Województwo lubelskie (I Rzeczpospolita)

województwo w I Rzeczypospolitej

Województwo lubelskiejednostka terytorialna Korony Królestwa Polskiego, później Rzeczypospolitej Obojga Narodów istniejąca w latach 1474–1795, część prowincji małopolskiej. Obejmowała powierzchnię 10 230 km²[potrzebny przypis] posiadając 3 powiaty. Siedzibą wojewody oraz miejscem odbywania sejmików ziemskich był Lublin.

Województwo lubelskie
Palatinatus Lublinensis
województwo
1474–1795
Herb
Herb
Sentencja: Parata semper cornua[1] "Rogata zawsze gotowa"[2]
Państwo

 I Rzeczpospolita

Prowincja

małopolska

Data powstania

1474

Siedziba wojewody i sejmiku

Lublin

Wojewoda

zobacz: wojewodowie lubelscy

Popis

pod Lublinem[3]

Powierzchnia

10 230 km²

Populacja (1578[4])
• liczba ludności


184 100

Podział administracyjny
Liczba powiatów

3

Liczba reprezentantów
Liczba senatorów

2

Położenie na mapie Rzeczypospolitej
Położenie na mapie Polski
Województwo lubelskie w składzie prowincji małopolskiej Korony Polskiej, 1635

Województwo utworzył król Kazimierz IV Jagiellończyk w 1474 r. poprzez wyłączenie z województwa sandomierskiego.

Herb województwa przedstawiał białego jelenia na czerwonym tle.

Dewizą województwa jest łacińska sentencja: „Parata semper cornua”, która oznacza „Rogata zawsze gotowa”. Słowa te należałoby rozumieć jako: rycerska chorągiew Ziemi Lubelskiej, mająca w swoim znaku rogatego skaczącego jelenia, jest zawsze gotowa i skora do walki[5].

Główne miasta: Lublin, Urzędów, Kurów, Kazimierz Dolny, Łuków, Parczew.

Podział administracyjny

edytuj
Powiaty województwa lubelskiego według Adolfa Pawińskiego[6]
Powiat Powierzchnia w mil² Powierzchnia w km²
powiat lubelski 105,55 5812,01
powiat łukowski (ziemia łukowska) 35,01 1928,28
powiat urzędowski 59,81 3293,37
Razem (województwo) Σ 200,37 11033,66

Urzędy

edytuj

Pierwszym wojewodą został Dobiesław Kmita. Województwo lubelskie posiadało dwóch senatorów: wojewodę i kasztelana lubelskiego. Sejmiki odbywały się w Lublinie.

Osobny artykuł: wojewodowie lubelscy.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Stefan Krzysztof Kuczyński, Polskie herby ziemskie. Geneza, treści, funkcje, Warszawa 1993, s. 215.
  2. Gmina Łuków [online], www.lukow.ug.gov.pl [dostęp 2020-04-13] (pol.).
  3. Antoni Sozański, Wykład politycznej geografii, rządu i administracyi dawnej Polski przy końcu istnienia całego państwa (1648-1772), Kraków 1889, s. 5.
  4. http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/Content/18436/Historia%20Polski%20w%20Liczbach_1994%20198147.pdf
  5. Gmina Łuków [online], www.lukow.ug.gov.pl [dostęp 2020-03-23].
  6. Adolf Pawiński: Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 3: Małopolska. Warszawa: Księgarnia Gebethnera i Wolffa, 1886, s. 8.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj