Wielozarodniczka gruzełkowata
Wielozarodniczka gruzełkowata (Sistotrema brinkmannii (Bres.) J. Erikss.) – gatunek grzybów z rodziny kolczakowatych (Hydnaceae)[1].
 Wielozarodniczka gruzełkowata na drewnie | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
wielozarodniczka gruzełkowata |
| Nazwa systematyczna | |
| Sistotrema brinkmannii (Bres.) J. Erikss. K. Fysiogr. Sällsk. Lund. Förhandl. 18(no. 8): 134 (1948) | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Sistotrema, Hydnaceae, Cantharellales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1903 r. Giacomo Bresàdola, nadając mu nazwę Odontia brinkmannii. Uczcił nią mykologa Wilhelma Brinkmanna. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1948 r. John Eriksson[1].
- Corticium masculi Sprau 1937
- Corticium varians Kniep 1915
- Grandinia brinkmannii (Bres.) Bourdot & Galzin 1914
- Grandinia microspora Rick 1932
- Odontia brinkmannii Bres. 1903
- Trechispora brinkmannii (Bres.) D.P. Rogers & H.S. Jacks. 1943[2].
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia i rozmnażanie edytuj
Tworzy małe, krótkotrwałe, rozpostarte owocniki, prawie gładkie z drobnymi granulkami[4]. Są białe i mają w stanie świeżym woskową i miękką konsystencję, po wyschnięciu ich powierzchnia staje się bladokremowa, a miąższ popielaty i kruchy. Strzępki zawierają liczne sprzążki i są bogate w olej, co przyczynia się do gruboziarnistego wyglądu grzybni[5].
Wielozarodniczkę gruzełkowatą można hodować na tramie owocników wrośniaka szorstkiego (Trametes hirsuta), a także na zamieszkujących drewno owocnikach innych podstawczaków[6]. Badania prowadzone nad rozmnażaniem wielozarodniczki gruzełkowatej wykazały, że jest zarówno homotaliczna, jak i heterotaliczna[4].
Występowanie edytuj
Wielozarodniczka gruzełkowata to gatunek kosmopolityczny. Występuje na wszystkich kontynentach, stwierdzono jej występowanie nawet na Antarktydzie[7]. W Polsce do 2003 r. cztery jej stanowiska podał W. Wojewoda. Według niego częstość występowania tego gatunku w Polsce i stopień jego zagrożenia nie są znane[3]. Aktualne stanowiska podaje także internetowy atlas grzybów. Zaliczona jest w nim do gatunków rzadkich[8].
Grzyb saprotroficzny. Występuje na martwych pniach i gałęziach drewna liściastego i iglastego[3]. Dość często występuje także na martwych owocnikach innych grzybów żyjących na drewnie[4]. Stwierdzono występowanie jego zarodników i strzępek także w powietrzu w mieszkaniach i w pralkach, jednak nie jest on dla ludzi szkodliwy, nie wytwarza też nieprzyjemnego zapachu[9]. Badania przeprowadzone w 1994 r. w Anglii wykazały, że latem około 30% grzybów unoszących się w powietrzu to Sistotrema brinkmannii, a zimą odsetek ten wzrasta do blisko 60%[10].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-09] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-11-09] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c Sistotrema brinkmannii [online], MycoCosm [dostęp 2022-11-09] (ang.).
- ↑ M.B. Ellis, J.P. Ellis, Fungi without Gills (Hymenomycetes and Gasteromycetes), Londyn: UK: Champman and Hall, 1990, ISBN 0-412-36970-2.
- ↑ K. Messner, H. Stachelberger, Spore Bodies and a New Type of Conidium in Sistotrema brinkmannii, „Trans. Br. Mycol. Soc.”, 74 (3), Edinburgh: UK: Elsevier Ltd., 1980, s. 551–556, DOI: 10.1016/S0007-1536(80)80055-6.
- ↑ Występowanie Sistotrema brinkmannii na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-11-09] (ang.).
- ↑ Aktualne stanowiska wielozarodniczki gruzełkowatej w Polsce [online], Internetowy atlas grzybów [dostęp 2022-11-09] (ang.).
- ↑ M.N. Babic i inni, Candida and Fusarium species known as opportunistic human pathogens from customer-accessible parts of residential washing machines, „The British Mycological Society. Edinburgh”, 119 (2–3), 2015, s. 95–113, DOI: 10.1016/j.funbio.2014.10.007, PMID: 25749362.
- ↑ O.C.G. Adan, Health Implications of Fungi in Indoor Environments (AIr Quality Monographs), Edynburg: Elsevier Science Ltd., ISBN 978-0444818669.