Zasłonak hercyński

gatunek grzybów

Zasłonak hercyński (Cortinarius hercynicus (Pers.) M.M. Moser) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].

Zasłonak hercyński
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

zasłonakowate

Rodzaj

zasłonak

Gatunek

zasłonak hercyński

Nazwa systematyczna
Cortinarius hercynicus (Pers.) M.M. Moser
Kl. Krypt.-Fl., Edn 3 (Stuttgart) 2b/2: 278 (1967)

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1794 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Agaricus hercynicus (z błędem jako Agaricus harcynicus). Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Meinhard Moser w 1967 r.[1] Synonim: Gomphos depressus (Fr.) Kuntze 1891[2].

  • Agaricus hercynicus Pers. 1794
  • Cortinarius violaceus subsp. hercynicus (Pers.) Brandrud 1990
  • Cortinarius violaceus var. hercynicus (Pers.) Brandrud 1983

Władysław Wojewoda w 2003 r. potraktował ten gatunek, a także podgatunek Cortinarius violaceus subsp. hercynicus (Pers.) Brandrud (zasłonak fioletowy, podgat. świerkowy) jako synonimy zasłonaka fioletowego Cortinarius violaceus[3]. Według Index Fungorum są to jednak odrębne gatunki[1]. Stowarzyszenie Na Grzyby zaproponowało dla niego nazwę zasłonak hercyński[4].

Morfologia edytuj

Kapelusz

Średnica 3–8 (11) cm, początkowo niebieskofioletowy, potem fioletowobrązowy. Powierzchnia łuskowato-włosista[5].

Blaszki

Brzuchate, początkowo fioletowe, potem rdzawobrązowe od zarodników[5].

Trzon

Powierzchnia początkowo fioletowa, później ciemnofioletowobrązowa, ziarnista, włóknista, podstawa pogrubiona, ziarnista z fioletową grzybnią[5].

Miąższ

W zewnętrznej warstwie lekko fioletowy, wewnątrz białawy. Zapach cedru (pudełek na cygara)[5].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki rdzawobrązowe, 12–15 × 7–9 µm[5].

Występowanie i siedlisko edytuj

Znane jest występowanie Cortinatius herynicus w niektórych krajach Europy oraz w dwóch miejscach w Ameryce Północnej[6]. W Polsce do 2003 r. podano jedno stanowisko Agaricus violaceus subsp. hercynicus na Babiej Górze w 2001 r.[3]

Naziemny grzyb mykoryzowy. Na Babiej Górze rósł w opadłych igłach pod świerkami[3].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2021-10-02].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2021-10-21].
  3. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. Cortinarius hercynicus (Pers.) M.M. Moser – zasłonak hercyński [online], Stowarzyszenie Na Grzyby [dostęp 2021-10-21].
  5. a b c d e Dunkelvioletter Nadelwaldschleierling, Violetter Nadelwalddickfuß, Harzschleierling [online] [dostęp 2021-10-21].
  6. Mapa występowania Cortinarius hercynicus na świecie [online] [dostęp 2021-10-21].