Zagnanie

jezioro w Polsce

Zagnanie (kasz. Jezoro Zagnanié) – jezioro położone na Pojezierzu Kaszubskim, w powiecie kościerskim województwa pomorskiego, w pobliżu Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego („Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Wierzycy”). Zagnanie zajmuje powierzchnię 143 ha, długość wynosi 2,3 km, szerokość do 0,8 km a głębokość maksymalna to 19,5 m, przepływa przez nie Wierzyca.

Zagnanie
Położenie
Państwo

 Polska

Miejscowości nadbrzeżne

Stawiska, Wielki Podleś

Region

Pojezierze Kaszubskie

Wysokość lustra

144,6 m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

1,43 km²

Wymiary
• max długość
• max szerokość


2,3 km
0,8 km

Głębokość
• średnia
• maksymalna


9 m
19,5 m

Długość linii brzegowej

7 km

Objętość

12812,0 tys. m³

Hydrologia
Klasa jakości wody

IV (2019)

Rzeki zasilające

Wierzyca

Rzeki wypływające

Wierzyca

Położenie na mapie gminy wiejskiej Kościerzyna
Mapa konturowa gminy wiejskiej Kościerzyna, blisko centrum po prawej na dole znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Zagnanie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Zagnanie”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, w centrum znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Zagnanie”
Położenie na mapie powiatu kościerskiego
Mapa konturowa powiatu kościerskiego, blisko centrum u góry znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Zagnanie”
Ziemia54°03′47,5″N 18°02′08,7″E/54,063194 18,035750

Jezioro znajduje się na południe od Kościerzyny przy drodze wojewódzkiej nr 214[1].

Hydronimia

edytuj

Jezioro pojawia się w źródłach w 1692 jako na jezierze Zagnaniu Wielkopoleskim, a następnie Zagrzelnie (1796), Sagnelnie S. (1845), jez. Zagnanie (1887), Zagnania See (1904), Jez. Zagnanie (1964)[2]. Państwowy rejestr nazw geograficznych jako nazwę zestandaryzowaną jeziora podaje Zagnanie, nie wymieniając żadnych nazw obocznych[3].

Morfometria

edytuj

Według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 143,0 ha[4], natomiast A. Choiński, poprzez planimetrowanie na mapach 1:50 000, określił wielkość jeziora na 135,0 ha[5]. Jeziorna jednolita część wód powierzchniowych ma powierzchnię 137 ha[6].

Średnia głębokość zbiornika wodnego to 9,0 m, a maksymalna – 19,5 m. Objętość jeziora wynosi 12 812,0 tys. m³. Maksymalna długość jeziora to 2330 m, a szerokość 805 m. Długość linii brzegowej wynosi 7000 m[4].

Według Atlasu jezior Polski (red. J. Jańczak, 1997) lustro wody znajduje się na wysokości 144,6 m n.p.m., natomiast według numerycznego modelu terenu udostępnionego przez Geoportal lustro wody znajduje się na wysokości 144,4 m n.p.m.[1][4]

Według Mapy Podziału Hydrograficznego Polski leży na terenie zlewni szóstego poziomu Zlewnia jez. Zagnanie[7]. Identyfikator MPHP to 298173[7].

Zagospodarowanie

edytuj

W systemie gospodarki wodnej jezioro tworzy jednolitą część wód o kodzie PLLW20650[7]. Administratorem wód jeziora jest Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Utworzył on obwód rybacki, który obejmuje między innymi wody jezior Zagnanie i Mnilonka (Obwód rybacki jeziora Zagnanie na rzece Wierzyca nr 5)[8]. Gospodarkę rybacką na jeziorze prowadzą Zakłady Rybackie Wdzydze w Czarlinie[9].

Czystość wód i ochrona środowiska

edytuj

W 2002 roku oceniono, że wody jeziora były poza klasowe czyli nie odpowiadały ówczesnym normom czystości[5]. Badania z 2019 roku zaliczyły wody jeziora do wód o słabym stanie ekologicznym, co odpowiada IV klasie jakości. Wskaźnikiem, który zadecydował o czwartej klasie, był stan fitoplanktonu, podczas gdy stan makrozoobentosu, ichtiofauny i makrofitów oceniono jako umiarkowany, a stan fitobentosu jako dobry. W tym samym roku stan chemiczny wód określono jako poniżej dobrego, a elementami przekraczającym normę była zawartość PBDE i rtęci w tkankach ryb. Przeźroczystość wód została określona na 1,3 metra[10].

Jezioro znajduje się na obszarze chronionego krajobrazu o nazwie Dolina Wierzycy[11].

Przypisy

edytuj
  1. a b Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2024-03-28].
  2. Instytut Języka Polskiego PAN, Elektroniczny słownik hydronimów Polski – Zagnanie [online], eshp.ijp.pan.pl [dostęp 2024-03-28].
  3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 155839
  4. a b c Jerzy Jańczak (red.), Atlas jezior Polski, t. II, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1997, s. 62–63, ISBN 83-86001-43-7.
  5. a b Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 143. ISBN 83-232-1732-7.
  6. Zagnanie. Karta charakterystyki jcwp [online], Hydroportal. Warstwa: Plany gospodarowania wodami.
  7. a b c Hydroportal, Informatyczny System Osłony Kraju [dostęp 2024-03-28].
  8. Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, Ujednolicony wykaz obwodów rybackich 2023 [online], dane.gov.pl [dostęp 2024-03-28].
  9. Zakłady Rybackie Wdzydze, Cennik i zasady wędkowania [online], zr-wdzydze.pl [dostęp 2024-03-28] (pol.).
  10. Ocena stanu jednolitych części wód jezior w latach 2016–2021 na podstawie monitoringu – tabela [online], Główny Inspektorat Ochrony Środowiska [dostęp 2024-03-28].
  11. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Obszar chronionego krajobrazu – Dolina Wierzycy [online], crfop.gdos.gov.pl [dostęp 2024-03-28].