Zasłonak przyprószony

gatunek grzybów

Zasłonak przyprószony (Cortinarius epipoleus Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].

Zasłonak przyprószony
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

zasłonakowate

Rodzaj

zasłonak

Gatunek

zasłonak przyprószony

Nazwa systematyczna
Cortinarius epipoleus Fr.
Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 277 (1838) [1836-1838]

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go Elias Fries w 1838 r.[1] Synonimy[2]:

  • Gomphos epipolius (Fr.) Kuntze 1891
  • Myxacium epipoleum (Fr.) M.M. Moser 1953

Polską nazwę utworzył Andrzej Nespiak w 1975 r.[3]

Morfologia edytuj

Kapelusz

Średnica 3–7 cm, początkowo półkulisty, potem płasko rozpostarty, zazwyczaj z garbkiem. Powierzchnia w stanie wilgotnym śliska, w młodości ochrowo-szara z odcieniem oliwkowo-fioletowym, potem blaknie i staje się szarobiała z niebieskawym ochrowym środkiem, w stanie suchym jedwabiście włóknista. Zasnówka biaława[4].

Blaszki

Początkowo jasne, gliniastoochrowe, nigdy fioletowe, później rdzawoszarobrązowe[4].

Trzon

Wysokość 5–9 cm, grubość 1–1,5 cm, walcowaty. Powierzchnia śluzowata, biała lub szarawa, pod kapeluszem fioletowa[4].

Miąższ

Białawy, czasem na szczycie trzonu szaro-fioletowy. O niewyrażnym zapachu i łagodnym smaku[4].

Reakcje chemiczne

Pod wpływem NaOH zmienia barwę na brązową[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki prawie kuliste, 7–9 × 5,5–7 µm, umiarkowanie brodawkowate[4].

Występowanie i siedlisko edytuj

W Polsce do 2003 r. jedyne jego stanowisko podał anonimowy autor w 1968 r. nad Morskim Okiem w Tatrach. Władysław Wojewoda umieścił go na czerwonej liście gatunków zagrożonych w kategorii I – gatunki o bliżej nieokreślonym stopniu zagrożenia[3].

Naziemny grzyb mykoryzowy. Występuje w lasach iglastych i mieszanych, zwłaszcza pod świerkami[3], często wśród mchów. Preferuje miejsca wilgotne[4].

Gatunki podobne edytuj

Zasłonak słonawy (Cortinarius salor) odróżnia się bladoniebieskim kolorem blaszek młodych owocników i matową powierzchnią kapelusza. Zasłonak białofioletowy (Cortinarius alboviolaceus) nie jest śliski[4].

Przypisy edytuj

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-10-14].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2021-10-14].
  3. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f g h Cortinarius epipoleus Fr. 1838. Pavučinec lepkavý [online] [dostęp 2021-10-14].