Wincenty Matuszewicz
Wincenty Matuszewicz (ur. 5 kwietnia 1803 w Owsianiszkach, powiat trocki, gubernia wileńska, zm. 8 sierpnia 1862 w Gabryelowo[2] lub w Paryżu[3]) – podpułkownik, uczestnik powstania listopadowego.
.jpg)
| |
| podpułkownik | |
| Data i miejsce urodzenia |
5 kwietnia 1801 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
8 sierpnia 1862 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1831 |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
Życiorys edytuj
Studiował nauki humanistyczne na Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim – czołowej uczelni dla ziem Rzeczypospolitej zajętych przez Imperium Rosyjskie[4]. Po ukończeniu studiów był sędzią sądu grodzkim w Trokach[4]. Po wybuchu powstania listopadowego, stworzył oddział powstańczy, który działał na terenach powiatu trockiego[4]. W 1831 otrzymał stopień podpułkownika[5]. W kwietniu 1831 Wincenty Matuszewicz w Trokach i Wiłkomierzu rozbroił oddział rosyjski, w Żoślach działał wspólnie z oddziałem Gabriela Józefa Ogińskiego[6][4]. 17-24 kwietnia 1831 brał udział w szturmie Wilno, w ten okres walczył też pod Owsianiszkami[4]. Z korpusem Karola Teofila Załuskiego był wymuszony cofnąć się do Janówa[4]. Następnie działał wspólne z oddziałem Maurycego Prozora, brał udział w bitwie pod Kiejdanami (29 kwietnia), bitwie pod Bejsagołą (5 maja), bitwie pod Ponarami (19 czerwca)[4]. 9 lipca połączył się z korpusem gen. Henryka Dembińskiego i wraz z nim wycofał się do Królestwa Kongresowego[4]. Po zakończeniu powstania wyemigrował do Francji, gdzie był związany z różnymi obozami Wielkiej Emigracji[4]. Po amnestii 1858 w Imperium Rosyjskim wrócił do kraju[4]. Mieszkał w rodowym majątku Owsianiszki i Gabryelowo, gdzie umarł w 1862. Pochowany na cmentarzu we wsi Poporcie koło miasta Koszedary[7][8].
Upamiętnienie w literaturze edytuj
- W balladzie 29 marca 1832 Nocleg Adama Mickiewicza[9] postać naczelnika historycy literatury powiązali z Wincentym Matuszewiczem[10].
- Wiersz Matuszewicz w Trokach Wincentego Pola.
Przypisy edytuj
- ↑ Wincenty Matuszewicz : fotografia litografii Władysława Oleszczyńskiego
- ↑ Biblioteka Warszawska, s. 181.
- ↑ Wincenty Matuszewicz h. Łabędź
- ↑ a b c d e f g h i j Feliksas Sliesoriūnas. Vincentas Matusevičius. Visuotinė lietuvių enciklopedija, T. XIV (Magdalena-México). — Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas, 2008. 458 psl.
- ↑ Polski słownik biograficzny / kom. red.: Emanuel Rostworowski, przew., et al., Inst. Historii PAN. T. 20: Maria Józefa - Mieroszewski Krzysztof. S. 227.
- ↑ «Jęliśmy się oręża w duchu jedności z Królestwem Polskim». Powstanie Listopadowe na Litwie
- ↑ «Kaišiadorių rajono savivaldybė — Istorija». kaisiadorys.lt.
- ↑ Grób powstańca listopadowego Wincentego Matuszewicza w Paparcziai
- ↑ Adam Mickiewicz Nocleg
- ↑ Agnieszka Januszkiewicz, Groza wojny w balladowej odsłonie powstania na Litwie w 1831 roku — Nocleg Adama Mickiewicza, Białorutenistyka Białostocka, T. 14, 2022, s. 337—352, s. 337.
Bibliografia edytuj
- Polski słownik biograficzny / kom. red.: Emanuel Rostworowski, przew., et al., Inst. Historii PAN. T. 20: Maria Józefa - Mieroszewski Krzysztof. S. 227.
- Feliksas Sliesoriūnas. Vincentas Matusevičius. Visuotinė lietuvių enciklopedija, T. XIV (Magdalena-México). — Vilnius: Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas, 2008. 458 psl. (lit.)