Zasłonak modrordzawy

gatunek grzyba

Zasłonak modrordzawy (Phlegmacium balteatocumatile Rob. Henry ex P.D. Orton) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].

Zasłonak modrordzawy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

zasłonakowate

Rodzaj

Phlegmacium

Gatunek

zasłonak modrordzawy

Nazwa systematyczna
Phlegmacium balteatocumatile Rob. Henry ex P.D. Orton
Fungal Diversity: 10.1007/s13225-022-00499-9, [53] (2022)

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Phlegmacium, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisali go Robert Henry i Peter Darbishire Orton w 1960 roku[1]. Obecną nazwę nadali mu Tuula Niskanen i Kare Liimatainen w 2022 r.[1]

Synonimy[2]:

  • Cortinarius balteatocumatilis Rob. Henry 1939
  • Cortinarius balteatocumatilis var. laetus Quadr. 1985
  • Cortinarius balteatocumatilis var. laetus Quadr. & Lunghini, 1990
  • Cortinarius violaceocinctus P.D. Orton 1960
  • Phlegmacium balteatocumatile Rob. Henry ex M.M. Moser 1953
  • Phlegmacium balteatocumatile var. laetum M.M. Moser 1960

Polską nazwę nadał mu Andrzej Nespiak w 1975 r.[3] Jest niespójna z aktualną nazwą naukową[1].

Morfologia edytuj

Kapelusz

Średnica 5–10 cm, początkowo półkulisty, potem płaskołukowaty, grubomięsisty, sprężysty z długo podwiniętym brzegiem. W stanie wilgotnym lepki, w stanie suchym błyszczący. Barwa pomarańczoworuda, czerwonawobrązowa, z wyraźnymi, promienistymi włókienkami. Pod lupą włókienka te są rude na pomarańczowym podkładzie[4].

Blaszki

Średniej szerokości, płatowate, szersze na grzbiecie, o barwie od umbrowobrązowej do jasnorudej. Ostrza jaśniejsze, cienkie[4].

Trzon

Wysokość 5–10 cm, grubość 1do 2 cm, walcowaty lub pałkowaty, dołem zgrubiały, zwarty, pełny. Powierzchnia początkowo biała, potem z tabakowobrązowym odcieniem, tylko pod kapeluszem biała strefa z obfitymi resztkami zanówki[4].

Miąższ

Białawy, tylko w trzonie z czasem brązowawy. Smak i zapach niewyraźny[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników rdzawobrązowy. Zarodniki migdałkowate, 9,5–12 × 5–7 µm, lekko brodawkowate[5].

Występowanie i siedlisko edytuj

Znane jest występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej (w USA i Kanadzie), w Europie i w Maroku[6]. W Polsce w 1975 r. opisał jego występowanie Andrzej Nespiak, ale bez podania dokładniejszej lokalizacji stanowisk[3]. Aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów[7]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski w kategorii E – gatunki wymierające, których przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[3].

Grzyb mykoryzowy. Występuje w lasach liściastych i iglastych. Grzyb naziemny[3].

Gatunki podobne edytuj

Zasłonak czerwonawy (Cortinarius latus) ma trzon ciemnoczerwonobrązowy bez rudych i pomarańczowych odcieni, a skórka jego kapelusza nie jest tak wyraźnie promieniście włóknista[4].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Index Fungorum [online] [dostęp 2023-01-15].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-01-15].
  3. a b c d Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. Cortinarius balteatocumatilis Rob. Henry ex P.D. Orton 1960. Pavučinec hnědofialovy [online] [dostęp 2021-09-27].
  6. Mapa zasięgu Cortinarius balteatocumatilis [online] [dostęp 2021-09-27].
  7. Aktualne stanowiska zasłonaka modrordzawego w Polsce [online] [dostęp 2021-09-27].