Wacław Sierakowski (1741–1806)
Wacław Sierakowski herbu Ogończyk[1] (ur. 29 września 1741 w Bogusławicach, zm. 14 lutego 1806 w Krakowie[1][2]) – polski pisarz i organizator życia muzycznego, filantrop, ksiądz katolicki.
.jpg)
| ||
| ||
| Data i miejsce urodzenia | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | ||
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat | ||
Życiorys edytuj
Był synem Romana Sierakowskiego, chorążego i sędziego grodzkiego, bratankiem arcybiskupa lwowskiego Wacława Hieronima Sierakowskiego[1]. Przeznaczony przez rodziców do stanu duchownego, w 1749 roku został przekazany pod opiekę stryja, który sfinansował jego wykształcenie[1]. Uczęszczał do kolegiów jezuickich w Krośnie i Przemyślu, następnie studiował filozofię i teologię u księży misjonarzy w Warszawie i seminarium w Jarosławiu[1]. W 1763 roku został mianowany kanonikiem katedry wawelskiej[2].
W latach 1763–1765 przebywał na studiach w Rzymie[2], tam też w 1764 roku przyjął święcenia kapłańskie[1]. W 1769 roku został koadiutorem prepozyta w kapitule katedralnej krakowskiej, od 1771 roku był także kanonikiem i koadiutorem prepozyta w kapitule kolegiackiej sandomierskiej[1]. Od 1773 do 1777 roku pełnił funkcję prefekta kapeli wawelskiej[2]. W 1776 roku był delegatem kapituły katedralnej krakowskiej na Trybunał Koronny[1]. W latach 1777–1780 ponownie przebywał w Rzymie[2]. W 1780 roku wrócił do posługi w katedrze wawelskiej, od 1782 roku był jej wiceproboszczem[2]. Od 1781 roku urządzał w swoim domu publiczne koncerty, na których wykonywano polskie i włoskie kantaty[1][2]. W tym samym roku założył prywatną szkołę śpiewu, działającą do 1787 roku, której dyrektorem mianował Franciszka Ksawerego Kratzera[1][2]. Jednym z jej wychowanków był Jan Nepomucen Szczurowski[1][2]. W 1787 roku uczniowie jego szkoły wystąpili przed goszczącym w Krakowie królem Stanisławem Augustem Poniatowskim[1][2]. W 1784 roku sprowadził z Włoch trupę operową, pomagał Jackowi Kluszewskiemu w powołaniu pierwszego stałego polskiego teatru w Krakowie[1][2]. Został pochowany w krypcie katedry wawelskiej[2]. W 1807 roku brat Wacława, Sebastian Sierakowski, ufundował poświęconą mu tablicę przy wejściu do kaplicy Maciejowskiego[1].
W latach 1795–1796 opublikował trzytomowy podręcznik Sztuka muzyki dla młodzieży krajowej, w którym sformułował postulat powołania w Krakowie ośmioletniej szkoły muzycznej[1][2]. Praca ta wprowadzała wzorowaną na włoskiej terminologię i wyjaśniała pojęcia muzyczne, miała jednak amatorski charakter i zawierała wiele błędów rzeczowych oraz przestarzałych poglądów[1][2]. Sierakowski przekładał z języka włoskiego liczne libretta, m.in. Pietra Metastasia[1]. Sam także pisał libretta, do których muzykę komponowali uczniowie jego szkoły[1]. W 1792 roku złożył na sejmie memoriał z postulatem wprowadzenia do szkół powszechnych wychowania muzycznego i tworzenia w kraju zawodowego szkolnictwa muzycznego, który nie doczekał się jednak realizacji[1][2]. Zajmował się także działalnością filantropijną, w 1787 roku ufundował w Krakowie manufakturę odzieży, w Sandomierzu zorganizował bezpłatną opiekę medyczną i aptekę, wydawał też książeczki z poradami dotyczącymi budownictwa, rolnictwa, ogrodnictwa, zdrowia i prawa spadkowego[1][2]. Własnym sumptem wydawał celem rozprowadzania wśród ubogich dzieła o charakterze religijno-moralizatorskim[1]. W 1794 roku, podczas insurekcji kościuszkowskiej, zorganizował na Wawelu fabrykę amunicji dla powstańców[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Polski Słownik Biograficzny. T. XXXVII. Warszawa: Polska Akademia Nauk, 1996–1997, s. 313–315. ISBN 83-86301-43-0.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 9. Część biograficzna s–sł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 257. ISBN 978-83-224-0865-0.
Linki zewnętrzne edytuj
- Elżbieta Aleksandrowska, Wacław Sierakowski h. Ogończyk, [w:] Internetowy Polski Słownik Biograficzny, t. XXXVII, Instytut Historii PAN/Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny, 1996–1997 [dostęp 2023-12-18].
- Sierakowski Wacław, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-12-18].
- Wacław hr. Sierakowski h. Ogończyk w bazie Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego.