Zaskroniec rybołów

gatunek węża

Zaskroniec rybołów (Natrix tessellata) – gatunek niejadowitego węża z podrodziny zaskrońcowatych (Natricinae) w rodzinie połozowatych (Colubridae).

Zaskroniec rybołów
Natrix tessellata[1]
(Laurenti, 1768)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Rząd

łuskonośne

Podrząd

węże

Rodzina

połozowate

Podrodzina

zaskrońcowate

Rodzaj

Natrix

Gatunek

zaskroniec rybołów

Synonimy
  • Coronella tessellata Laurenti, 1768[1]
Podgatunki
  • Natrix tessellata heinrothi (Hecht, 1930)
  • Natrix tessellata tessellata (Laurenti, 1768)[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Występowanie edytuj

Zaskroniec rybołów występuje od środkowej i południowej Europy na wschód, aż do zachodnich Chin i północno-zachodnich Indii; także w Delcie i Dolinie Nilu[3].

W lipcu 2009 roku zaobserwowano jednego osobnika młodocianego na terenie Polski – w okolicy Kaczyc koło Cieszyna, nad rzeką Olzą[4]. Dopiero na początku lat 20. XXI wieku dokonano większej liczby obserwacji, które wskazują, że po polskiej stronie granicy występuje stabilna, rozmnażająca się populacja tego gatunku[5]. Z terenu Polski znane są również skamieniałości zaskrońców rybołowów – pochodzą one z dolnego plejstocenu Jaskini Żabiej i są najdalej na północ wysuniętymi znanymi obecnie śladami występowania tego gatunku[6].

Tryb życia edytuj

Żyje przy zbiornikach wodnych, większą część życia spędzając w wodzie. Choć na lądzie porusza się bardzo sprawnie, poluje głównie w wodzie. Do niej ucieka również w sytuacji zagrożenia. Świetnie pływa i nurkuje. Rybołowy żywią się głównie rybami, choć w niektórych populacjach dominujący udział w diecie mają płazy bezogonowe[7].

Morfologia edytuj

Wygląd edytuj

Ubarwiony jest w tonacji szarej, oliwkowej lub zielono-brązowej. Od strony grzbietowej znajdują się niewielkie, ciemne plamy. Strona brzuszna jest żółta lub pomarańczowa z czarnymi cętkami. U młodych rybołowów występują czasami żółte plamy w okolicach skroniowych, co upodabnia je do zaskrońca zwyczajnego. Z wiekiem plamy te znikają.

Rozmiar edytuj

Dorasta do 150 cm. Samce są mniejsze od samic[8].

Ochrona edytuj

Gatunek podlega ścisłej ochronie gatunkowej w Polsce[9].

Przypisy edytuj

  1. a b Natrix tessellata, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. Natrix tessellata (LAURENTI, 1768). The Reptile Database. [dostęp 2010-09-06]. (ang.).
  3. a b Natrix tessellata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  4. Petr Vlček, Bartłomiej Najbar, Daniel Jablonski. First records of the Dice Snake (Natrix tessellata) from the North-Eastern part of the Czech Republic and Poland. „Herpetology Notes”. 3, s. 23–26, 2010. (ang.). 
  5. Bartłomiej Zając, Lara Mołoniewicz, Adam Solecki, Robert Matusiak, Marcin Duraj, Krzysztof Tomaszewski, Zuzanna Purwin, Patrycja Wąchała, Stanisław Bury, Maciej Pabijan, Bartłomiej Gorzkowski, Daniel Jablonski. Stabilna populacja zaskrońca rybołowa Natrix tessellata na Śląsku Cieszyńskim. „Przegląd Przyrodniczy”. 33 (1), s. 35–48, 2022. 
  6. Martin Ivanov. Old Biharian reptiles of Żabia Cave (Poland). „Act zoologica cracoviensia”. 40 (2), s. 249–267, 1997. (ang.). 
  7. Jonathan Brecko, Bart Vervust, Anthony Herrel, Raoul Van Damme. Head morphology and diet in the dice snake (Natrix tessellata). „Mertensiella”. 18, s. 20–29, 2011. (ang.). 
  8. Nicholas Arnold, Denys Ovenden: A field guide reptiles & amphibians of Britain & Europe. London: Collins, 2004. ISBN 978-0-00-219964-3.
  9. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).