Władysław Stanilewicz
Władysław Stanilewicz (ur. 18 lipca 1923 w Błaszkach[1], zm. 13 stycznia 2011 w Łodzi[2]) – generał broni, profesor farmacji na Uniwersytecie w Algierze.
 generał broni
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Późniejsza praca | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Władysław Stanilewicz urodził się w 1923 jako syn Tadeusza Stanilewicza (1890–1940)[3] i jego żony, Teresy[1] z domu Suwalskiej[4]. Rodzina Stanilewiczów zajmowała się aptekarstwem i przybyła do Łodzi na początku lat 30. XX w. Ojciec Władysława Stanilewicza był żołnierzem armii carskiej, walcząc podczas I wojny światowej, a następnie żołnierzem polskim – walczył w wojnie polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej. Ukończył również studia na wydziale farmacji Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W 1932 kupili aptekę przy ul. Pomorskiej 91 w Łodzi, którą prowadzili do 1939, kiedy aptekę zajęli Niemcy, a Tadeusz Stanilewicz został ponownie zmobilizowany. Na froncie dostał się do niewoli rosyjskiej i zginął w Katyniu. Teresa Stanilewicz zmarła w 1943[5].
Podczas II wojny światowej Władysław Stanilewicz uczestniczył w kampanii wrześniowej[2]. W październiku 1939 w gimnazjum Zgromadzenia Kupców przy ul. prez. G. Narutowicza 64 w Łodzi[6] wraz z kolegami założył organizację „Wyzwolenie”, która podporządkowała się w grudniu 1939 Narodowej Organizacji Wojskowej[2], w ramach której latem 1940, po wyjeździe pierwszego komendanta grupy – Leonarda Szaciły, Stanilewicz przejął dowodzenie, zostając komendantem w wieku 17 lat. Komórka zajmowała się gromadzeniem uzbrojenia oraz wyrobem granatów[6]. Podczas wojny Stanilewicz został wywieziony do Niemiec, z których powrócił zostając pierwszym zastępcą Komendanta Głównego Polskiej Organizacji Wojskowo-Niepodległościowej „Pogoń”, generała broni Mieczysława Wariwody[2].
Po zakończeniu wojny studiował na wydziale farmacji Akademii Medycznej w Łodzi[7] oraz odzyskał rodzinną aptekę przy ul. Pomorskiej 91, w której wytwarzał szedyt[7]. Władysław Stanilewicz, wraz z rodzeństwem Anną Stanilewicz i Andrzejem Stanilewiczem[8] oraz Zbigniewem Suwalskim i Stanisławem Lamprechtem, zorganizował akcję „Naczelnik”[7], w ramach której grupa 11 lutego 1946 o godzinie 22:15[8] wysadziła wykorzystując szedyt[7] pomnik Wdzięczności Armii Czerwonej znajdujący się w parku im. księcia Józefa Poniatowskiego w Łodzi. 5 grudnia 1950 Władysław Stanilewicz został aresztowany, a następnie skazany na 15 lat więzienia. Więzienie opuścił po 5 latach[7]. W 1971 przeprowadził się do Francji, a w 1976 dołączyła do niego żona – Krystyna oraz synowie – Olgierd i Witold[5]. Na emigracji Stanilewicz pracował jako profesor farmacji w Uniwersytecie w Algierze[9]. Rodzina powróciła do Polski na przełomie lat 80. i 90. XX w.[5] Stanilewicz był honorowym prezesem Związku Żołnierzy Podziemnych Sił Zbrojnych oraz redaktorem naczelnym i publicystą kwartalnika „Weteran”[2].
Władysław Stanilewicz zmarł w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu im. dr. Władysława Biegańskiego w Łodzi. Został pochowany 21 stycznia 2011 na cmentarzu Doły w Łodzi[10]. Niedługo przed śmiercią został mianowany generałem broni[9].
Odznaczenia edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2022-04-13].
- ↑ a b c d e InMemoriam.com – Władysław Stanilewicz [online], wladyslaw-stanilewicz.inmemoriam.org [dostęp 2022-04-13].
- ↑ Tadeusz Stanilewicz [online], geni_family_tree [dostęp 2022-04-13] (pol.).
- ↑ Teresa Stanilewicz [online], geni_family_tree [dostęp 2022-04-13] (pol.).
- ↑ a b c Anna Gronczewska, Znane rody województwa łódzkiego: Z aptekarskiego składu na fotel premiera Polski [online], Dziennik Łódzki, 16 stycznia 2010 [dostęp 2022-04-13] (pol.).
- ↑ a b Janusz Bazydło (red.), Konspiracyjne zbrojownie w okupowanej Polsce w latach 1939–1944, „Kombatant” (2 (218)), luty 2009.
- ↑ a b c d e Anna Gronczewska, Łódzcy Żołnierze Wyklęci – walczyli o wolną Polskę i ginęli za nią w Łodzi [ZDJĘCIA] [online], Dziennik Łódzki, 9 marca 2014 [dostęp 2022-04-13] (pol.).
- ↑ a b Ewelina Pietruszka, Pomnik wdzięczności Armii Czerwonej w Łodzi, Joanna Żelazko (red.), „Rok 1945 w Łodzi”, Łódź 2008.
- ↑ a b Grzegorz Bazylak, Posłowie, czyli nierzeczywistość wizerunku (1), „Akant” (12 (285)), grudzień 2019, ISSN 1429-9054.
- ↑ Władysław Stanilewicz: Nekrologi [online], nekrologi.net [dostęp 2022-04-13].
- ↑ Odznaczeni Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego [online], Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, 21 lipca 2020 [dostęp 2022-04-13] (pol.).
- ↑ Odznaczeni Krzyżem Partyzanckim [online], Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, 21 lipca 2020 [dostęp 2022-04-13] (pol.).
- ↑ Odznaki „Za Zasługi dla Miasta Łodzi” [online], BIP ŁÓDŹ [dostęp 2022-04-13] (pol.).