Znak drogowy
Znak drogowy – znak obowiązujący w ruchu drogowym, którego znaczenie i zakres obowiązywania określone jest w przepisach prawa – na terytorium Polski znaki drogowe normowane są zapisami rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych[2].
Znaki drogowe sytuowane są po prawej stronie jezdni, po jej lewej stronie, na niej bądź też nad nią. Dzielą się na:
- znaki pionowe w postaci tarcz, tablic z napisami lub symbolami, które występują również w postaci znaków świetlnych,
- znaki poziome w postaci linii, napisów i symboli umieszczonych na nawierzchni drogi.
Oprócz powyższych znaków, stosuje się znaki związane z oznaczeniem pasa drogowego, obiektów drogowych i oznaczenia w postaci urządzeń bezpieczeństwa ruchu, w szczególności w związku z zamknięciem drogi lub jej części dla ruchu, a w razie potrzeby – znaki z napisami wskazującymi sposób korzystania z drogi.
Rys historyczny
edytujWiększość krajów europejskich posługuje się jednolitym systemem powszechnie zrozumiałych znaków (symboli). Różnice między poszczególnymi krajami nie są znaczne i wynikają raczej z lokalnej specyfiki (np. znak ostrzegający przed reniferami w krajach skandynawskich albo różnice wynikające z ruchu lewostronnego w W. Brytanii i Irlandii, lub stosowanego w W. Brytanii oznaczenia na znakach ograniczenia prędkości w milach na godzinę). System stosowany w USA i wielu innych krajach jest odmienny, często polegający na informacjach tekstowych, a nie na symbolach jak w Europie.
W Polsce znaki drogowe pojawiły się w 1908 r. (5 rodzajów)[3]. Prawidłowa jazda była jednak jeszcze w l. 20. i 30. egzekwowana jedynie w obrębie miast[4].
W krajach europejskich (ze względu na posługiwanie się różnymi językami) przyjęto, że niezrozumienie dodatkowej informacji tekstowej pod znakiem nie powinno prowadzić do sytuacji, gdy użytkownik drogi mógłby popełnić wykroczenie. Z tego wynika, że dodatkowe informacje pod znakami zakazu powinny łagodzić zakaz („Nie dotyczy...”, „Dotyczy tylko...”), a nigdy rozszerzać („Dotyczy również...”). Opierając się na tej zasadzie, usunięto oznakowanie np. miejsc parkingowych znakiem D-18 („parking”) z dopiskiem „tylko w dni świąteczne”, a zastąpiono je znakami B-35 („zakaz postoju”) z dopiskiem „nie dotyczy dni świątecznych”; choć oba oznakowania są równoważne, to osoby nie znające polskiego, nie rozumiejąc dopisku pod D-18, mogłyby popełnić wykroczenie, a nie rozumiejąc dopisku pod B-35, poszukają parkingu gdzie indziej.
Podział znaków drogowych
edytujZnaki drogowe pionowe[5] dzielą się na:
- znaki ostrzegawcze – trójkątne w czerwonym obramowaniu(1), czarny (w niektórych znakach – kolorowy) symbol na żółtym tle (w większości krajów tło tych znaków jest białe)
- znaki zakazu – okrągłe w czerwonym obramowaniu, czarny (w niektórych znakach – kolorowy) symbol na białym tle(2),(3),(4) (w niektórych krajach tło tych znaków jest żółte)
- znaki nakazu – okrągłe, niebieskie, z białym symbolem na niebieskim tle(5)
- znaki informacyjne – prostokątne, niebieskie (ew. z białym polem na tle niebieskim), z białym lub czarnym symbolem na niebieskim lub białym tle(6)
- znaki kierunku i miejscowości, zwane popularnie drogowskazami – o różnym kształcie i kolorze zależnym od sytuacji
- opisy znaków – małe prostokątne, białe lub żółte tabliczki z czarnym napisem lub symbolem, umieszczone pod znakiem.
- (1) Trójkąty te skierowane są wierzchołkiem ku górze z wyjątkiem znaku A-7 (ustąp pierwszeństwa przejazdu); rozwiązanie to zapewnia jednoznaczne rozumienie tego znaku także przy patrzeniu na niego od tyłu (por. B-20)
- (2) wyjątek: B-20 (STOP) ma kształt ośmiokąta; rozwiązanie to zapewnia jednoznaczne rozumienie tego znaku także przy patrzeniu na niego od tyłu (por. A-7)
- (3) znaki B-39 (strefa ograniczonego postoju) i B-43 (strefa ograniczonej prędkości) wymalowane są na prostokątnych tablicach podobnie, jak ich odwołania (B-40, B44)
- (4) odwołania zakazów mają wygląd podobny do zakazu, ale brak w nich czerwonego obramowania, a symbol jest szary i przekreślony grubą czarną linią
- (5) wyjątek: znak C-17 (nakazany kierunek jazdy pojazdów z materiałami niebezpiecznymi) namalowany jest na prostokątnej tablicy
- (6) wyjątki: znaki D-1 i D-2, które są żółtymi kwadratami w białym obramowaniu; dodatkowo kwadraty te skierowane są jednym z wierzchołków do góry, co daje dodatkową informację o nich także osobom, patrzącym na te znaki od tyłu (por. A-7 i B-20), oraz znaki od D-42 do D-47, które są dużymi białymi prostokątami.
Rozmiary i wysokość umieszczenia tablic ze znakami drogowymi nie są identyczne we wszystkich krajach, nie są też identyczne we wszystkich miejscach w granicach tego samego kraju. Kryterium branym pod uwagę przy ich umieszczaniu jest dostateczna ich widoczność z odległości pozwalającej zbliżającemu się do znaku kierowcy: dostrzec go, zarejestrować w pamięci, zrozumieć i podjąć adekwatną decyzję.
W Polsce wielkość znaków drogowych, szczegółowe warunki ich ustawiania, w tym także m.in. wzory tablic znaków pionowych opisuje Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 3 lipca 2003 „w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach”[6].
Znaki drogowe pionowe
edytujNajczęściej spotykany w Polsce rozmiar znaków drogowych pionowych, zdefiniowany w Rozporządzeniu jako „średni”, to w przypadku tablic okrągłych (zakazy i nakazy) tablica o średnicy 80 cm; w przypadku trójkątnych (ostrzegawczych) – bok trójkąta długości 90 cm, kwadratowych lub prostokątnych (informacyjnych) – bok kwadratu lub krótszy bok prostokąta długości 60 cm.
- Przykłady znaków drogowych pionowych stosowanych w Polsce
-
znak ostrzegawczy A-17
„uwaga na dzieci” -
znak ostrzegawczy A-7
„ustąp pierwszeństwa przejazdu” -
znak zakazu B-23
„zakaz zawracania” -
znak nakazu C-12
„ruch okrężny” -
znak informacyjny D-3
„droga jednokierunkowa” -
drogowskaz E-3
drogowskaz w kształcie strzały do miejscowości wskazujący numer drogi
- Przykłady analogicznych znaków w Niemczech
- Przykłady z innych krajów
-
Irlandia „uwaga dzieci”
-
Nowa Zelandia
„ustąp pierwszeństwa przejazdu” -
Szwecja
„zakaz zawracania” -
USA, znak W2-6
„ruch okrężny” -
Japonia
„droga jednokierunkowa” -
Izrael
drogowskaz w trzech językach
Znaki drogowe poziome
edytujZnaki drogowe poziome malowane są tak, aby z perspektywy kierowcy patrzącego na jezdnię były łatwo czytelne i rozróżnialne, toteż napisy i symbole mają bardzo wydłużony kształt. Zasadniczo znaki malowane są w Polsce farbą białą, czasem — np. na czas remontów dróg — malowane są (lub doklejane) tymczasowe znaki i linie żółte. W takich przypadkach współistniejące z nimi linie białe przestają obowiązywać.
- Przykłady znaków drogowych poziomych
-
znak poziomy P-10
przejście dla pieszych – „zebra” -
znak poziomy P-15
trójkąt podporządkowania – uzupełnienie do znaku pionowego A-7
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Kuldeport oznacza dosłownie „zimne wrota” albo „blokada zimna”, jest to rodzaj bramy zamykającej wjazd do tunelu zapobiegającej jego wychłodzeniu
- ↑ Rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znaków i sygnałów drogowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2310).
- ↑ Historia Prawa Jazdy [online], web.archive.org, 5 września 2016 [dostęp 2023-09-09] [zarchiwizowane z adresu 2016-09-05] .
- ↑ Maja i Jan Łozińscy, W przedwojennej Polsce. Życie codzienne i niecodzienne, wyd. 2011, s. 185.
- ↑ Opis znaków w tej sekcji odnosi się do systemów przyjętych w większości krajów europejskich; systemy te na ogół nieznacznie różnią się między sobą kształtem symboli i odcieniami używanych kolorów. W krajach poza Europą (a także np. w Irlandii) spotykane bywają inne systemy, np. w Stanach Zjednoczonych i niektórych innych państwach powszechnie stosuje się znaki ostrzegawcze w kształcie żółtych kwadratów skierowanych narożnikiem do dołu, a znaczna część informacji przekazywana jest kierowcy nie za pomocą piktogramów i symboli, ale także przy pomocy napisów
- ↑ Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach. (Dz.U. z 2019 r. poz. 2310)
Linki zewnętrzne
edytuj- Strona o znakach drogowych
- Opis znaków drogowych pionowych
- Instrukcja drogowa. embud.szczecin.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-24)].
- Konwencja o ujednostajnieniu znaków drogowych, podpisana wraz z załącznikiem w Genewie 30 marca 1931 r. (Dz.U. z 1934 r. nr 87, poz. 793)
- Konwencja o znakach i sygnałach drogowych, sporządzona w Wiedniu 8 listopada 1968 r. (Dz.U. z 1988 r. nr 5, poz. 42)