Fablok 2D
 |
Ten artykuł od 2015-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Fablok 2D (typy fabryczne Ls150 i 2Ls150, seria SM03) i rozwinięcie konstrukcji Zastal 409Da (typu fabryczne Ls180 i 409Da, seria SM04) – polska spalinowa lokomotywa manewrowa małej mocy produkowana w latach 1959–1969 w zakładach Fablok w Chrzanowie i Zastal w Zielonej Górze. W 1968 roku w zakładach Zastal zmieniono konstrukcję lokomotywy, stosując inny typ silnika wysokoprężnego. Była produkowana w latach 1972–1995.
 Spalinowóz SM03 | |
| Producent |
|
|---|---|
| Lata budowy |
1959–1969 |
| Układ osi |
B |
| Wymiary | |
| Masa służbowa |
24 t |
| Długość |
6940 mm |
| Szerokość |
2970 mm |
| Wysokość |
3380 mm |
| Rozstaw osi skrajnych |
2500 mm |
| Średnica kół |
950 mm |
| Napęd | |
| Trakcja |
spalinowa |
| Typ silników |
wysokoprężny (diesel) DSR 150 lub 2DSR 150 |
| Pojemność zbiorników paliwa |
250 l |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Moc znamionowa |
150 KM |
| Maksymalna siła pociągowa |
58,5 kN (5850 kG) |
| Rodzaj przekładni |
mechaniczna |
| Prędkość konstrukcyjna |
Ls150: 25 km/h, 2Ls150: 45 km/h |
| Nacisk osi na szyny |
12T +/- 3% |
| System hamulca |
ręczny i powietrzny systemu Knorra |
| Parametry użytkowe | |
| Sterowanie wielokrotne |
brak |
.jpg) SM04-002, Chabówka | |
| Producent | |
|---|---|
| Lata budowy |
1972-1995 |
| Układ osi |
B |
| Wymiary | |
| Masa służbowa |
24 tony |
| Długość |
6940 mm |
| Szerokość |
2970 mm |
| Wysokość |
3380 mm |
| Rozstaw osi skrajnych |
2500 mm |
| Średnica kół |
950 mm |
| Napęd | |
| Trakcja |
spalinowa |
| Typ silników |
14H6 |
| Pojemność zbiorników paliwa |
250l |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Moc znamionowa |
133 kW/180 KM |
| Maksymalna siła pociągowa |
~70,2 kN (7020 kG) |
| Rodzaj przekładni |
mechaniczna |
| Prędkość konstrukcyjna |
30 km/h |
| Nacisk osi na szyny |
120kN (12000kG) +/- 3% |
| System hamulca |
powietrzny Knorr |
| Parametry użytkowe | |
| Sterowanie wielokrotne |
brak |
Fablok 2D edytuj
Historia edytuj
W 1958 Centralne Biuro Konstrukcyjne Przemysłu Taboru Kolejowego zaprojektowało lokomotywę typu 2D. Jej produkcja prowadzona była w dwóch fabrykach:
- od 1959 w Fabryce Lokomotyw im. F. Dzierżyńskiego w Chrzanowie (Fablok), która dodatkowo oznaczyła pojazd typem fabrycznym Ls150, a po zmianach konstrukcji 2Ls150,
- od 1966 w Zaodrzańskich Zakładach Przemysłu Metalowego im. M. Nowotki w Zielonej Górze (Zastal)[1].
Lokomotywy te znalazły zastosowanie nie tylko w PKP, ale także w zastosowaniach niepublicznych – w przemyśle i generalnie przy lekkiej pracy manewrowej.
Konstrukcja edytuj
Lokomotywa SM03 jest napędzana czterosuwowym 6-cylindrowym silnikiem spalinowym z zapłonem samoczynnym o znamionowej mocy 150 KM. Lokomotywa ma podwozie dwuosiowe z ostoją konstrukcji spawanej. Ostoja ma od przodu i tyłu czołownice, do których przymocowane są stosowane na PKP zderzaki tulejowe, haki cięgłowe ze sprzęgami śrubowymi i sprzęgi powietrzne. Nadwozie lokomotywy składa się z dwóch niskich przedziałów maszynowych: przedniego i tylnego oraz wyższej kabiny maszynisty, usytuowanej między tymi przedziałami. Przedziały maszynowe i kabina maszynisty stanowią konstrukcję spawaną z blach wzmocnionych kształtownikami i są przymocowane do pomostu lokomotywy. Przedziały maszynowe mają w bocznych ścianach (z obu stron) drzwiczki umożliwiające dostęp i wgląd do urządzeń umieszczonych wewnątrz. Kabina maszynisty wyposażona jest w duże czołowe i boczne okna, które zapewniają dobrą widoczność ze stanowiska maszynisty.
Lokomotywa wyposażona jest w powietrzny zespolony hamulec samoczynny systemu Knorra oraz dodatkowy hamulec niesamoczynny systemu Westinghouse'a oraz w ręczny hamulec śrubowy. Zestawy kołowe są hamowane jednostronnie za pomocą żeliwnych klocków.
Lokomotywa ma sterowanie hydrauliczno-mechaniczne. Posiada cztery biegi, które maszynista zmienia za pomocą kół zmianowych. Obroty silnika zwiększa się za pomocą nastawnika.
Zastal 409D edytuj
Adaptacja wykonana w 1968 roku przez zakłady Zastal, dotyczyła zmian konstrukcyjnych pozwalających na zamontowanie silnika wysokoprężnego o większej mocy, budowanego na licencji firmy Henschel. Pierwotnie rozważano wykorzystanie silnika typu 10H6 o mocy 160 KM, jednakże do produkcji seryjnej trafiły lokomotywy z silnikiem 14H6 o mocy 180 KM.
Lokomotywy 409Da produkowane były w 3 zakładach:
- Zastal w Zielonej Górze, w latach 1969–1978,
- Mystal w Myszkowie, w latach 1979–1989,
- ZNTK Oleśnica, w latach 1990–1995.
Podstawowym odbiorcą tego typu lokomotyw był przemysł, gdzie nosiły one oznaczenie 409Da. Na stanie PKP znalazły się jedynie dwie takie lokomotywy pochodzące z likwidowanych Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Sędziszowie, przejęte na początku lat 90. i skreślone z inwentarza przed rokiem 2000. Ze względu na znaczne różnice konstrukcyjne względem typu SM03, PKP nadały im odrębne oznaczenie.
Galeria edytuj
-
SM03-261 -
SM03-038 na terenie lokomotywowni Lublin -
SM03-700 - widok z przodu -
SM03-700 - widok z tyłu
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Lokomotywa spalinowa typu 2D (Ls150). W: Bogdan Pokropiński: Lokomotywy spalinowe produkcji polskiej. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2009, s. 53–68. ISBN 978-83-206-1731-3. (pol.).