Wierchy
Wierchy – rocznik poświęcony tematyce górskiej. Początkowo rocznik nosił podtytuł Rocznik poświęcony górom i góralszczyźnie, po wojnie Rocznik poświęcony górom. Czasopismo stanowi kontynuację „Pamiętnika Towarzystwa Tatrzańskiego”.
| Częstotliwość | |
|---|---|
| Państwo | |
| Organ prasowy | |
| Pierwszy numer |
1923 |
| ISSN | |
| OCLC | |
| Strona internetowa | |
HistoriaEdytuj
Wydawanie rocznika rozpoczęto we Lwowie w latach 1923–1926 (tomy 1-4), od 1927 w Krakowie. Wydawcą „Wierchów” było w latach 1927–1950 Towarzystwo Tatrzańskie, od 1951 roku jest to organ PTTK (od tomu 20). Od rocznika 43 (1974 r.) wydawnictwo firmuje Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie, a wydawcą jest Oficyna Wydawnicza "Wierchy". Dotychczas ukazało się 85 tomów, z czego 16 przed II wojną światową ( w 2021 r. tom 85. za rok 2019).
Tomy rocznika ukazują się w formacie ok. 235 x 165 mm i objętości 340-380 stron druku. Aktualnie (tom 85.) ilustrowane są barwnymi zdjęciami, zwykle każdy tom zawiera 4 barwne ilustracje w formie niepaginowanych wklejek.
W latach międzywojennych w roczniku dominowały zagadnienia tatrzańskie, lecz szereg artykułów dotyczył obszaru całych Karpat, w szczególności pasm Karpat Wschodnich znajdujących się na terenie ówczesnej Polski, jak: Bieszczady Wschodnie, Czarnohora czy Gorgany. W latach powojennych tematyka rozszerzyła się o tereny Sudetów oraz obszary związane z polskimi wyprawami wysokogórskimi, m.in. w Hindukusz, Kaukaz, Andy czy Himalaje. Materiały prezentowane w roczniku dotyczą bardzo szerokiej tematyki: przyrody gór i problemów jej ochrony, historii terenów górskich, etnografii, obrazu gór w kulturze i sztuce, a także historii i bieżących wydarzeń w dziedzinach turystyki górskiej, alpinizmu, speleologii itp.
Każdorazowo ok. połowy objętości rocznika zajmują większe artykuły dotyczące wyżej wymienionej tematyki. Pozostałą część zajmuje "Kronika", w której zwykle znajdują się działy: Badania naukowe, Ochrona przyrody, Przyczynki krajoznawcze, Przyczynki historyczne, Ratownictwo, Turystyka, W górach i pod górami, Materiały do biografii ludzi gór. Część sprawozdawcza obejmuje zwykle sprawozdania z działalności Komisji Turystyki Górskiej ZG PTTK oraz Centralnego Ośrodka Turystyki Górskiej PTTK. Tom zamykają działy: Piśmiennictwo (recenzje literatury górskiej), Kronika zmarłych oraz Streszczenia obcojęzyczne.
Redaktorzy naczelniEdytuj
- 1923–1929 Jan Gwalbert Pawlikowski,
- 1928–1934 Walery Goetel,
- 1935–1938 Jan Alfred Szczepański,
- 1947–1949 Walery Goetel,
- 1950–1975 Władysław Krygowski,
- 1976–1983 Marek Sobolewski,
- od 1983 Wiesław A. Wójcik.
BibliografiaEdytuj
- Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1. (wersja internetowa)