Brzozowski S. M., Rylski (Ścibor-Rylski) Tomasz (1838—1924) [w:] Polski Słownik Biograficzny, Wrocław — Warszawa — Kraków : Polska Akademja Nauk 1991, tom XXXІII/1, zeszyt 136, s. 499.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1883, s. 559; 1884, s. 543; 1885, s. 543; 1886, s. 543; 1887, s. 544; 1888, s. 545; 1889, s. 636; 1890, s. 636; 1891, s. 636; 1892, s. 637.
- ↑ Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 169, ISBN 978-83-233-4527-5.
Bibliografia
edytuj- Zdzisław Kosiek, Lubomęski Władysław Rupert (1841-1907), Polski Słownik Biograficzny, t. 17, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972, s. 623-624
- Tadeusz Wieczorek, Zarys Dziejów Szkolnictwa Rolniczego w Polsce do 1939, Warszawa: PWSZ, 1967.