Zasłonak biskupi

gatunek grzybów

Zasłonak biskupi (Calonarius dibaphus (Fr.) Niskanen & Liimat.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].

Zasłonak biskupi
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

zasłonakowate

Rodzaj

Calonarius

Gatunek

zasłonak biskupi

Nazwa systematyczna
Calonarius dibaphus (Fr.) Niskanen & Liimat.
Fungal Diversity: 10.1007/s13225-022-00499-9, [42] (2022)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Calonarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go Elias Fries w 1838 r.[1] Obecną nazwę nadali mu Tuula Niskanen i Kare Liimatainen w 2022 r.[1]

Synonimy[2].

  • Cortinarius dibaphus Fr. 1838
  • Cortinarius dibaphus subsp. grevilleae Rob. Henry 1991
  • Cortinarius dibaphus var. bresadolae (M.M. Moser) Quadr. 1985
  • Cortinarius dibaphus var. grevilleae (Rob. Henry) Blanco-Dios 2018
  • Cortinarius dibaphus var. nemorosus (Rob. Henry) Rob. Henry 1986
  • Cortinarius nemorosus Rob. Henry 1936
  • Cortinarius nemorosus var. bresadolae (M.M. Moser) Bon & Gauge 1975
  • Gomphos dibaphus (Fr.) Kuntze 1891
  • Phlegmacium dibaphum (Fr.) Ricken 1915
  • Phlegmacium dibaphum var. bresadolae M.M. Moser 1960

Polską nazwę nadał Andrzej Nespiak w 1975 r.[3] Jest niespójna z aktualną nazwą naukową[1].

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica 4–10 cm, początkowo wypukły z podwiniętym brzegiem, potem płaskowypukły z prostym brzegiem. Powierzchnia pokryta drobnymi, promienistymi włókienkami, w stanie wilgotnym bardzo lepka. Barwa lilioworóżowa lub fioletowobrązowa z tendencją do blaknięcia. Środek kapelusza często ochrowopłowy[4].

Blaszki

Wąskie, dość gęste, początkowo jasnoliliowe, potem od pyłu zarodników zmieniające barwę na żelazistoochrowe[4].

Trzon

Wysokość 6–8 cm, grubość 1–2,5 cm, cylindryczny z obrzeżoną bulwą o średnicy do 4 cm. Powierzchnia w górnej części liliowa, w dolnej kremowoochrowa[4].

Miąższ

Pod skórką kapelusza i trzonu fioletoworóżowy, głębiej białokremowy do ochrowokremowego. Pod wpływem NaOH barwi się na czerwono. Smak gorzki[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki migdałkowate, brązowo żelaziste[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Znane jest występowanie tego gatunku w niektórych krajach Europy i w Maroku[5]. W Polsce do 2003 r. jedyne stanowisko podał Andrzej Nespiak w 1975 r. bez określenia dokładniejszej lokalizacji[3].

Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje głównie w górskich lasach iglastych, ale spotykany także pod bukami i dębami[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Index Fungorum [online] [dostęp 2023-01-15].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-01-15].
  3. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f Cortinarius dibaphus [online], www.fichas mycologicas [dostęp 2021-10-06].
  5. Discover Life [online] [dostęp 2021-10-06].