Wiązówka bulwkowa

Wiązówka bulwkowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	wiązówka
Gatunek	wiązówka bulwkowa
	Nazwa systematyczna
	Filipendula vulgaris Moench; Methodus 663. 1794
Synonimy
	Filipendula hexapetala Gilib.; Ulmaria filipendula (L.) Hill;
	Filipendula hexapetala Gilib.; Ulmaria filipendula (L.) Hill;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wiązówka bulwkowa, wiązówka bulwkowata (Filipendula vulgaris Moench) – gatunek rośliny należący do rodziny różowatych. Jest gatunkiem eurosyberyjskim, występuje od północno-zachodniej Afryki, poprzez południową i środkową Europę po Syberię^[3]. W Polsce gatunek rodzimy, rozmieszczony nierównomiernie – miejscami rzadki, np. w górach, na wybrzeżu, w środkowej części kraju, gdzie indziej częsty, np. w pasie wyżyn i województwie kujawsko-pomorskim^[4].

Morfologia edytuj

Kwiatostan

Liście

Łodyga: Wzniesiona, prosta i sztywna, o wysokości 30–60 cm.
Liście: Liście podwójnie nieparzysto-pierzaste skupione w rozetę u podstawy pędu.
Kwiaty: Drobne, białe, tworzą na wierzchołku łodygi wiechowaty kwiatostan, z bocznymi rozgałęzieniami przerastającymi oś główną kwiatostanu.

Biologia i ekologia edytuj

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do lipca^[5]. Rośnie w miejscach słonecznych lub półcienistych, na glebach przeciętnych, ciężkich. Jako jedyny gatunek wiązówek rośnie na suchych stanowiskach, z dala od wody^[6], w cieplejszych lasach, na suchszych, trawiastych zboczach na niżu i w niższych położeniach górskich^[5]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Festuco-Brometea^[7].

Zastosowanie edytuj

Roślina ozdobna: Jest uprawiana jako roślina ozdobna ze względu na swoje atrakcyjne, podobne do paproci liście i ładne, gęste kwiatostany. Nadaje się do nasadzeń ogrodowych, na rabaty bylinowe i na kwiat cięty. Jest w pełni mrozoodporna (strefy mrozoodporności 3-9)^[6]. Stanowisko nasłonecznione lub półcieniste, gleba może być sucha, ale powinna być przepuszczalna. Rozmnaża się z nasion wysiewanych wiosną lub jesienią, lub przez podział.
Roślina lecznicza: W medycynie ludowej używana w chorobach dróg oddechowych, nerek oraz przeciw pasożytom^[5].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).
↑ ^a ^b Taxon: Filipendula vulgaris. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-31]. (ang.).
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 241, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ ^a ^b ^c Martin Červenka, Viera Feráková, Milan Háber, Jaroslav Kresánek, Libuše Paclová, Vojtech Peciar, Ladislav Šomšák: Świat roślin skał i minerałów. Warszawa: PWRiL, 1982, s. 210. ISBN 83-09-00462-1.
↑ ^a ^b GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia edytuj

Krystyna Oszkinis: Kwiaty od A do Z. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1979. 83-09-00039-1.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).

[grin-3] Taxon: Filipendula vulgaris. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-31]. (ang.).

[4] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 241, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[cervenka-5] Martin Červenka, Viera Feráková, Milan Háber, Jaroslav Kresánek, Libuše Paclová, Vojtech Peciar, Ladislav Šomšák: Świat roślin skał i minerałów. Warszawa: PWRiL, 1982, s. 210. ISBN 83-09-00462-1.

[E-6] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[7] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]

[6]

[7]