Wikipedia

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1976 roku

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1976 roku – czterdzieste ósme wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych. Na urząd prezydenta wybrano Jimmy’ego Cartera, a wiceprezydentem został Walter Mondale.

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1976 roku
Państwo

 Stany Zjednoczone

Rodzaj

wybory prezydenckie

Data przeprowadzenia

2 listopada 1976 (głosowanie powszechne)

Podstawa prawna

Konstytucja Stanów Zjednoczonych

Głosowanie
poprzednie:
1972 		następne:
1980
Portal Stany Zjednoczone
Mapa wyborcza Stanów Zjednoczonych w 1976 roku. Liczba na mapie określa liczbę przedstawicieli stanu w Kolegium Elektorów

Kampania wyborczaEdytuj

W wyniku afery Watergate, która doprowadziła do rezygnacji Nixona, republikanie mocno stracili na wizerunku[1]. Z tego powodu nominacja urzędującego prezydenta Geralda Forda nie była sprawą oczywistą[1]. Bossowie Partii Republikańskiej zarzucali mu nadmierny liberalizm i mianowanie Nelsona Rockefellera wiceprezydentem[1]. Jego głównym kontrkandydatem został gubernator Kalifornii Ronald Reagan[1]. W prawyborach żaden z kandydatów nie zdobył wymaganego poparcia, dlatego o nominacji mieli zdecydować delegaci na sierpniowej konwencji w Kansas City[2]. Reagan uzyskał poparcie w stanach południowych i rodzinnej Kalifornii, natomiast Ford zwyciężył na Północy i pograniczu[2]. Chcąc pozyskać trochę elektoratu liberalnego Reagan zadeklarował, że jego kandydatem na wiceprezydenta zostanie Richard S. Schweiker[3]. Spowodowało to odwrócenie się od niego konserwatystów, co z kolei wpłynęło na fakt, że ostatecznie nominację prezydencką uzyskał Ford[3]. Jego kandydatem na wiceprezydenta został Bob Dole[3]. W Partii Demokratycznej już na początku 1975 kampanię rozpoczął Jimmy Carter[4]. Zwyciężył w prawyborach m.in. w Ohio, co spowodowało otrzymanie nominacji prezydenckiej w pierwszym głosowaniu, na lipcowej konwencji w Nowym Jorku[4]. Zdobył ponad sześciokrotnie większe poparcie niż Morris Udall i Pat Brown[5]. Dopiero po uzyskaniu nominacji Carter ogłosił, że jego kandydatem na wiceprezydenta będzie Walter Mondale[5]. Kandydatem niezależnym został Eugene McCarthy[6]. Carter deklarował reformę podatkową i zdrowotną, zmniejszenie bezrobocia i zwiększenie świadczeń socjalnych[5]. Chciał ocieplenia kontaktów z ZSRR, przy jednoczesnej, ścisłej współpracy z sojusznikami USA – krajami Europy Zachodniej i Japonią[5]. Ford, na którego kandydaturze cieniem rzucała się afera Watergate, a także ułaskawienie Nixona był skazywany na porażkę przez ośrodki sondażowe[7]. Kandydat demokratów jednak prowadził swoją kampanię bezbarwnie, a w programie wyborczym zawarł jedynie ogólnikowe stwierdzenia[7]. Spowodowało to, że wybory okazały się bardzo wyrównane[7]. Na kandydata republikanów głosowali wyborcy wykształceni i zamożni, natomiast klasa średnia i robotnicza zagłosowała na demokratę[7]. Szalę zwycięstwa na rzecz Cartera przesunęły także głosy Afroamerykanów[7].

KandydaciEdytuj

BezpartyjnyEdytuj

  • Eugene McCarthy

Partia DemokratycznaEdytuj

  • Jimmy Carter

  • Walter Mondale

Partia RepublikańskaEdytuj

  • Gerald Ford

  • Robert Dole

Wyniki głosowaniaEdytuj

Głosowanie powszechne odbyło się 2 listopada 1976[6]. Carter uzyskał 50,1% poparcia, wobec 48% dla Forda i 0,9% dla McCarthy’ego[6]. Ponadto, niecałe 820 000 głosów oddano na niezależnych elektorów, głosujących na innych kandydatów[6]. Frekwencja wyniosła 53,6%[8]. W głosowaniu Kolegium Elektorów Carter uzyskał 297 głosów, przy wymaganej większości 270 głosów[9]. Na Forda zagłosowało 240 elektorów[9]. Wiarołomny elektor ze stanu Waszyngton zagłosował na Ronalda Reagana[9]. W głosowaniu wiceprezydenckim zwyciężył Mondale, uzyskując 297 głosów, wobec 240 dla Dole’a[9].

Jimmy Carter został zaprzysiężony 20 stycznia 1977 roku[10].

Kandydat na prezydenta Partia Głosowanie powszechne Kolegium Elektorów
Głosy Procent
Jimmy Carter Partia Demokratyczna 40 830 763 50,1% 297
Gerald Ford Partia Republikańska 39 147 793 48% 240
Eugene McCarthy bezpartyjny 756 691 0,9% 0
Ronald Reagan Partia Republikańska 0 0 1
Łącznie 538
Kandydat na wiceprezydenta Partia Kolegium Elektorów
Walter Mondale Partia Demokratyczna 297
Bob Dole Partia Republikańska 240
Łącznie 538

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b c d M. Jones: Historia USA. s. 655.
  2. ↑ a b L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 874.
  3. ↑ a b c L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 875.
  4. ↑ a b L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 885.
  5. ↑ a b c d L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 886.
  6. ↑ a b c d US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-10-27]. (ang.).
  7. ↑ a b c d e M. Jones: Historia USA. s. 656.
  8. ↑ Election of 1976. CountingTheVotes. [dostęp 2017-10-27]. (ang.).
  9. ↑ a b c d Electoral College Box – 1976. NARA. [dostęp 2017-10-27]. (ang.).
  10. ↑ L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 888.

BibliografiaEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wybory_prezydenckie_w_Stanach_Zjednoczonych_w_1976_roku&oldid=67477652”