Witold Bender

polski archeolog

Witold Gustaw Bender (ur. 5 listopada 1930 w Warszawie, zm. 19 kwietnia 2015 tamże[1]) – polski archeolog, były prezes Synodu Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w RP, przez wiele lat świecki radca Konsystorza tego Kościoła.

Witold Bender
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 listopada 1930
Warszawa

Data i miejsce śmierci

19 kwietnia 2015
Warszawa

Miejsce spoczynku

Cmentarz ewangelicko-reformowany w Warszawie

Zawód, zajęcie

archeolog

Faksymile

Życiorys

edytuj

Był harcerzem Szarych Szeregów i jako harcerz brał udział w Powstaniu Warszawskim[2]. W latach 1954–1985 pracował w Instytucie Historii Kultury Materialnej Polskiej Akademii Nauk. Specjalizował się w problematyce archeologii przełomu er na ziemiach polskich, był także badaczem historii Mazowsza. Brał udział w pracach archeologicznych we Francji i Mali[3]. Był kierownikiem ekspedycji wykopaliskowych w Grodach Czerwieńskich, Wólce Łasieckiej[4] i Otalążce[5]. Ponadto był nauczycielem akademickim Uniwersytetu Warszawskiego i Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Warszawie. Później zajmował stanowisko kustosza oddziału Państwowego Muzeum Archeologicznego w Rybnie[2][6].

Był prezesem kolegium kościelnego parafii ewangelicko-reformowanej w Warszawie, radcą świeckim Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w RP, sekretarzem i prezesem Synodu tego Kościoła, delegatem Kościoła na Europejskie Zgromadzenia Światowego Aliansu Kościołów Reformowanych[7]. Publikował artykuły w piśmie religijno-społecznym Jednota.

Czynnie angażował się na rzecz pojednania polsko-niemieckiego, szczególnie w ramach kontaktów z ewangelikami, spowodował też nawiązanie współpracy parafii ewangelicko-reformowanej w Warszawie z ówczesną parafią im. Zinzendorfa w Berlinie-Tempelhof i parafią w Bremen-Blumenthal oraz pomiędzy Rybnem a miejscowością Weener we Fryzji Wschodniej[2][7][6][a].

 
Grób Witolda Bendera na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie. Obok grób jego rodziców

Życie prywatne

edytuj

Syn Gustawa i Marii. Z żoną Eugenią z domu Wasilewska (1925–2011), pianistką, miał dwoje dzieci: córkę Annę Matyldę (ur. 1953, germanistkę) i syna Tomasza Witolda (ur. 1958, etnologa i alpinistę).

27 kwietnia 2015 został pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie[2] (kwatera A-5-1)[8].

  1. W tym kontekście znaczące jest, że ojciec Witolda, Gustaw Bender, był jednym z pierwszych więźniów obozu w Oświęcimiu, wypuszczony w 1941, później więziony przez Gestapo w al. Szucha, a po Powstaniu Warszawskim znów wywieziony do obozu w Oświęcimiu, stamtąd do obozu w Natzweiler i wreszcie do Dachau, gdzie zmarł 26 X 1944. Matka Witolda, Maria Bender, i jego brat Andrzej byli też wywiezieni do Oświęcimia po Powstaniu Warszawskim.

Przypisy

edytuj
  1. REJESTR SPADKOWY PL: wynik wyszukiwania [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 2022-01-27].
  2. a b c d Witold Bender. nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 2015-04-24]. (pol.). (nekrolog rodziny)
  3. Witold Bender. nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 2015-04-24]. (pol.). (nekrolog Instytutu Archeologii i Etnologii PAN)
  4. Witold Bender, Barbara Balke, Wyniki badań osady z okresu rzymskiego w Wólce Łasieckiej, pow. Łowicz, w 1961 roku, „Archeologia Polski”, t.9, z.1-2, s. 72-124, 1964, http://rcin.org.pl/Content/38722/WA308_40183_P319_WYNIKI-BADAN_I.pdf [dostęp 2017-10-02]
  5. Witold Bender, Badania sondażowe w miejscowości Otalążka, pow. Grójec, w 1964 roku, „Sprawozdania Archeologiczne” t. 19, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 129-136, 1968. http://rcin.org.pl/dlibra/docmetadata?id=23562 [dostęp 2017-10-02]
  6. a b Wywiad z Witoldem Benderem opublikowany w tygodniku Echa Powiatu Sochaczewskiego 23.10.2003 http://www.rybno.waw.pl/artykuly/Echo_powiatu_2003.pdf, http://www.rybno.waw.pl/artykuly/na_fryzyjskiej_herbatce_u_bendera.php [dostęp 2017-09-28]
  7. a b Witold Bender. nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 2015-04-24]. (pol.). (nekrolog Kościoła Ewangelicko-Reformowanego)
  8. śp. Witold Bender