Wodnicha złocista
Wodnicha złocista (Hygrophorus chrysodon (Batsch) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
wodnicha złocista |
| Nazwa systematyczna | |
| Hygrophorus chrysodon (Batsch) Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 320 (1838) | |
.JPG)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Takson ten oficjalnie po raz pierwszy zdiagnozował w 1789 r. Batsch nadając mu nazwę Agaricus chrysodon. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1838 r. Elias Fries.
Niektóre synonimy naukowe[2]:
- Agaricus chrysodon Batsch 1789)
- Agaricus chrysodon Batsch 1789, var. chrysodon
- Agaricus chrysodon var. leucodon Alb. & Schwein. 1805
- Hygrophorus chrysodon (Batsch) Fr. 1838, var. chrysodon
- Hygrophorus chrysodon var. cistophilus Pérez-De-Greg., Roqué & Macau 2009
- Hygrophorus chrysodon var. leucodon Alb. & Schwein. 1805
- Limacium chrysodon (Batsch) P. Kumm. 1871
Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1968 r[3].
Morfologia edytuj
Średnica 3–6 cm, za młodu półkulisty, później łukowaty, a u starszych okazów płaski, czasami zapadnięty lub z tępym garbem. Brzeg cienki, długo podwinięty, kosmkowaty, a czasami ząbkowany. Powierzchnia śluzowata, szczególnie u młodych okazów, u starszych wysychająca. Jest biała, kremowa lub złotożółta i znajdują się na niej pozostałości osłony w postaci bardzo delikatnych żółtych łuseczek lub gruzełków. Szczególnie dobrze widoczne są na brzegu kapelusza. Skórka po potarciu oraz w reakcji z KOH żółknie[4].
Dość rzadkie, grube, przyrośnięte i łukowato nieco zbiegające na trzon. Oprócz blaszek kompletnych występują międzyblaszki. U młodych owocników są białe, u starszych kremowe lub żółtawe. Na ostrzach występują czasami żółte kosmki[4].
Wysokość 4–8 cm, grubość 0,8–1,5 cm, walcowaty i zwężony dołem, początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia biała, filcowata, lepka i mazista. Na górnej części występują złoto-żółte gruzełki lub kosmki[4].
Soczysty, miękki, nie zmieniający barwy po naciśnięciu. Jest biały, tylko pod skórka kapelusza nieco żółtawy. Smak łagodny, zapach słaby, grzybowy, nieco przypominający zapach gorzkich migdałów[4].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników biały. Zarodniki długo elipsoidalne, gładkie, nieamyloidalne i bezbarwne w KOH. Mają rozmiar 7–10 × 3,5–4,5 μm. Podstawki 4-zarodnikowe. W hymenium brak cystyd. Strzępki w tramie rozbieżne[5].
Występowanie i siedlisko edytuj
Opisano występowanie wodnichy złocistej w Ameryce Północnej, Europie i Korei[6]. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r. wymieniono około 10 jej stanowisk, ale częstość występowania i rozprzestrzenienie na terenie kraju nie są znane[3]. Według niektórych internetowych atlasów grzybów jest dość częsta[7].
Pojawia się od września do listopada. Rośnie na ziemi w lasach liściastych, mieszanych i iglastych, szczególnie pod bukami[3] i świerkami[4].
Znaczenie edytuj
Gatunki podobne edytuj
Charakterystycznymi cechami wodnichy złocistej są woskowobiała barwa, zbiegające blaszki i delikatne żółte kosmki i grudki na kapeluszu i trzonie. U starszych okazów jednak (lub po obfitym deszczu) żółte elementy mogą zanikać. Pewnym sposobem rozpoznania pozostaje reakcja z KOH, pod wpływem którego skórka barwi się na żółto[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Index Fungorum. [dostęp 2016-01-18]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2016-01-18]. (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Ewald Gerhardt, Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Stefan Łukomski (tłum.), Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2, OCLC 836313700.
- ↑ a b MushroomExpert. [dostęp 2016-01-16]. (ang.).
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].
- ↑ Grzybland. Wodnicha złocista. [dostęp 2016-01-18].