Sistotrema Fr. (wielozarodniczka) – rodzaj grzybów z rodziny kolczakowatych (Hydnaceae)[1].

Wielozarodniczka
Ilustracja
Wielozarodniczka kapeluszowa
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieprznikowce

Rodzina

kolczakowate

Rodzaj

wielozarodniczka

Nazwa systematyczna
Sistotrema Fr.
Syst. mycol. (Lundae) 1: 426 (1821)
Typ nomenklatoryczny

Sistotrema confluens Pers. 1794

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hydnaceae, Cantharellales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy nazwy naukowej: Galziniella Parmasto, Heptasporium Bref., Hydnotrema Link, Sistotrema Raf., Urnobasidium Parmasto[2].

Polską nazwę nadał Władysław Wojewoda w 1977 r., wcześniej Franciszek Błoński opisywał należące do tego rodzaju gatunki pod nazwą palczak[3].

Charakterystyka

edytuj

Grzyby kortycjoidalne o owocniku rozpostartym lub siedzącym, miękkim, błonkowatym lub woskowatym. Hymenofor gładki, grudkowaty odontoidalny lub poroidalny. System strzępkowy monomityczny, strzępki zwykle cienkościenne, zwykle ze sprzążkami, ale kilka gatunków ma strzępki z prostymi przegrodami, na przegrodach często występują charakterystycznie oleiste ampułki. Czasami występują cystydy. Podstawki nieregularne, głównie 6–8-sterygmowe. Bazydiospory o różnym kształcie, gładkie, cienkościenne nieamyloidalne[4].

Sistotrema charakteryzuje się nieregularnymi podstawkami, zwykle z 6–8 sterygmami i strzępkami z oleistą zawartością. Do rodzaju tego należą grzyby naziemne i grzyby nadrzewne, ale ostatnio odkryto także, że niektóre z nich to grzyby mykoryzowe. Filogenetycznie Sistotrema jest taksonem polifiletycznym, blisko spokrewnionym z Hydnum, Clavulina i Membranomyces[4]. Badania genetyczne wykazały, że wśród pieprznikowców nie ma potwierdzonych grzybów powodujących białą lub brunatną zgniliznę drewna. Białą zgniliznę powodują peroksydazy klasy II, ale jak dotąd nie wykryto ich u pieprznikowców. Franz Oberwinkler twierdzi, że S. brinkmannii jest porostem[5].

Gatunki występujące w Polsce:

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[7]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według Władysława Wojewody[3] i innych[6].

Przypisy

edytuj
  1. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2014-02-15] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2014-02-15] (ang.).
  3. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b S.P. Gorjón, Genera of corticioid fungi: keys, nomenclature and taxonomy, „Studies in Fungi”, 5 (1), 2020, s. 276, DOI10.5943/sif/5/1/12 [dostęp 2023-09-07] (ang.).
  5. Sistotrema brinkmannii [online], MycoCosm [dostęp 2022-11-09] (ang.).
  6. a b c d e f g h Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-10-20] (pol.).
  7. Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).