Ziarnołusk szary
Ziarnołusk szary[3] (Saltator coerulescens) – gatunek niewielkiego ptaka śpiewającego z rodziny tanagrowatych (Thraupidae), szeroko rozpowszechniony w tropikalnych rejonach Ameryki.
| Saltator coerulescens[1] | |||||
| Vieillot, 1817 | |||||
| |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Infragromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Rodzaj | |||||
| Gatunek |
ziarnołusk szary | ||||
| |||||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||||
 | |||||
| Zasięg występowania | |||||
| |||||
Systematyka edytuj
Tradycyjnie zaliczany był do rodziny kardynałów (Cardinalidae), jednak rodzaj Saltator jest bliżej spokrewniony z tanagrami. Uważa się, że rodzaj ten jest taksonem polifiletycznym i gatunki należące do niego powinny być rozdzielone do innych rodzajów. Wyróżniono kilkanaście podgatunków S. coerulescens[4][5][6][3]:
- S. coerulescens vigorsii – Meksyk (północno-zachodni do zachodniego).
- S. coerulescens plumbiceps – Meksyk (zachodni do południowo-zachodniego).
- S. coerulescens grandis – ziarnołusk śniady – wschodni Meksyk do zachodniej Panamy.
- S. coerulescens yucatanensis – Jukatan.
- S. coerulescens hesperis – południowo-zachodni Meksyk do zachodniej Nikaragui.
- S. coerulescens brevicaudus – zachodnio-środkowa Kostaryka.
- S. coerulescens plumbeus – północna Kolumbia.
- S. coerulescens brewsteri – północno-wschodnia Kolumbia, Wenezuela (z wyjątkiem południowo-wschodniej) i Trynidad.
- S. coerulescens olivascens – ziarnołusk oliwkowy – południowo-wschodnia Wenezuela, Gujana i północna Brazylia.
- S. coerulescens azarae – zachodnia Amazonia.
- S. coerulescens mutus – północna i północno-środkowa Brazylia.
- S. coerulescens superciliaris – wschodnia Brazylia.
- S. coerulescens coerulescens – ziarnołusk szary – wschodnia Boliwia, południowo-zachodnia Brazylia, Paragwaj, północna Argentyna i Urugwaj.
Niektóre z powyższych podgatunków są przez część systematyków wydzielane do odrębnych gatunków. IUCN od 2016 roku dzieli ten takson na 3 gatunki, podgatunki z Meksyku i Ameryki Centralnej wydziela do Saltator grandis[7], podgatunki z północnej części Ameryki Południowej do Saltator olivascens[8].
Wygląd zewnętrzny edytuj
Ziarnołusk szary jest małym ptakiem o długości 20 cm i wadze około 52 g. Ubarwienie zależy od wieku i podgatunku, ale generalnie ptak ten ma szarą, bądź szaro-oliwkową górną część ciała, z białym paskiem nad okiem, szarą pierś i płowy brzuch.
Występowanie i tryb życia edytuj
Zwykle występuje na równinnych terenach leśnych i w zaroślach, od Meksyku, przez Amerykę Środkową i Południową, aż do północnych regionów Argentyny, w okolicach rzeki Parany.
Odżywia się owocami, chrząszczami i innymi wolno poruszającymi się stawonogami. Żeruje na ziemi, często w parach, bądź w większych grupach, czasami wspólnie z innymi gatunkami.
Gniazda buduje na drzewach, na wysokości około 4 m. Składa dwa, bladoniebieskie jaja, ważące około 5 g i mierzące 23–31,5 mm długości i 17–22 mm średnicy.
Status edytuj
Jak wyżej wspomniano, od 2016 roku IUCN dzieli ten takson na trzy gatunki, wszystkie zalicza do kategorii najmniejszej troski (LC, Least Concern); trend liczebności populacji każdego z nich uznawany jest za spadkowy[2][7][8]. W 2008 roku, czyli przed podziałem taksonomicznym gatunku, organizacja Partners in Flight szacowała, że liczebność populacji S. coerulescens mieści się w przedziale 5–50 milionów osobników[2][7][8].
Przypisy edytuj
- ↑ Saltator coerulescens, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c BirdLife International, Saltator coerulescens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2020-3 [dostęp 2016-01-23] (ang.).
- ↑ a b P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Saltatorinae Bonaparte, 1853 - ziarnołuski - Saltators (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-11].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-14]. (ang.).
- ↑ Greyish Saltator (Saltator coerulescens). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-14)]. (ang.).
- ↑ Denis Lepage: Greyish Saltator (Saltator coerulescens) Vieillot, 1817. Avibase. [dostęp 2013-07-13].
- ↑ a b c BirdLife International, Saltator grandis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2020-3 [dostęp 2016-01-23] (ang.).
- ↑ a b c BirdLife International, Saltator olivascens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2020-3 [dostęp 2016-01-23] (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).