Wola Dębowiecka

Wola Dębowiecka – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Dębowiec. Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętego Jana Chrzciciela w Załężu.

Wola Dębowiecka

wieś
Kościół filialny
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	jasielski
Gmina	Dębowiec
Wysokość	260 m n.p.m.
Liczba ludności (2023)	684
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-220
Tablice rejestracyjne	RJS
SIMC	0348335
Położenie na mapie Polski Wola Dębowiecka
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Wola Dębowiecka
Położenie na mapie powiatu jasielskiego Wola Dębowiecka
Położenie na mapie gminy Dębowiec Wola Dębowiecka
49°39′10″N 21°27′11″E

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Historia

Wzmiankowana była w źródłach na początku XVI w., choć zapewne jest starsza. Świadczy o tym nazwa, która oznacza 'zwolnienie na jakiś czas osadników zakładających nową wieś od pewnych ciężarów’. Była to posiadłość królewska, a pozostawała w dzierżawach u różnych rodów magnackich.

Mieszkańcy Woli mieli odrabiać pewne roboty na rzecz miasteczka Dębowca. A kiedy Dębowczanie przymuszali ich do pracy większej niż trzeba było, mieszkańcy Woli użalali się przed królem Henrykiem, a ten wydał mandat królewski w Krakowie 22 maja 1574 r., w którym nakazuje: „mieszczanie Dębowieccy przeciwko poddanym królewskim Woli wedle praw, przywilejów i zwyczajów tak się zachowywali, jako prawo i sprawiedliwość potrzebuje i onych do takowych krzywd więcej nie przyciskali”. Jeśli Dębowczanie mieliby jakieś skargi lub zażalenia przeciwko temu rozkazowi królewskiemu, wtedy król daje termin stawienia się w Krakowie, lub innym miejscu przebywania króla w celu wysłuchania tychże skarg.

W 1581 r. było we wsi osiem łanów, zagrodnicy i komornicy i jeden rzemieślnik.

W 1589 r. żołnierze zaciężni z roty Mikołaja Zebrzydowskiego, zabrali z Woli cztery woły i czterdzieści korcy owsa, a mimo tego kazali sobie składać kilkanaście korcy żyta, pszenicy, jęczmienia, grochu, krup, gęsi i kur.

Stąd też pochodził żołnierz piechoty wybranieckiej Franciszek Wielgosz, zasłużony w walkach pod Pskowem, gdzie poległ. Następnym żołnierzem był jego brat Matys, który w nagrodę za wiarę i czujność w sprawach rycerskich otrzymał przywilej na wybraniectwo. Po nim przywilej otrzymał Wojciech Wielgosz.

Dworek

Pozostały z całego zespołu zabudowań dworskich budynek mieszkalny usytuowany jest na płaskim terenie, pośród wysokich drzew, które stanowią również obecną wschodnią granicę działki. Do dworu prowadzi wąska, częściowo wysadzana drzewami aleja przechodząca w podjazd, którego pozostałości są jeszcze czytelne. Dwór jest parterowym, drewnianym, podmurowanym, budynkiem, nakrytym wysokim czterospadowym dachem. Do dworku prowadzą obecnie trzy wejścia: główne oraz dwa boczne. Trakt ogrodowy mieści pokoje mieszkalne i kuchnię, dalej pokój z niewielkim kominkiem, jadalnia i salonik. Drewniany dwór w Woli jako obiekt architektoniczny nie reprezentuje specjalnie cennych czy też oryginalnych wartości. Jednak wraz ze swoją historią, dziejami kolejnych właścicieli i pozostawionymi przez nich śladami stanowi ważny składnik świadomości historycznej i kulturowej mieszkańców wsi. W szerszym kontekście zyskuje on tym więcej, iż jest jednym z nielicznych, zachowanych tak dobrze drewnianych dworków. Kiedyś licznie rozsiane na tych terenach siedziby drobnoszlacheckie, dzisiaj prawie nieistniejące i zapomniane, z pewnością są elementem krajobrazu i kultury, który szczególnie zasługuje na przypomnienie i opiekę.

Kolejni właściciele:

• Kasztelan Iwowski Antoni Morski,
• sędzia ziemski Maksymilian Zborowski,
• Seweryn Stawiarski,
• Walerian Stawiarski,
• Edward i Anastazja Filipowiczowie z Makowisk,
• Marian Filipowicz do 1972 r.,
• Maria Gniady od 1972 r. do 2000 r.,
• Krzysztof Gniady – obecnie.

Linki zewnętrzne

• Dębowiecka wola, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 27 .