Zasłonak ukośniepierścieniowy
Zasłonak ukośniepierścieniowy (Cortinarius biformis Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
zasłonak ukośniepierścieniowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Cortinarius biformis Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 299 (1838) [1836-1838] | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
- Cortinarius biformis Fr. 1838 var. biformis
- Cortinarius biformis var. dilatus Bidaud, Carteret & Reumaux 2012
- Cortinarius biformis var. rubustior Soop 1994
- Hydrocybe biformis (Fr.) M.M. Moser 1953
Nazwę polską nadał Andrzej Nespiak w 1981 r., wcześniej opisywał ten gatunek pod nazwą zasłonak sierocy[3].
Morfologia edytuj
Jest to jeden z najbardziej zmiennych pod względem barwy gatunków zasłonaków. Jego kolor zmienia się z wiekiem z fioletowego na brązowoochrowy[4].
Średnica 2–6 cm, kształt u młodych owocników półkulisto-dzwonkowaty, potem płaskowypukły. Jest lepki i higrofaniczny. Powierzchnia lekko błyszcząca, w stanie wilgotnym ciemnofioletowa, brązowofioletowa lub ciemnobrązowa, w stanie suchym żółtobrązowa, pokryta przy brzegu białawymi włókienkami[4].
Dprzyrośnięte, szerokie lub wąskie, początkowo żółtawobrązowe, potem purpurowoczerwone. Ostrza lekko zębate i jaśniejsze[4].
Wysokość 6–12 cm, grubość 0,5–1 cm, kształt cylindryczny. Powierzchnia fioletowa lub brązowa, pokryta białymi włókienkami. Pierścień białawy lub fioletowy[4].
Białawy do brązowego, na górze trzonu często fioletowy, szczególnie u młodych okazów. Zapach i smak niewyraźny[4].
Elipsoidalne, brodawkowate, 7-8,5 × 4,5-5,5 μm. Wysyp zarodników brązowordzawy[4].
Występowanie i siedlisko edytuj
Znane jest występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej i Europie. W Europie jest dość szeroko rozprzestrzeniony[5]. W Polsce jest gatunkiem rzadkim. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r. podano 4 jego stanowiska w Polsce[3]. Więcej, i bardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów[6].
Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – gatunek potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech[3].
Rośnie na ziemi, w lasach iglastych i mieszanych[3]. Występuje pod świerkiem i sosną zazwyczaj na ubogich, piaszczystych glebach. Pojawia się dopiero późną jesienią[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2018-01-01]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2018-01-01]. (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g Base de donnes mycologique. Cortinarius biformis. [dostęp 2018-01-01].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2018-01-01].
- ↑ Aktualne stanowiska zasłonaka ukośniepierścieniowego w Polsce. [dostęp 2018-01-01].
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.