Zawiśćdzielnica Orzesza.

Zawiść
Dzielnica Orzesza
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

mikołowski

Miasto

Orzesze

W granicach Orzesza

27 maja 1975[1]

SIMC

0942073

Powierzchnia

6,6 km²

Plan Zawiści
Plan Zawiści
Położenie na mapie Orzesza
Mapa konturowa Orzesza, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Zawiść”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Zawiść”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zawiść”
Położenie na mapie powiatu mikołowskiego
Mapa konturowa powiatu mikołowskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Zawiść”
Ziemia50°07′48″N 18°47′24″E/50,130000 18,790000

Historia

edytuj

Pierwsza udokumentowana informacja o Zawiści, wiosce rycerskiej pochodzi z 1574 r., kiedy Wawrzyniec Trach odkupił wieś od Jerzego Orzeskiego, chociaż można również dopuścić, że wymieniona przez Jana Raciborskiego wśród wiosek przekazywanych żonie, księżnej Helenie nazwa Czawsch, dotyczy Zawiści i wówczas należałoby czas powstania wioski cofnąć co najmniej o sto lat. Następnym wzmiankowanym panem Zawiści był Krzysztof Fragstein (1653). W 1715 r. właścicielem był Karol Aleksander Holly, a potem Zawadzcy, Właściciele Gardawic. Od 1852 r. wioskę posiadali po kolei: Witowski, Micke, Hegenscheid i poprzez małżeństwo Fryderyk Penner. Ten ostatni władał Zawiścią do zakończenia I wojny światowej. W 1921 r. majątek został rozparcelowany. W 1921 r. podczas plebiscytu 199 osób głosowało za Polską, a 99 za Niemcami.

W 1780 r. zarejestrowano w Zawiści 5 gospodarstw i 50 mieszkańców, a w 1891 r. żyło już tutaj 500 ludzi. W 1896 r. Przygotowano pomieszczenia na szkołę i od tego czasu Zawiść oddzielono od szkoły w Gardawicach. Budynek z cegły, kryty dachówką powstał w 1907 r. Po wojnie w 1965 r. postawiono drugą, obszerną szkołę, która służy do dzisiaj.

W Zawiści istniała od 1733 do 1914 r. huta szkła Ernestyna. Również w pierwszej połowie XVIII w. wybudowano pałac, a nieco później obok zabudowania gospodarcze folwarku. W tym czasie działały w wiosce 2 cegielnie i jedna kopalnia. W 1981 r. postawiono w Zawiści kościółek poświęcony św. Janowi Chrzcicielowi, zaś w następnym roku utworzono tu parafię.

1 września 1939 Niemcy rozstrzelali we wsi 7 osób (w tym trzech studentów z Warszawy. 3 września 1939 w egzekucji śmierć poniosło 4 mieszkańców (zidentyfikowano 2)[2].

Transport

edytuj

W Zawiści znajduje się skrzyżowanie drogi krajowej nr 81 oraz drogi wojewódzkiej nr 926. Przez Zawiść przechodzi także linia kolejowa Orzesze Jaśkowice - Tychy.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 88 (jako sołectwo w gminie Gardawice)
  2. Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 93-94.

Linki zewnętrzne

edytuj