Zbigniew Kruszelnicki (architekt)

Zbigniew Karol Kruszelnicki (ur. 12 lutego 1916 w Lisku, zm. 26 maja 1972 w Krakowie) – polski inżynier architekt.

Zbigniew Kruszelnicki
Ilustracja
Zbigniew Kruszelnicki (1934)
Data i miejsce urodzenia

12 lutego 1916
Lisko

Data i miejsce śmierci

26 maja 1972
Kraków

Zawód, zajęcie

architekt

Narodowość

polska

Małżeństwo

Stefania, Zygmunt

Dzieci

Paweł

Krewni i powinowaci

Róża i Karol Gerardis (dziadkowie)

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego

Życiorys edytuj

Zbigniew Karol Kruszelnicki urodził się 12 lutego 1916 w Lisku[1][2][3]. Był wnukiem Karola Gerardisa (budowniczy w Sanoku), synem Stefanii i Zygmunta Kruszelnickich (sędzia, w 1916 pracując w sądzie w Lisku, potem adwokat)[2][4][5]. W 1934 ukończył Państwowe Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku i zdał egzamin dojrzałości[4][6][7]. Uchwałą Rady Miejskiej w Sanoku z 1934 został uznany przynależnym do gminy Sanok[1].

Podczas II wojny światowej będąc studentem architektury został aresztowany przez Niemców, po czym od 3 do 11 maja 1940 osadzony w więzieniu w Sanoku, następnie przewieziony do Tarnowa[2], skąd – wraz z grupą ponad 728 Polaków – 14 czerwca 1940 został przewieziony do obozu KL Auschwitz – był to pierwszy masowy transport do Auschwitz[3][8]. Otrzymał tam numer obozowy 388[3] (w 1940 jego ojciec poniósł śmierć w obozie w Buchenwaldzie). Został zwolniony z obozu 12 maja 1942[3].

W 1949 ukończył studia na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej z tytułem magistra i inżyniera architekta[5][9]. Od tego roku był zatrudniony na stanowisku starszego asystenta w Katedrze Planowania Wstępnego Politechniki Krakowskiej[5]. Później był jednym z założycieli i projektantem Krakowskiego Biura Projektowo-Badawczego Budownictwa Przemysłowego w Krakowie[9] od 1951 do 1972 oraz głównym specjalistą w Stacji Naukowo-Badawczej IOMB w Krakowie[5]. Wśród jego projektów były m.in. zakłady Przetwórcze w Filipowicach (za co otrzymał Nagrodę Komitetu Urbanistyki i Architektury II stopnia w 1956), fabryka Maszyn i Sprzętu Wiertniczego w Gorlicach, Zakłady Masy Anodowej Huty Aluminium w Skawinie, budynek Biura Konstrukcyjno-Technologicznego w Nysie, Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego w Gorzycach, Zakład Budowy i Naprawy Maszyn i Urządzeń Drogowych „Madro” w Krakowie[5]. Należał do oddziału krakowskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich, był członkiem GSK SARP od 1957 do 1959[5].

Zmarł 26 maja 1972 w Krakowie[5][9][10]. Został pochowany na cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie[11] 31 maja 1972[5][9][10]. Był żonaty, miał córkę i syna Pawła[9][12].

Odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 252 (poz. 391).
  2. a b c Gefängnis in Sanok. Księga więźniów śledczych 1939-1940 (zespół 134, sygn. 97). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 115 (poz. 1217).
  3. a b c d Informacja o więźniach. Zbigniew Kruszelnicki. base.auschwitz.org. [dostęp 2021-02-08].
  4. a b XLVIII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1934/1935. Sanok: 1935, s. 13.
  5. a b c d e f g h i j k l Zbigniew Kruszelnicki. inmemoriam.architektsarp.pl. [dostęp 2018-05-02].
  6. XLVII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1933/34. Sanok: 1934, s. 23, 38.
  7. Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 131.
  8. Pierwszy Transport do KL Auschwitz. chsro.pl. [dostęp 2017-01-03].
  9. a b c d e f g h Zbigniew Kruszelnicki. Nekrologi. „Dziennik Polski”. Nr 126, s. 7, 8, 28-29 maja 1972. 
  10. a b Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Zbigniew Kruszelnicki. rakowice.eu. [dostęp 2018-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
  11. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Zbigniew Kruszelnicki. rakowice.eu. [dostęp 2018-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
  12. Krzysztof Prajzner. Pamiątkowa tablica znów na fasadzie budynku. „Tygodnik Sanocki”. Nr 12 (1315), s. 4, 24 marca 2017.