Zasłonak błękitnoblaszkowy
Zasłonak błękitnoblaszkowy (Cortinarius delibutus Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae). Według Index Fungorum takson niepewny[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
zasłonak błękitnoblaszkowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Cortinarius delibutus Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 276 (1838) [1836-1838] | |
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Synonimów ma około 20. Niektóre z nich[2]:
- Cortinarius delibutus f. dryadicola Ballarà & Escànez 1999
- Cortinarius delibutus f. gracilentus J.E. Lange 1941
- Cortinarius delibutus f. ochroleucoides Bon & Jamoni 1994
- Cortinarius delibutus f. suratoides Bon & Ballarà 1997
- Cortinarius delibutus f. suratus (Fr.) Rob. Henry 1989
- Cortinarius delibutus var. fulvoluteus (Britzelm.) Moënne-Locc. & Reumaux 1991
- Cortinarius delibutus var. naevosus (Fr.) Moënne-Locc. & Reumaux 1991
- Cortinarius delibutus var. parvulus (Rob. Henry) Melot 1994
Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1975 r.[3]
Morfologia
edytujŚrednica 3–8 cm, początkowo półkulisty, potem kolejno dzwonkowaty, łukowaty i płaski z tępym i szerokim garbem. Powierzchnia bardzo śliska, początkowo barwy cytrynowożółtej lub słomkowożółtej, potem ochrowej. Wierzchołek ciemniejszy (lekko brązowawy)[4].
Nieco zbiegające, szeroko przyrośnięte, płatowate. Początkowo są niebieskaworóżowofioletowe, potem cynamonowobrązowe. Ostrza karbowane[4].
Wysokość 5–8 cm, grubość do 1,5 cm, sprężysty, cylindryczny, z pałkowato rozszerzoną podstawą. Powierzchnia gładka, pod kapeluszem fioletowawa, niżej biaława. Posiada rdzawą strefę pierścieniową, a poniżej niej kilka stref ochrowożółtych[4].
Białawy, tylko w górnej części trzonu fioletowy. Posiada słaby zapach rzodkwi, czasami jednak jest bez zapachu[4].
- Cechy mikroskopijne
Wysyp zarodników rdzawobrunatny. Zarodniki o kształcie od jajowatego do niemal kulistego, silnie i gęsto brodawkowate, o rozmiarach 6–9 × 5,5–7,5 μm[5].
Występowanie i siedlisko
edytujZnany jest tylko w Europie[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. podano dość liczne stanowiska[3]. Aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów[7].
Grzyb mikoryzowy. Rośnie na ziemi, w lasach iglastych i drzewiastych pod brzozami, bukami i świerkami[4].
Gatunki podobne
edytujCharakterystycznymi cechami tego gatunku są: lepki kapelusz, niebieskawe w młodości blaszki, fioletowa górna część trzonu i żółtawe pierścienie na trzonie[4]. Podobny nieco jest zasłonak piekący (Cortinarius vibratllis), a także zasłonak żółtozłoty (Cortinarius triumphans), ale jego blaszki nie mają niebieskofioletowej barwy[8].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2018-01-05]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2018-01-05]. (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Mycoquebec. Cortinarius delibutus. [dostęp 2015-01-12].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2018-01-05].
- ↑ Aktualne stanowiska zasłonaka błękitnoblaszkowego w Polsce. [dostęp 2015-01-12].
- ↑ First-nature. Cortinarius triumphans Fr. – Birch Webcap. [dostęp 2018-01-23].