Zwierzęta objęte ochroną gatunkową w Polsce (2004–2011)

Zwierzęta objęte ochroną gatunkową w Polsce (2004–2011) – lista taksonów zwierząt, które zostały objęte ochroną gatunkową zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną. Lista ta zastąpiła poprzednią listę i obowiązywała od 26 października 2004 roku do 23 listopada 2011 roku, kiedy to zastąpiła ją nowa lista z kolejnego rozporządzenia^[1].

Ścisła ochrona gatunkowa

Rozporządzenie ministra środowiska z 28 września 2004 roku obejmowało ścisłą ochroną gatunkową następujące zwierzęta^[1]:

Pijawki (Hirudinea)

pijawka lekarska (Hirudo medicinalis)

Skorupiaki (Crustacea)

zmieraczek plażowy (Talitrus saltator)

Owady (Insecta)

gadziogłówka żółtonoga (Gomphus flavipes)
trzepla zielona (Ophiogomphus cecilia)
iglica mała (Nehalennia speciosa)
łątka ozdobna (Coenagrion ornaum)
łątka zielona (Coenagrion armatum)
straszka północna (Sympecma paedisca)
miedziopierś górska (Somatochlora alpestris)
miedziopierś północna (Somatochlora arctica)
szklarnik leśny (Cordulegaster boltonii)
zalotka białoczelna (Leucorrhinia albifrons)
zalotka spłaszczona (Leucorrhinia caudalis)
zalotka większa (Leucorrhinia pectoralis)
żagnica zielona (Aeshna viridis)
żagnica północna (Aeshna caerulea)
żagnica torfowcowa (Aeshna subarctica)
stepówka (Gampsocleis glabra)
modliszka zwyczajna (Mantis religiosa)
piewik podolski (Cicadetta podolica)
krynicznia wilgotka (Crunoecia irrorata)
biegacze (Carabus) – wszystkie gatunki
tęczniki (Calosoma) – wszystkie gatunki
bogatek wspaniały (Buprestis splendens)
poraj (Dicerca moesta)
pysznik jodłowy (Eurythyrea austriaca)
pysznik dębowy (Eurythyrea quercus)
ciołek matowy (Dorcus parallelipipedus)
dębosz żukowaty (Aesalus scarabaeoides)
jelonek rogacz (Lucanus cervus)
wynurt (Ceruchus chrysomelinus)
kałużnica czarna (Hydrophilus aterrimus)
kałużnica czarnozielona (Hydrophilus piceus)
borodziej próchnik (Ergates faber)
dąbrowiec samotnik (Akimerus schaefferi)
gracz borowy (Tragosoma depasrium)
kozioróg bukowiec (Cemmbyx scopolii)
kozioróg dębosz (Cerambyx cerdo)
nadobnica alpejska (Rosalia alpina)
sichrawa karpacka (Pseudogaurotina excellens)
średzinka (Mesosa myops)
taraniec jedwabisty (Dorcadion holosericeum)
taraniec paskowany (Dorcadion scopoli)
taraniec płowy (Dorcadion fulvum)
zmorsznik białowieski (Stictoleptura variicornis)
zmorsznik olbrzymi (Macroleptura thoracica)
Velleius dilatatus
pogrzybnica Mannerheima (Oxyporus mannerheimii)
kreślinek nizinny (Graphoderus bilineatus)
pływak lapoński (Dytiscus lapponicus)
pływak szerokobrzeżek (Dytiscus latissimus)
ponurek Schneidera (Boros schneideri)
kwietnica okazała (Protaetia aeruginosa)
pachnica dębowa (Osmoderma eremita)
rozmiazg kolweński (Pytho kolwensis)
sprężyk rdzawy (Elater ferrugineus)
pilnicznik fiołkowy (Limoniscus violaceus)
jeziornica rdestnicowa (Macroplea appendiculata)
jeziornica rupiowa (Macroplea mutica)
konarek tajgowy (Phryganophilus ruficollis)
wygonak (Ochodaeus chrysomeloides)
zagłębek bruzdkowany (Rhysodes sculcatus)
zgniotek cynobrowy (Cucujus cinnaberinnus)
zgniotek szkarłatny (Cucujus haematodes)
Bolbelasmus unicornis
krawiec głowacz (Lethrus apterus)
barczatka kataks (Eriogaster catax)
szlaczkoń torfowiec (Colias palaeno)
szlaczkoń szafraniec (Colias myrmidone)
czerwończyk fioletek (Lycaena helle)
czerwończyk nieparek (Lycaena dispar)
modraszek alkon (Maculinea alcon)
modraszek arion (Maculinea arion)
modraszek bagniczek (Plebeius optilete)
modraszek eros (eroides) (Polyommatus eroides)
modraszek gniady (Polyommatus ripartii)
modraszek nausitous (Maculinea nausithous)
modraszek orion (Scolitantides orion)
modraszek Rebela (Maculinea rebeli)
modraszek telejus (Maculinea teleius)
krasopani hera (Callimorpha quadripunctaria)
niepylak apollo (Parnassius apollo)
niepylak mnemozyna (Parnassius mnemosyne)
paź żeglarz (Iphidides podalirius)
dostojka akwilonaris (Boloria aquilonaris)
dostojka eunomia (Boloria eunomia)
górówka sudecka (Erebia sudetica)
mszarnik jutta (Oeneis jutta)
osadnik wielkooki (Lopinga achine)
pasyn lucylla (Neptis rivularis)
przeplatka aurinia (Euphydryas aurinia)
przeplatka maturna (Euphydryas maturna)
przestrojnik titonus (Pyronia tithonus)
skalnik alcyona (Hipparchia alcyone)
skalnik bryzeida (Chazara briseis)
skalnik driada (Minois dryas)
strzępotek edypus (Coenonymha oedippus)
strzępotek hero (Coenonympha hero)
strzępotek soplaczek (Coenonympha tullia)
ksylomka strix (Xylomoia strix)
wstęgówka bagienka (Catocala pacta)
postojak wiesiołkowiec (Proserpinus proserpina)
mrówka łąkowa (Formica pratensis)
mrówka pniakowa (Formica truncorum)
mrówka północna (Formica aquilonia)
mrówka smętnica (Formica lugubris)
rozrożka chabrowa (Tetralonia dentata)
trzmiele (Bombus) – wszystkie gatunki z wyjątkiem:
- trzmiel kamiennik (Bombus lapidarius)
- trzmiel ziemny (Bombus terrestris)
porobnica mularka (Anthophora parietina)
porobnica opylona (Anthophora pubescens)
porobnica włochatka (Anthophora plumipes)
zadrzechnia czarnoroga (Xylocopa valga)
zadrzechnia fioletowa (Xylocopa violacea)

Pajęczaki (Arachnida)

gryzielowate – wszystkie gatunki (Atypidae)
tygrzyk paskowany (Argiope bruennichi)
Bathyphantes eumenis
Mughiphantes pulcher
strojniś nadobny (Philaeus chrysops)
poskocz krasny (Eresus cinnaberinus)

Ślimaki (Gastropoda)

błotniarka otułka (Myxas glutinosa)
igliczek karpacki (Acicula parcelineata)
niepozorka ojcowska (Falniowskia neglectissima)
poczwarówka górska (Pupilla alpicola)
poczwarówka jajowata (Vertigo moulinsiana)
poczwarówka kolumienka (Columella columella)
poczwarówka Geyera (Vertigo geyeri)
poczwarówka pagoda (Pagodulina pagodula)
poczwarówka pagórkowa (Granaria frumentum)
poczwarówka północna (Vertigo arctica)
poczwarówka zębata (Truncatellina claustralis)
poczwarówka zmienna (Vertigo genesii)
poczwarówka zwężona (Vertigo angustior)
pomrowik mołdawski (Deroceras moldavicum)
pomrów nakrapiany (Tandonia rustica)
szklarka podziemna (Oxychilus inopinatus)
ślimak Bąkowskiego (Trichia bakowskii)
ślimak Bielza (Trichia bielzi)
ślimak obrzeżony (Helicodonta obvoluta)
ślimak ostrokrawędzisty (Helicigona lapicida)
ślimak Rossmasslera (Chilostoma rossmaessleri)
ślimak tatrzański (Chilostoma cingulellum)
ślimak żeberkowany (Helicopsis striata)
ślimak żółtawy (Helix lutescens)
świdrzyk kasztanowaty (Macrogastra badia)
świdrzyk łamliwy (Balea perversa)
świdrzyk ozdobny (Charpentieria ornata)
świdrzyk siedmiogrodzki (Vestia elata)
świdrzyk śląski (Cochlodina costata)
zatoczek łamliwy (Anisus vorticulus)
zawójka rzeczna (Borysthenia naticina)

Małże (Bivalvia)

bursztynka piaskowa (Catinella arenaria)
gałeczka rzeczna (Sphaerium rivicola)
gałeczka żeberkowana (Sphaerium solidum)
skójka perłorodna (Margaritifera margaritifera)
skójka gruboskorupowa (Unio crassus)
szczeżuja spłaszczona (Pseudanodonta complanata)
szczeżuja wielka (Anodonta cygnea)

Kręgouste (Cyclostomata)

minóg morski (Petromyzon marinus)
minóg rzeczny (Lampetra fluviatilis)
minóg strumieniowy (Lampetra planeri)
minóg ukraiński (Eudontomyzon mariae)

Ryby (Pisces)

aloza (Alosa alosa)
babka czarna (Gobius niger)
babka czarnoplamka (Gobiusculus flavescens)
babka mała (Pomatoschistus minutus)
babka piaskowa (Pomatoschistus microps)
ciosa (Pelecus cultratus) – poza obszarem wód Zalewu Wiślanego
dennik (Liparis liparis)
głowacz białopłetwy (Cottus gobio)
głowacz pręgopłetwy (Cottus poecilopus)
igliczniowate (Syngnathidae) – wszystkie gatunki
jesiotr zachodni (Acipenser sturio)
kiełb białopłetwy (Romanogobio albipinnatus)
kiełb Kesslera (Romanogobio kessleri)
kozowate (Cobitidae) – wszystkie gatunki
kur rogacz (Myoxocephalus quadricornis)
parposz (Alosa fallax)
piekielnica (Alburnoides bipunctatus)
pocierniec (Spinachia spinachia)
różanka (Rhodeus sericeus)
strzebla błotna (Eupallasella perenurus)
śliz (Barbatula barbatula)

Płazy (Amphibia)

płazy (Amphibia) – wszystkie gatunki

Gady (Reptilia)

gniewosz plamisty (Coronella austriaca)
wąż Eskulapa (Elaphe longissima)
żmija zygzakowata (Vipera berus)
żółw błotny (Emys orbicularis)
gady (Reptilia) – pozostałe gatunki

Ptaki (Aves)

nury (Gaviidae) – wszystkie gatunki
perkozy (Podicipedidae) – wszystkie gatunki
kormoran czubaty (Phalacrocorax aristotelis)
kormoran mały (Phalacrocorax pygmeus)
pelikan kędzierzawy (Pelecanus crispus)
pelikan różowy (Pelecanus onocrotalus)
czaplowate (Ardeidae) – wszystkie gatunki z wyjątkiem:
- czapli siwej (Ardea cinerea)
bocian biały (Ciconia ciconia)
bocian czarny (Ciconia nigra)
kaczkowate (Anatidae) – z wyjątkiem:
- bernikli kanadyjskiej (Brandta canadensis)
- gęsi białoczelnej (Anser albifrons)
- gęgawy (Anser anser)
- gęsi zbożowej (Anser fabalis)
- cyraneczki (Anas crecca)
- krzyżówki (Anas platyrhynchos)
- głowienki (Aythya ferina)
- czernicy (Aythya fuligula)
jastrzębiowate (Accipitridae) – wszystkie gatunki
rybołów (Pandion haliaetus)
sokołowate (Falconidae) – wszystkie gatunki
cietrzew (Tetrao tetrix)
głuszec (Tetrao urugallus)
przepiórka (Coturnix coturnix)
żuraw (Grus grus)
drop (Otis sarda)
chruściele (Rallidae) – wszystkie gatunki z wyjątkiem:
- łyski (Fulica atra)
alki (Alcidae) – wszystkie gatunki
kulon (Burhinus oedicnemus)
siewkowate (Charadriidae) – wszystkie gatunki
ostrygojad (Heamatopus ostralegus)
mewy (Laridae) – wszystkie gatunki z wyjątkiem;
- mewy białogłowej (Larus cachinnans)
- mewy srebrzystej (Larus argentatus)
szablodziób (Recurvirostra avosette)
szczudłak (Himantopus himantopus)
bekasowate (Scolopacidae) – wszystkie gatunki z wyjątkiem:
- słonki (Scolopax rusticola)
wydrzyki (Stercorariidae) – wszystkie gatunki
rybitwy (Sternidae) – wszystkie gatunki
gołębie (Columbidae) – wszystkie gatunki z wyjątkiem:
- gołębia grzywacza (Columba palumbus)
kukułka (Cuculus canorus)
puszczykowate (Strigidae) – wszystkie gatunki
płomykówka (Tyto alba)
lelek kozodój (Caprimulgus europaeus)
jerzyki (Apodidae) – wszystkie gatunki
zimorodek (Alcedo atthis)
kraska (Coracias garrulus)
żołna (Merpos apiaster)
dudek (Upupa epops)
dzięcioły (Picidae) – wszystkie gatunki
wróblowe (Passeriformes) – wszystkie gatunki z wyjątkiem:
- gawrona (Corvus frugilegus)
- kruka (Corvus corax)
- sroki (Pica pica)
- wrony siwej (Corvus corone)

Ssaki (Mammalia)

jeżowate (Erinaceidae) – wszystkie gatunki
ryjówkowate (Soricidae) – wszystkie gatunki
podkowiec duży (Rhinolopus ferrumequinum)
podkowiec mały (Rhinolopus hipposideros)
mroczkowate (Vespertilionidae) – wszystkie gatunki
zając bielak (Lepus timidus)
suseł moręgowany (Spermophilus citellus)
suseł perełkowany (Spermophilus suslicus)
świstak alpejski (Marmota marmota) (Podgatunek: świstak tatrzański)
wiewiórka pospolita (Sciurus vulgaris)
smużka (Sicista betulina)
smużka stepowa (Sicista subtilis)
koszatka leśna (Dryomys nitedula)
orzesznica (Muscardinus avellanarius)
żołędnica europejska (Eliomys quercinus)
popielica (Glis glis)
chomik europejski (Cricetus cricetus)
darniówka tatrzańska (Pitymys tatricus)
nornik śnieżny (Chionomys nivalis)
walenie (Cetacea) – wszystkie gatunki
wilk (Canis lupus)
żbik (Felis silvestris)
ryś (Felis lynx)
gronostaj (Mustela erminea)
łasica (Mustela nivalis)
norka europejska (Mustela lutreola)
tchórz stepowy (Mustela eversmanii)
nerpa obrączkowana (Phoca hispida)
foka pospolita (Phoca vitulina)
foka szara (Halichoerus grypus)
niedźwiedź brunatny (Ursus arctos)
kozica (Rupicapra rupicapra)
żubr (Bison bonasus)

Ochrona częściowa

Rozporządzenie ministra środowiska z 28 września 2004 roku obejmowało częściową ochroną gatunkową 23 następujące gatunki zwierząt^[1]:

rak rzeczny (Astacus astacus) – z wyjątkiem obrębów hodowlanych
rak stawowy (Astacus leptodactylus) – z wyjątkiem obrębów hodowlanych
trzmiel kamiennik (Bombus lapidarius)
trzmiel ziemny (Bombus terrestris)
mrówka ćmawa (Formica polyctena)
mrówka rudnica (Formica rufa)
ślimak winniczek (Helix pomatina)
kormoran czarny (Phalacrocorax carbo) – z wyjątkiem występującego na obszarze stawów rybnych, uznanych za obręby hodowlane
bernikla kanadyjska (Brandta canadensis)
czapla siwa (Ardea cinerea) – z wyjątkiem występującej na obszarze stawów rybnych, uznanych za obręby hodowlane
mewa białogłowa (Larus cachinnans)
mewa srebrzysta (Larus argentatus)
gawron (Corvus frugilegus)
kruk (Corvus corax)
sroka (Pica pica)
wrona siwa (Corvus corone)
kret europejski (Talpa europaea) – z wyjątkiem występującego na terenie ogrodów, upraw ogrodniczych, szkółek, lotnisk, ziemnych konstrukcji hydrotechnicznych oraz obiektów sportowych
bóbr europejski (Castor fiber)
badylarka (Micromys minutus)
karczownik ziemnowodny (Arvicola amphibius) – z wyjątkiem występującego na terenie sadów, ogrodów, upraw leśnych
mysz zaroślowa (Apodemus sylvaticus)
mysz zielna (Apodemus uralensis)
wydra (Lutra lutra) – z wyjątkiem występującej na obszarze stawów rybnych, uznanych za obręby hodowlane

Ochrona stanowisk

Rozporządzenie ministra środowiska z 28 września 2004 roku wymieniało 26 gatunków dziko występujących zwierząt, dla których wymagane jest ustalenie stref ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania^[1]:

iglica mała (Nehalennia speciosa)
wąż Eskulapa (Elaphe longissima)
gniewosz plamisty (Coronella austriaca)
żółw błotny (Emys orbicularis)
orzeł przedni (Aquilla chrysaetos)
orlik grubodzioby (Aquilla clanga)
orlik krzykliwy (Aquilla pomarina)
gadożer (Circaetus gallicus)
bielik (Haliaetus albicilla)
orzełek (Hieraaetus pennetus)
kania czarna (Milvus migrans)
kania ruda (Milvus milvus)
szlachar (Mergus serrator)
ślepowron (Nycticorax nycticorax)
bocian czarny (Ciconia nigra)
kraska (Coracias garrulus)
raróg (Falco cherrug)
sokół wędrowny (Falco peregrinus)
cietrzew (Tetrao tetrix)
głuszec (Tetrao urogallus)
rybołów (Pandion haliaetus)
puchacz (Bubo bubo)
nietoperze (Chiroptera)
żołędnica europejska (Eliomys quercinus)
wilk (Canis lupus)
niedźwiedź brunatny (Ursus arctos)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Dz.U. 2004 nr 220 poz. 2237 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną. [dostęp 2014-10-08].

Zobacz też

[rozp2004-1] Dz.U. 2004 nr 220 poz. 2237 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną. [dostęp 2014-10-08].

[1]