Wciornastek mieczykowiec
Wciornastek mieczykowiec (Thrips simplex) – gatunek wciornastka z podrzędu pokładełkowych, rodziny wciornastkowatych i podrodziny Thripinae. Jego przedstawiciele żerują głównie na roślinach z rodziny kosaćcowatych.
| Thrips simplex[1] | |||
| (Morison, 1930) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Thrips simplex | ||
| Synonimy | |||
| |||
Taksonomia edytuj
Gatunek ten opisany został przez Guya D. Morisona w 1952 roku jako Physothrips simplex na bazie pięciu samic z Australii Południowej. W 1931 roku Moulton i Steinweden opisali, na podstawie osobników odłowionych w Ontario, gatunek Taeniothrips gladioli, który został zsynonimizowany przez Steela w 1935 roku i przeniesiony do rodzaju Thrips w 1969 roku przez Bhattiego[2].
Opis edytuj
Osobniki dorosłe tuż po wylince są mlecznobiałe, a w pełni wybarwione przybierają kolor brązowy[2]. Obie płcie są w pełni uskrzydlone[3]. Samice mają około 1,65 mm długości i są nieco większe od samców[2]. Czułki ośmioczłonowe[3], ciemnobrązowe z wyjątkiem trzeciego segmentu, który jest jasnobrązowy[2]. Na głowie obecne szczeciny oczne tylko drugiej i trzeciej pary, przy czym trzeciej małe, wyrastające z przedniego brzegu trójkąta ocznego[3]. Na ciemnych skrzydłach przednich obecna jest jasna, poprzeczna przepaska przy nasadzie[4]. Część dystalna pierwszej żyłki skrzydeł przednich opatrzona jest siedmioma szczecinami[2][4]. Druga żyłka z około 14 szczecinami[3]. Tylna krawędź przedplecza wyposażona jest w jedną parę szczecin brzeżnych i dwie pary długich szczecin tylnokątowych[4]. Zaplecze pośrodku siateczkowane[3]. Krawędź ósmego tergitu odwłoka z całkowitym, nieco nieregularnym grzebieniem mikrotrichiów[3][4]. Samiec osiąga długość ciała około 1,4 mm i jest podobny do samicy. Cechują go duże, poprzeczne, jasne pola gruczołowe obecne na sternitach od trzeciego do ósmego[4] i brak grzebienia na ósmym tergicie[3].
Jaja są fasolkowate w obrysie, gładkie, białe. Występują dwa stadia larwalne[2], ubarwione jasnożółto. Na odwłoku larw występuje po dziewięć rzędów wzgórków na każdy segment, a segment dziewiąty ma na krawędzi tylnej pierścień 22 ostrych ząbków, widoczny od góry[4]. Pierwsze stadium poczwarkowe ma krótkie poduszki skrzydłowe i czułki wyciągnięte ku przodowi. W stadium poczwarkowym drugim poduszki są znacznie dłuższe, a czułki położone na ciele, ku tyłowi[2].
Biologia edytuj
Roślinami żywicielskimi tego wciornastka są kosaćcowate, głównie mieczyk ogrodowy, ale też kosaćce, tritonie, tygrysówki[2][4] czy Neomarica sp.[3]. Rozmnaża się też na trytomach[2]. Podawany ponadto z goździka ogrodowego, frezji, anturium Andreego, zwartnic[4], Philodendron selloum, Clitoria sp., Rhododendron indicum, nagietków oraz Eleusine indica[2].
Rozprzestrzenienie edytuj
Pochodzi z Afryki. Znany ze wszystkich krain zoogeograficznych. W Europie po raz pierwszy odnotowany we Francji w 1946 roku, a w Polsce w 1989 roku[4].
Przypisy edytuj
- ↑ Thrips simplex, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j H. A. Denmark, J. F. Price: Gladiolus Thrips, Thrips simplex (Morison) (Insecta: Thysanoptera: Thripidae). [w:] University of Florida. IFAS Extension [on-line]. [dostęp 2015-03-27].
- ↑ a b c d e f g h University of California: Thrips simplex. [w:] Thrips of California 2012 [on-line]. 2008-2012. [dostęp 2015-03-27].
- ↑ a b c d e f g h i Gabriel Łabanowski: Organizmy inwazyjne wykrywane w polskich szklarniach. Wciornastki (Thripidae). Instrukcja rozpoznawania na podstawie wyglądu i objawów żerowania. Skierniewice: Instytut Ogrodnictwa, 2012. ISBN 978-83-60573-60-0. [dostęp 2015-03-27].