Zofia Gołubiew
Zofia Anna Gołubiew z domu Oleś[1] (ur. 20 kwietnia 1942 w Krakowie, zm. 9 marca 2022[2][3] tamże[4]) – polska historyczka sztuki, muzealniczka, w latach 2000–2015 dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie.
 Zofia Gołubiew (2013) | |
| Data i miejsce urodzenia |
20 kwietnia 1942 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
9 marca 2022 |
| Dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie | |
| Okres |
od kwietnia 2000 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
| Odznaczenia | |
        
| |
Życiorys
edytujUkończyła studia z historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pierwszą autorską wystawę zorganizowała na początku lat 70. w galerii ZPAP Pryzmat w Krakowie. Zaczęła też publikować teksty o sztuce w tygodniku „Kultura” i rozpoczęła pracę na etat w Polskim Wydawnictwie Muzycznym[5].
Dwa lata po ukończeniu studiów związała się zawodowo z Muzeum Narodowym w Krakowie. Pełniła tam funkcję redaktora wydawnictwa (1974–1980), kierownika działu nowoczesnego polskiego malarstwa i rzeźby (1980–1996) oraz zastępcy dyrektora ds. naukowych i oświatowych (1996–2000). Pod nadzorem Mieczysława Porębskiego w 1985 przygotowała wraz z zespołem pracowników Galerię Sztuki Polskiej XIX wieku, a w 1991 zorganizowała w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego Galerię Sztuki Polskiej XX wieku, która przez wiele lat była największą tego typu prezentacją sztuki współczesnej w Polsce i stanowiła bazę dla zorganizowanej na przełomie kilkanaście lat później nowoczesnej Galerii Sztuki Polskiej XX i XXI wieku[5].
W latach 2000–2015 Zofia Gołubiew była dyrektorem Muzeum Narodowego w Krakowie[6]. Uporządkowała sytuację prawną i lokalową muzeum[5]. Opracowała projekt przekształcenia czterech domów biograficznych – oddziałów Muzeum Narodowego: Domu Jana Matejki, Domu Józefa Mehoffera wraz z ogrodem, Muzeum Stanisława Wyspiańskiego oraz Muzeum Karola Szymanowskiego w willi „Atma” w Zakopanem[5]. Pod jej kierownictwem przeprowadzono remont konserwatorski Kamienicy Łozińskich, zakończono też czteroletni remont i modernizację Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach. W 2007 po zakończeniu wieloletniego remontu konserwatorskiego jako oddział Muzeum Narodowego prezentujący sztukę średniowieczną urządzony został pałac biskupa Erazma Ciołka. Odzyskano dla muzealnych celów zabytkowy spichlerz, w którym utworzono Ośrodek Kultury Europejskiej Europeum[5][2]. W 2013 po zakończeniu generalnego remontu pałacu Czapskich otworzono w nim Europejskie Centrum Numizmatyki Polskiej. Zainicjowano działania związane z budową położonego w jego sąsiedztwie Pawilonu Józefa Czapskiego.
W latach 2000–2003 Zofia Gołubiew była prezesem zarządu Fundacji Książąt Czartoryskich[7]. W latach 2000–2012 była członkiem Rady do Spraw Muzeów działającej przy ministrze kultury i dziedzictwa narodowego. W 2001 została członkiem Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa[8], od 2009 zasiadała w prezydium komitetu.
Zmarła 9 marca 2022; msza pogrzebowa ostała odprawiona 17 marca w bazylice Mariackiej w Krakowie[9]. Została pochowana na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[10](kwatera CIX, rząd 2, miejsce 2)[11].
Życie prywatne
edytujCórka Zbigniewa i Aliny[4]. Zawarła związek małżeński ze Stanisławem Gołubiewem, z którym miała córkę Katarzynę[12]. Była synową Antoniego Gołubiewa[13] oraz teściową Janusza Barańskiego[14].
Odznaczenia i wyróżnienia
edytuj- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1999)[15]
- Order Księżnej Olgi III klasy (Ukraina, 2004)[16][17]
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)[18]
- Nagroda Miasta Krakowa w dziedzinie kultury i sztuki (2008)[19]
- Order Księżnej Olgi II klasy (Ukraina, 2008)[20]
- Złoty Medal za Długoletnią Służbę (2010)[21]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2011)[22]
- Kawaler I Klasy Królewskiego Norweskiego Orderu Zasługi (Norwegia, 2012)[23][24]
- Tytuł „Najbardziej Wpływowej Kobiety Małopolski” przyznany w plebiscycie „Gazety Krakowskiej” (2013)[2]
- Honorowa Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie ochrony dziedzictwa kulturowego (2014)[2]
- Złota Odznaka Honorowa Województwa Małopolskiego – Krzyż Małopolski (2015)[25]
- Odznaka „Honoris Gratia” (2015)[25]
- Laur Krakowa XXI wieku (2015)[26]
- Tytuł Małopolanin Roku (2015)[27]
Przypisy
edytuj- ↑ Marek Jerzy Minakowski, Zofia Oleś, sejm-wielki.pl [dostęp 2025-06-09] [zarchiwizowane 2024-08-01].
- ↑ a b c d Nie żyje Zofia Gołubiew – wieloletnia dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie, radiokrakow.pl, 9 marca 2022 [zarchiwizowane 2022-03-09].
- ↑ Zofia Gołubiew w bazie filmpolski.pl [dostęp 2022-03-09].
- ↑ a b Zofia Gołubiew [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 2023-08-01].
- ↑ a b c d e Agnieszka Sural, Zofia Gołubiew [online], culture.pl, 17 marca 2014 [dostęp 2022-03-09] [zarchiwizowane z adresu 2022-03-09].
- ↑ Zofia Gołubiew rezygnuje z funkcji dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie [online], radiokrakow.pl, 16 lipca 2015 [dostęp 2015-07-17].
- ↑ Leszek Konarski, Z księciem nie było łatwo, tygodnikprzeglad.pl, 19 lutego 2017 [zarchiwizowane 2022-03-09].
- ↑ Zofia Gołubiew [online], krakow.pl, 21 lutego 2011 [dostęp 2022-03-09].
- ↑ Justyna Nowicka, Tadeusz Marek, Kraków pożegnał dziś wieloletnią dyrektor Muzeum Narodowego Zofię Gołubiew [online], radiokrakow.pl, 17 marca 2022 [dostęp 2025-06-09].
- ↑ Bogdan Gancarz, Pogrzeb Zofii Gołubiew [online], gosc.pl, 17 marca 2022 [dostęp 2023-07-30].
- ↑ Lokalizator Grobów [online], zck-krakow.pl [dostęp 2025-06-09].
- ↑ Marek Jerzy Minakowski, Stanisław Gołubiew [online], sejm-wielki.pl [dostęp 2025-06-09].
- ↑ Zofia Gołubiew [online], wyborcza.pl, 11 marca 2022 [dostęp 2022-03-11].
- ↑ Marek Jerzy Minakowski, Janusz Barański [online], sejm-wielki.pl [dostęp 2025-06-09].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 września 1999 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2000 r. nr 6, poz. 132).
- ↑ Указ Президента України № 491/2004 Про відзначення державними нагородами України [online], president.gov.ua, 2004 [dostęp 2024-03-31] (ukr.).
- ↑ Order Kniahini dla Zofii Gołubiew, gazeta.pl, 25 stycznia 2005 [zarchiwizowane 2012-07-11].
- ↑ Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis, mkidn.gov.pl [zarchiwizowane 2021-10-04].
- ↑ Laureaci Nagrody Miasta Krakowa [online], krakow.pl [dostęp 2022-03-09].
- ↑ Указ Президента України № 812/2008 Про відзначення державними нагородами України громадян Республіки Польща, president.gov.ua, 9 września 2008 [zarchiwizowane 2014-07-11] (ukr.).
- ↑ Nowe Sukiennice – dla Krakowa, Polski i świata, malopolskie.pl, 24 lipca 2007 [zarchiwizowane 2013-05-03].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 2011 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2011 r. nr 64, poz. 623).
- ↑ Zofia Gołubiew uhonorowana, radiokrakow.pl, 23 maja 2012 [zarchiwizowane 2012-09-07].
- ↑ Årsberetning 2012. Det kongelige hoff, kongehuset.no, marzec 2013, s. 46–47 [zarchiwizowane 2013-12-11] (norw.).
- ↑ a b Gala pożegnalna Zofii Gołubiew [online], mnk.pl, 10 grudnia 2015 [dostęp 2020-12-27].
- ↑ Laur dla Zofii Gołubiew [online], krakow.pl, 29 maja 2015 [dostęp 2015-05-29].
- ↑ Małopolanie Roku [online], sgpm.krakow.pl [dostęp 2022-03-09].