Wampiry

Wampiry
	Desmodontinae
	J.A. Wagner, 1840
	; Przedstawiciel podrodziny – wampir zwyczajny (Desmodus rotundus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	mroczkokształtne
Nadrodzina	Noctilionoidea
Rodzina	liścionosowate
Podrodzina	wampiry
	Typ nomenklatoryczny
	Desmodus Wied-Neuwied, 1826
Synonimy
	Desmodina J.A. Wagner, 1840;
	Desmodina J.A. Wagner, 1840;
Plemiona
	2 plemiona – zobacz opis w tekście
	2 plemiona – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Wampiry^[3] (Desmodontinae) – podrodzina ssaków z rodziny liścionosowatych (Phyllostomidae) odżywiających się krwią zwierząt^[4]. Nietoperze te polują głównie w nocy, atakując zwierzęta (wyłącznie stałocieplne) w sposób praktycznie niezauważalny. Jest to możliwe dlatego, że ich zęby są bardzo ostre, a ślina zawiera specjalne substancje znieczulające i zapobiegające krzepnięciu krwi (antykoagulanty). Wampiry przecinają skórę zaatakowanych zwierząt i spijają spływającą krew.

Ich szkodliwość polega nie tylko na tym, że osłabiają zaatakowane zwierzęta. Są one również nosicielami wścieklizny.

Są to niewielkie zwierzęta, masa ich ciała nie przekracza 48 g^[4], przy rozpiętości skrzydeł do 40 cm. Potrafią latać, ale także szybko biegać i skakać. Prowadzą nocny tryb życia, w dzień ukrywając się w dziuplach drzew, jaskiniach i innych kryjówkach. Ich uzębienie liczy od 20 do 26 zębów, kły i siekacze mają postać ostrych blaszek, doskonale przecinających skórę.

Nietoperze te występują w strefie tropikalnej, szczególnie rozpowszechnione są w Ameryce Środkowej i Południowej.

Wśród wampirów szczególnie często występuje gatunek wampira zwyczajnego (Desmodus rotundus), kolejne dwa gatunki są uznawane za rzadkie^[4].

Nowsze badania opublikowane w czasopiśmie Current Biology wskazują, że hodowane w niewoli wampiry zwyczajne iskały się oraz karmiły krwią (na drodze regurgitacji)^[5]. Odbywa się to w ten sposób, że po przybyciu do miejsca noclegowania te nietoperze, którym z jakichś powodów nie udało się pożywić krwią, „zaczepiają” współtowarzyszy, domagając się krwi, a ci zwykle przekazują im część swojej zdobyczy. Jest to przykład altruizmu wśród zwierząt – w ten sposób więzi między tymi ssakami są podobne do ludzkich^[6].

Systematyka

Do podrodziny Desmodontinae należą następujące plemiona^[7]^[8]^[3]:

Desmodontini J.A. Wagner, 1840 – dwa znane rodzaje (Desmodus oraz Diaemus) są w obrębie tego plemienia. Dawniej rodzaj Diaemus oraz Diphylla były uznawane za synonimy^[4].
Diphyllini R.J. Baker, Solari, Cirranello & Simmons, 2016 – jedynym przedstawcielem jest Diphylla ecaudata Spix, 1823 – wampirek sierścionogi. Nietoperz ten może być odróżniony od swych krewnych po owłosionej błonie ogonowej, dobrze wykształconej ostrodze czy 2 górnych siekaczach^[4].

Przypisy

↑ Desmodontinae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b J.A. Wagner: Supplementband. W: J.Ch.D. von Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Cz. 1: die Affen und Fleberthiere. Erlangen: Expedition des Schreber’schen säugthier- und des Esper’schen Schmetterlingswerkes, 1840, s. 375. (niem.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 101. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e S. Solari, R. Medellín, B. Rodríguez-Herrera, V. da Cunha Tavares, G. Garbino, M.A. Camacho, D.T. Saá, B. Lim, J. Arroyo-Cabrales, A. Rodríguez-Durán, E. Dumont, S. Burneo, L.F. A. Urioste, M. Tschapka & D. Espinosa: Family Phyllostomidae (New World Leaf-nosed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 495–497. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑ Gerald G.G.G. Carter Gerald G.G.G. i inni, Development of New Food-Sharing Relationships in Vampire Bats, „Current Biology”, 7, 30, DOI: 10.1016/j.cub.2020.01.055 (ang.).
↑ MaryM. Bates MaryM., How vampire bat friendship is surprisingly like our own, [w:] National Geographic [online], 2020 [dostęp 2024-05-03] (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-01-10]. (ang.).
↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 162–164. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[itis-1] Desmodontinae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Wagner-2] J.A. Wagner: Supplementband. W: J.Ch.D. von Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Cz. 1: die Affen und Fleberthiere. Erlangen: Expedition des Schreber’schen säugthier- und des Esper’schen Schmetterlingswerkes, 1840, s. 375. (niem.).

[Cichocki&inni-3] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 101. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Solari&inni-4] S. Solari, R. Medellín, B. Rodríguez-Herrera, V. da Cunha Tavares, G. Garbino, M.A. Camacho, D.T. Saá, B. Lim, J. Arroyo-Cabrales, A. Rodríguez-Durán, E. Dumont, S. Burneo, L.F. A. Urioste, M. Tschapka & D. Espinosa: Family Phyllostomidae (New World Leaf-nosed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 495–497. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[5] Gerald G.G.G. Carter Gerald G.G.G. i inni, Development of New Food-Sharing Relationships in Vampire Bats, „Current Biology”, 7, 30, DOI: 10.1016/j.cub.2020.01.055 (ang.).

[6] MaryM. Bates MaryM., How vampire bat friendship is surprisingly like our own, [w:] National Geographic [online], 2020 [dostęp 2024-05-03] (ang.).

[mdd-7] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-01-10]. (ang.).

[Burgin&inni-8] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 162–164. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]

[6]

[7]

[8]