Zygmunt Żyłka
Zygmunt Tomasz Żyłka (ur. 28 września 1941 w Bażanówce) – polski lekarz, specjalista chirurg, działacz opozycji solidarnościowej, późniejszy samorządowiec, radny Rady Miasta Sanoka i Rady Powiatu Sanockiego.
 Zygmunt Żyłka (2023) | |
| Data i miejsce urodzenia |
28 września 1941 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
lekarz, samorządowiec |
| Alma Mater | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujUrodził się i wychował w wielodzietnej rodzinie o tradycjach patriotycznych, aktywnie uczestniczącej w antyhitlerowskim ruchu oporu, w domu Stanisława (zm. 1999, instruktor budowlany) i Marii z domu Kędzior. Jego rodzina doświadczała częstych szykan ze strony SB, z powodu braci matki, Stanisława i Zygmunta, będących żołnierzami II Korpusu, którzy pozostali na uchodźstwie w Kanadzie oraz Jana (ps. „Rola”) będącego działaczem podziemia antyhitlerowskiego i delegatem Rządu Londyńskiego na powiat sanocki[1][2]. W 1959 ukończył Liceum Ogólnokształcące Męskie w Sanoku (obecnie Szkoła Podstawowa nr 8 im. Królowej Zofii w Sanoku), gdzie w jednej klasie uczył się m.in. z Edwardem Drozdem, Wojciechem Rybickim oraz Januarym Komańskim. Absolwent Warszawskiej Akademii Medycznej (1965). Od 1966 r. pracował w sanockim szpitalu.
Po wprowadzeniu stanu wojennego przedostał się na teren zakładu ZPG „Stomil” Sanok, gdzie wszedł w skład komitetu strajkowego i aktywnie uczestniczył w strajku okupacyjnym. 15 grudnia 1981 aresztowany na wniosek Wydziału Śledczego KWMO w Krośnie w związku z tym, że był aktywnym działaczem MKK NSZZ Solidarność i przewodniczącym Klubu Inteligencji Katolickiej. Internowany w Uhercach Mineralnych w okresie od 15 grudnia 1981 do 26 stycznia 1982. Spośród 72 internowanych z dawnego województwa krośnieńskiego był jedynym lekarzem specjalistą[3][4][5]. W późniejszym czasie rozpracowywany z powodu podejrzeń „o wrogą działalność w środowiskach”[6].
Po upadku komunizmu był członkiem naczelnej rady lekarskiej I kadencji[7]. W wyborach samorządowych 1994 uzyskał mandat radnego Rady Miasta Sanoka startując z listy Podkarpackie Forum Prawicy Koalicja Dla Sanoka[8]. W wyborach samorządowych 1998 uzyskał mandat radnego I Rady Powiatu Sanockiego startując z list AWS. Mandat radnego powiatu uzyskał jeszcze w wyborach w 2002 (Sanok – Rodzina – Sprawiedliwość) i w 2006 (Stowarzyszenie „Wiara – Tradycja – Rozwój”)[9].
Żonaty z Marią Koncewicz-Żyłka (lekarz specjalista pediatra, była radna miasta Sanoka), z którą ma trzech synów: Tomasza (inżynier rolnictwa), Bogumiła (lekarz specjalista chirurg) oraz Michała (brytyjski adwokat ds. międzynarodowych). Jego wuj Zygmunt Kędzior ps. „Kabel” dowodził w Bażanówce lokalną placówką AK. Innym z jego dalszych krewnych był również pułkownik Zygmunt Żyłka-Żebracki ps. "Żeliwa". Był przyjacielem i osobistym lekarzem represjonowanego księdza Adama Sudoła – wieloletniego proboszcza w Sanoku[10] oraz bliskim znajomym senatora Stanisława Zająca, który zginał w katastrofie smoleńskiej.
Wyróżnienia
edytuj- Krzyż Wolności i Solidarności (2023)[3][11]
- Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie (2018)[12]
- Laureat plebiscytu pacjentów na najlepszego lekarza specjalisty z Podkarpacia „Eskulap 2001” organizowanego przez Gazetę Codzienną Nowiny[13]
Przypisy
edytuj- ↑ Ziobro 2005 ↓, s. 1,6.
- ↑ Polska Podziemna. Delegatura Rządu na Kraj. Okręgowa Delegatura Kraków. [online], web.archive.org, 15 maja 2023 [dostęp 2024-04-20] [zarchiwizowane z adresu 2023-05-15] (pol.).
- ↑ a b Odznaczeni KWiS [online], web.archive.org, 1 października 2023 [dostęp 2024-04-20] [zarchiwizowane z adresu 2023-10-01].
- ↑ Adamski 1992 ↓, s. 61.
- ↑ Oberc W. Oberc F. 2005 ↓, s. 32,46.
- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], web.archive.org, 29 marca 2024 [dostęp 2024-04-20] [zarchiwizowane z adresu 2024-03-29].
- ↑ BIP - Naczelna Izba Lekarska [online], web.archive.org, 20 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-20] [zarchiwizowane z adresu 2024-04-20].
- ↑ Mamy nową Radę!, „Tygodnik Sanocki”, 25 (137), Sanocka Biblioteka Cyfrowa, 24 czerwca 1994, s. 1,3 [dostęp 2024-05-14] (pol.).
- ↑ Sokół Sanok | Strona wyborcza [online], web.archive.org, 23 listopada 2023 [dostęp 2024-04-20] [zarchiwizowane z adresu 2023-11-23] (pol.).
- ↑ W Sanoku upamiętniono śp. księdza prałata Adama Sudoła [online], solidarność.org.pl | Region Podkarpacia w Krośnie, 3 maja 2021 [dostęp 2024-04-20] [zarchiwizowane z adresu 2023-11-20] (pol.).
- ↑ Krzyże Wolności i Solidarności wręczone podczas Kongresu Pamięci Narodowej [online], web.archive.org, 4 grudnia 2023 [dostęp 2024-04-20] [zarchiwizowane z adresu 2023-12-04].
- ↑ 50 lat razem – Jubileusz Małżeński „Złote Gody. esanok.pl, 2018. [dostęp 2024-05-23].
- ↑ Pacjenci wybrali najlepszych lekarzy | Nowiny [online], web.archive.org, 20 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-20] [zarchiwizowane z adresu 2024-04-20].
Bibliografia
edytuj- Sanocka "Solidarność" lat 80-tych. Fakty i dokumenty. Zeszyt nr 6. Oberc Władysława (red.); Oberc Franciszek (red.). Sanok: Fundacja Archiwum Ziemi Sanockiej, 2005, s. 32,46, seria: Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej. ISSN 1731-870X. (pol.).
- Bogdan Adamski, Z dziejów Solidarności podkarpackiej: 1980-1990, Krosno: Zarząd Regionu Podkarpacie NSZZ "Solidarność", 1992, s. 61, ISBN 978-83-900903-0-6, ISBN 83-900903-0-9 [dostęp 2024-04-20] (pol.).
- Jolanta Ziobro, Po drugiej stronie ulicy [pdf], „Tygodnik Sanocki”, 50 (736), Sanocka Biblioteka Cyfrowa, 16 grudnia 2005, s. 1,6, ISSN 1232-6534 [dostęp 2024-04-20] (pol.).
- Dane osoby z katalogu osób rozpracowywanych. Zygmunt Tomasz Żyłka. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2024-05-20]. (pol.).