Wikipedia

Zygmunt Białas

Zygmunt Józef Białas (ur. 23 marca 1935 w Kaletach) – polski geolog, działacz ekologiczny, badacz geologii regionu Ustronia i historii ustrońskiego uzdrowiska, współzałożyciel rocznika „Przyrodnik Ustroński”

Zygmunt Białas
Ilustracja
Zygmunt Białas, 2022
Data i miejsce urodzenia

23 marca 1935
Kalety

Zawód, zajęcie

geolog, działacz ekologiczny

Alma Mater

Uniwersytet Wrocławski
Wydział Nauk Przyrodniczych (kierunek geologia) – 1959
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Wydział Geologiczno-Poszukiwawczy – 1969

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi
Odznaka honorowa „Zasłużony dla polskiej geologii” Złota Odznaka Honorowa Za Zasługi Dla Województwa Śląskiego nadana przez Sejmik Województwa Śląskiego Za Zasługi dla Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Odznaka honorowa „Za zasługi dla ochrony zdrowia”

Życiorys edytuj

Maturę uzyskał w 1952 w Liceum Ogólnokształcącym w Tarnowskich Górach. Studia z zakresu geologii ukończył w 1959 na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Wrocławskiego[1].

Od 1958 pracował w Dolnośląskiej Stacji Terenowej Instytutu Geologicznego we Wrocławiu, a następnie (od 1962) w Przedsiębiorstwie Geologicznym we Wrocławiu, gdzie zajmował się także problemami hydrogeologicznymi złoża węgla brunatnego „Bełchatów”[2]. Od 1966 do 1969, studiował zaocznie i uzyskał dyplom inżyniera geologa górniczego na Wydziale Geologiczno-Poszukiwawczym Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie[3].

W 1973 podjął pracę w Uzdrowisku Ustroń-Jastrzębie, którą kontynuował do przejścia na emeryturę w 2009. W okresie 1999–2009 był członkiem Rady Nadzorczej Przedsiębiorstwa Uzdrowiskowego „Ustroń”. W uzdrowisku zajmował się eksploatacją surowców leczniczych – solanki (metodą otworową) i borowiny (metodą odkrywkową)[4][5][6].

Za udział w pracach nad zatłaczaniem do górotworu oczyszczonych solanek pozabiegowych z Uzdrowiska Ustroń otrzymał w 1999 nagrodę zespołową Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Zajmował się także geologią i hydrogeologią regionu Śląska Cieszyńskiego[3][7][8].

Działalność ekologiczna i społeczna edytuj

Był założycielem Koła Polskiego Klubu Ekologicznego w Ustroniu (1984) i jego pierwszym prezesem, także współzałożycielem i współredaktorem rocznika „Przyrodnik Ustroński”[9][10][11][12]. W 1989 był organizatorem skutecznego protestu i manifestacji przeciw budowie koksowni w Stonawie w Czechach[13][14].

Publikował także w „Kalendarzu Ustrońskim” i „Pamiętniku Ustrońskim”, którego był redaktorem w okresie 1988–1995[15][16]. Był współtwórcą samorządu ustrońskiego, a w latach 1990–1994 pełnił funkcję przewodniczącego Rady Miejskiej Ustronia[17][18].

Odznaczenia edytuj

 
Widok Ustronia ze szczytu Równicy. Na pierwszym planie sanatorium i szpital uzdrowiskowy

Inne informacje edytuj

Jego żoną jest Renata Dubiel-Białas, konserwatorka dzieł sztuki[22].

Jest członkiem Sekcji Grotołazów Wrocław i był uczestnikiem wypraw jaskiniowych w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej i w Tatrach[23][24].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Teresa Suleja (red.), Absolwenci Uniwersytetu Wrocławskiego, tom I (1946–1989), Acta Universitatis Wratislaviensis No 2433, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2002, s. 425, ISBN 83-229-2277-9 [dostęp 2021-10-19].
  2. ↑ Bronisław Gajda i inni, Kompleksowa dokumentacja geologiczna złoża węgla brunatnego „Bełchatów” w kat. C1 + B (rejon wkopu), pow. Bełchatów, Pajęczno, Radomsko, Piotrków Trybunalski, Łask, woj. Łódź, [w:] Państwowy Instytut Gelologiczny – Otwory wiertnicze, Nr CBDG 392461, 1964 [dostęp 2022-10-10].
  3. ↑ a b c d Białas Zygmunt Józef, [w:] Krzysztof Pikoń, Agnieszka Sokołowska, Krystyna Pikoń (red.), Złota Księga Polskiego Samorządu 2006–2010, Gliwice: Mastermedia–Wydawnictwo Helion, 2010, s. 23, ISBN 978-83-930922-0-8.
  4. ↑ a b Zygmunt Białas, Mój geologiczny żywot, „Przyrodnik Ustroński”, 14, Ustroński Klub Ekologiczny, 2015, s. 4–25, ISSN 1730-900X.
  5. ↑ Zygmunt Białas, Solanka z Zabłocia, historia odkrycia i wykorzystania, ebook – na zlecenie Solanka z Zabłocia Spółka z o.o., Ustroń 2012 [dostęp 2022-10-07].
  6. ↑ Irena Pluta i inni, Mineral waters in the Southern part of the Upper Silesian Coal Basin and the possibility of using the mine waters from abandoned coal mines for therapeutic purposes, [w:] Andrzej Zuber, Jarosław Kania, Ewa Kmiecik (red.), XXXVIII International Association of Hydrologists Congress, Groundwater Quality Sustainability, Krakow, 12–17 September 2010, Abstract Book, t. 1 and 2, University of Silesia Press, 2010, s. 639–640, ISSN 0208-6336 [dostęp 2022-09-27] (ang.).
  7. ↑ Zygmunt Białas, Współczesne kamieniołomy i dawne wyrobiska piaskowców godulskich na Śląsku Cieszyńskim, „Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie” (4), Miesięcznik Wyższego Urzędu Górniczego, 2018, ISSN 2081-4224 [dostęp 2022-09-28].
  8. ↑ Zygmunt Białas, Od wyrobiska do wysypiska, czyli losy dawnego kamieniołomu „Czantoria” w Ustroniu Poniwcu w latach 1984–1990, „Przyrodnik Ustroński”, 19, Ustroński Klub Ekologiczny, 2020, s. 9–23, ISSN 1730-900X [dostęp 2022-09-27].
  9. ↑ Zygmunt Białas, Ustroński Klub Ekologiczny w 2016 (ważniejsze wydarzenia), „Przyrodnik Ustroński”, 16, Ustroński Klub Ekologiczny, 2017, ISSN 1730-900X [dostęp 2022-09-27].
  10. ↑ Monika Niemiec, Zeszyt Jubileuszowy, „Gazeta Ustrońska” (26), 30 czerwca 2011, s. 10, ISSN 1231-9651 [dostęp 2022-10-07].
  11. ↑ Katalog Biblioteki Narodowej [online] [dostęp 2022-11-24].
  12. ↑ Pierwsze „Pamiętniki Ustrońskie” dostępne w Internecie [online], ox.pl (portal Śląska Cieszyńskiego), 16 lutego 2017.
  13. ↑ Zygmunt Białas, Stonawie zgon, przyrodzie tron (o protestach przeciwko budowie koksowni w Stonawie), „Pamiętnik Ustroński”, 23, 2021, s. 86–115.
  14. ↑ Tomasz Wolff, Stonawa 20 lat później [online], gazetacodzienna.pl, 28 czerwca 2009 [dostęp 2022-09-29].
  15. ↑ Wydawnictwo Towarzystwa Miłośników Ustronia, „Pamiętnik Ustroński”, Towarzystwo Miłośników Ustronia [dostęp 2022-09-27].
  16. ↑ Zestawienie tematyczne artykułów zamieszczonych w numerach 1–18 „Pamiętnika Ustrońskiego”, [w:] Pamiętnik Ustroński 1988–2015 [online], Towarzystwo Miłośników Ustronia, 2015 [dostęp 2022-09-27].
  17. ↑ K. Marciniak, Rada Miejska zainaugurowała kadencję, Zygmunt Białas – Przewodniczącym, „Gazeta Ustrońska” (3/90), 24 czerwca 1990, s. 1–2 [dostęp 2022-10-07].
  18. ↑ Geolog Jubilat, „Gazeta Ustrońska” (13), 2 kwietnia 2015, s. 8, ISSN 1231-9651 [dostęp 2022-09-27].
  19. ↑ Uchwała nr 202/2004 Rady Miasta Ustroń z dnia 23 września 2004 r. [online], 2004 [dostęp 2022-09-27].
  20. ↑ Jubileusz XX-lecia Stowarzyszenia Gmin Uzdrowiskowych RP [online], Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP, 15 września 2011 [dostęp 2022-10-07].
  21. ↑ Tania N., Najnowszy numer Przyrodnika oraz benefis [online], Stowarzyszenie Nasze Kalety, 1 lipca 2015 [dostęp 2022-09-27].
  22. ↑ Dubiel-Białas Renata [online], Związek Polskich Artystów Plastyków Okręg Bielsko-Biała [dostęp 2022-10-01].
  23. ↑ Elżbieta Pomorska i inni red., Grotołazi, czyli Tajemnice Podziemi, „Korkociąg”, wydanie specjalne 50 lat Sekcji Matki Naszej, Sekcja Grotołazów Wrocław, 2005, s. 2 (lista członków).
  24. ↑ Zygmunt Białas, Moje podziemne epizody, „Przyrodnik Ustroński”, 21, 2022, s. 13–22, ISSN 1730-900X [dostęp 2023-01-23].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zygmunt_Białas&oldid=71801862”