Zámecký pahorek
Zámecký pahorek (niem. Schooshübl) – szczyt (góra) o wysokości 868 m n.p.m. w paśmie Gór Opawskich (czes. Zlatohorská vrchovina) w Czechach, w Sudetach Wschodnich, na Śląsku, oddalony o około 1,5 km na północny zachód od miejscowości Horní Údolí[1].
 Widok z miejscowości Dolní Údolí na Zámecký pahorek | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo |
Góry Opawskie |
| Wysokość |
868 m n.p.m. |
Położenie na mapie Sudetów  | |
 50°13′13,1″N 17°20′00,8″E/50,220306 17,333556
| |
Charakterystyka
edytujGóra Zámecký pahorek ma kształt kopulasty, z płaską, obszerną powierzchnią wierzchołkową i niewyraźnie zaznaczonym płaskim wierzchołkiem, górującym od południowego wschodu nad Rejvízem. Charakteryzuje się regularną rzeźbą i ukształtowaniem oraz stromymi stokami, które wyraźnie wydzielają wykształcone górskie doliny: od południowego zachodu dolina potoku Černá Opava (pol. Czarna Opawa) i jej dopływ, a od wschodu dolina rzeki Olešnice. Na stromym odcinku wschodniego stoku poniżej szczytu występują rozrzucone wśród drzew samotne skaliska. Prawie cała powierzchnia góry, łącznie z partią szczytową porośnięta jest lasem świerkowym regla dolnego z niewielką domieszką drzew liściastych oraz licznymi przecinkami i przerzedzeniami. Na szczycie znajduje się niewielka śródleśna polana. Na stokach liczne ścieżki i drogi leśne, a u wschodniego podnóża góry przebiega droga nr 453 na trasie Jesionik (czes. Jeseník) – Město Albrechtice.
Budowa geologiczna
edytujPod względem geologicznym góra zbudowana jest ze skał osadowych pochodzenia morskiego, głównie piaskowców, mułowców z otoczakami[2]. Stoki góry pokrywa niewielka warstwa młodszych osadów z okresu zlodowaceń plejstoceńskich.
Ochrona przyrody
edytujCała góra znajduje się w obrębie wydzielonego obszaru objętego ochroną, a położona jest przy granicy tego obszaru o nazwie Obszar Chronionego Krajobrazu Jesioniki (czes. Chráněná krajinná oblast (CHKO) Jeseníky), a utworzonego w celu ochrony utworów skalnych, ziemnych i roślinnych oraz rzadkich gatunków zwierząt.
Grota Lurdzka
edytuj
Na południowo-zachodnim stoku góry, pod skalnym nawisem, przy formacji skalnej o nazwie „Skała Józefa” (czes. Josefovy skály) znajduje się miejsce pątnicze „Grota Lurdzka” (czes. Lurdská jeskyně; niem. Lourdes Grotte)[3]. Miejsce to zostało założone na pamiątkę objawień w 1858 Matki Bożej we francuskiej miejscowości Lourdes św. Bernadecie Soubirous. Mieszkańcy pobliskiego Rejvízu w 50 lat od tych objawień zdecydowali, aby na stoku góry Zámecký pahorek zbudować miejsce przypominające grotę lurdzką. W 1909 odbyło się jej uroczyste otwarcie. Co roku, w latach 1909-1944 tradycyjnie proboszcz Jeroným Pavlík z Rejvízu przenosił w uroczystej procesji figurę kopii Matki Bożej z Lourdes z parafialnego kościoła Matki Bożej (czes. Jména Panny Marie) do groty na specjalnie zbudowany kamienny ołtarz w dniu 1 maja, a odnosił z powrotem 31 października[4]. Po drugiej wojnie światowej w wyniku przesiedleń ludności niemieckiej kult zaniknął.
Miejscem tym ponownie zainteresowano się w latach 90. XX wieku, kiedy to stowarzyszenie o nazwie (czes. Příznivci kamenických a sochařských děl na Jesenicku) zdecydowało się odrestaurować grotę. Udrożniono dojście do groty, z łupków i kwarcytów zbudowano nowy ołtarz i położono symbolicznie dwie białe marmurowe płyty w blacie ołtarza, sprowadzone z nieistniejącej kaplicy św. Anny z Horní Údolí. Na ołtarzu umieszczono nowy namalowany obraz Matki Bożej z Lourdes oraz po prawej stronie jej figurę. Nieopodal ołtarza wykuto w skale krzyż. Ołtarz został poświęcony 28 września 2006 przez prałata Antona M. Otte z Vídnavy. Wiosną następnego roku postawiono przed grotą drewniane ławy zbudowane przez leśnika Stanislava Turka z Rejvízu. W grocie znajduje się kronika pielgrzymów odwiedzających to miejsce, do której można się wpisać.
Dojście do groty następuje szlakami turystycznymi z Rejvízu do skrzyżowania Starý Rejvíz, rozc., gdzie trzeba 
szlakiem odbić w lewo, a następnie przejść 250 m kamienistą dróżką do groty.
Turystyka
edytujSzczyt góry jest oddalony od najbliższych miejscowości: od Rejvízu z bazą pensjonatów o około 2 km, od Horní Údolí o około 1,5 km, a od Heřmanovic o około 4,5 km. Na szczyt nie prowadzi żaden znakowany szlak turystyczny. Można do niego dojść leśną ścieżką prowadzącą zachodnim stokiem z okolicy Starego Rejvízu.
U podnóża góry przebiegają dwa szlaki turystyczne na trasie:
Dětřichov – narodowy rezerwat przyrody NPR Rejvíz – Rejvíz – Starý Rejvíz – góra Zámecký pahorek – Horní Údolí – Sv. Marta – góra Příčný vrch – Sv. Anna – góra Zámecký vrch – Zlaté Hory
Vrbno pod Pradědem – Mnichov – dolina potoku Černá Opava – Rejvíz
oraz drogą nr 453 szlak rowerowy:
(nr 6071) Zlaté Hory – Dolní Údolí – Rejvíz – pomnik przyrody PP Chebzí – Písečná – Jesionik
Na stoku południowo-wschodnim góry, w pobliżu Horní Údolí zlokalizowano cztery trasy narciarstwa zjazdowego Ski M Chřástal o długościach (od 400 do 1100) m o różnym stopniu trudności z trzema wyciągami narciarskimi[5].
U podnóża góry zlokalizowano również trasę narciarstwa biegowego:
Rejvíz – Starý Rejvíz – góra Zámecký pahorek – góra Pod Ostrým – przełęcz Prameny Opavice – góra Příčný vrch – góra Lysý vrch – Zlaté Hory, okraj.
Przypisy
edytuj- ↑ Zámecký pahorek (Turistická mapa) 1:4000. Mapy.cz. [dostęp 2015-01-04]. (cz.).
- ↑ Góry Opawskie. Budowa geologiczna.. Goryopawskie.bnx.pl. [dostęp 2015-01-04]. (pol.).
- ↑ Marian Čep.: Lurdská jeskyně na Starém Rejvíze.. Zlatehory.cz, 2009-11-27. [dostęp 2015-01-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-04)]. (cz.).
- ↑ Miroslav Kobza.: Lurdská jeskyně na Starém Rejvízu.. Rozhlas.cz. [dostęp 2015-01-04]. (cz.).
- ↑ Ski M Chřástal – Zlaté Hory, Horní Údolí.. Jeseniky.net. [dostęp 2015-01-04]. (cz.).
Bibliografia
edytuj- Zlatohorská vrchovina (Turistická mapa) 1:15 000 (czes.)
- JESIONIKI. Pradziad, Śnieżnik, Jeseník, mapa aktualizowana w terenie, skala 1:50 000, Studio PLAN, Wrocław, wyd. II, 2011, ISBN 978-83-62645-80-0
- JESENÍKY SEVER, turistická a cykloturistická mapa, 1:25 000, Eurokart, 1 vyd., 2010, ISBN 978-80-87380-17-8 (czes.)
- Waldemar Brygier: Przewodnik, Góry Opawskie, Zlatohorska vrchovina. Wrocław: Studio PLAN, 2007. ISBN 83-60180-53-9.
- Marek Staffa: Słownik Geografii Turystycznej Sudetów. t. 18, Góry Opawskie. Wrocław: I-BIS, 2008. ISBN 978-83-85773-98-6.