Wikipedia

Łowczyk żałobny

zimorodek z Indonezji

Łowczyk żałobny[4], łowiec żałobny[5] (Todiramphus funebris) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny zimorodkowatych (Alcedinidae). Występuje endemicznie na wyspie Halmahera w należącym do Indonezji archipelagu Moluków. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern)[3].

Łowczyk żałobny
Todiramphus funebris[1]
Bonaparte, 1850
Ilustracja
Łowczyk żałobny na XIX-wiecznej ilustracji
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Nadrząd

ptaki neognatyczne

Rząd

kraskowe

Rodzina

zimorodkowate

Podrodzina

łowce

Rodzaj

Todiramphus

Gatunek

łowczyk żałobny

Synonimy
  • Halcyon funebris (Bonaparte, 1850)
  • Todirhamphus funebris Bonaparte, 1850[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Systematyka edytuj

Pierwszego naukowego opisu gatunku dokonał Karol Lucjan Bonaparte w 1850 roku, nadając mu nazwę Todiramphus funebris. Opis ukazał się na łamach pierwszego tomu Conspectus generum avium[2][6]. Autor opisał gatunek w oparciu o zdeponowane w Muzeum Historii Naturalnej w Lejdzie okazy, które dostarczył E.A. Forsten[6][7]. Jako miejsce typowe Bonaparte błędnie wskazał Celebes[2][6]. Nie wyróżnia się podgatunków[8][9][10][11].

Etymologia edytuj

  • Todiramphus: rodzaj Todus Brisson, 1760 (płaskodziobek); gr. ῥαμφος rhamphos „dziób”[12].
  • funebris: łac. funebris – „żałobny”[13].

Morfologia edytuj

Średniej wielkości ptak o dużym, szerokim u nasady, czarnym dziobie, którego górna część jest nieco jaśniejsza, a połowa dolnej od nasady dzioba żółtaworogowa. Nogi i stopy czarne. Tęczówki ciemnobrązowe. Występuje dymorfizm płciowy. Samiec o ubarwieniu z przewagą ciemnozielonego koloru w górnych częściach ciała i białego w dolnych. Góra głowy oliwkowo-ciemnozielona, poniżej czarna maska obejmująca nasadę dzioba, policzki, okolice oczu, uszy i zwężająca się z tyłu głowy. Pomiędzy nią a górą głowy, w okolicy nozdrzy biała plamka, pomiędzy maską a koroną wąski biały pasek skroniowy. Podgardle, gardło, szyja, kark, brzuch i boki białe, podobnie jak pokrywy podogonowe, gdzieniegdzie z niewielkimi płowymi przebarwieniami. Grzbiet i pokrywy skrzydeł ciemnozielone, ogon dość krótki, także ciemnozielony. Samica jest ciemniej ubarwiona z czarnobrązową koroną i ciemnobrązowymi górnymi częściami ciała. Długość ciała 30 cm[9].

Zasięg występowania edytuj

Łowczyk żałobny występuje tylko na jednej z wysp archipelagu Moluków – Halmaherze. Doniesienia o występowaniu także na pobliskiej wyspie Ternate nie potwierdziły się. Występuje na terenach nizinnych do wysokości 620 m n.p.m., jednak głównie poniżej 100 m n.p.m.[3][14] Jego zasięg występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje około 40,3 tys. km²[14].

Ekologia edytuj

Głównym habitatem łowczyka żałobnego są wilgotne nizinne lasy tropikalne, lasy bagienne z sagowcami, wysokie lasy wtórnego wzrostu, obrzeża lasów, także namorzyny, sporadycznie pola uprawne, ogrody, plantacje kokosów. Jest gatunkiem osiadłym[9]. Długość pokolenia jest określana na 4,1 roku[14]. Dieta tego gatunku składa się z dużych stawonogów, w tym owadów prostoskrzydłych (Orthoptera) i pareczników (Chilopoda), oraz z małych kręgowców jak węże i jaszczurki[9].

Rozmnażanie edytuj

Niewiele wiadomo o rozmnażaniu i gniazdowaniu tego gatunku. Opisane gniazdo znajdowało się w nadrzewnej termitierze umieszczonej 5 m nad ziemią na drzewie z rodzaju pandan[9].

Status edytuj

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN łowczyk żałobny od 2022 roku jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern); wcześniej miał status gatunku narażonego na wyginięcie (VU, Vulnerable). Liczebność populacji, która jest mocno rozdrobniona, szacowana jest na mniej niż 35 tys. osobników. Trend populacji uznawany jest za lokalnie spadkowy, z powodu zagrożeń związanych ze zmniejszaniem się habitatu[3][14].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Todiramphus funebris, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b c Denis Lepage: Sombre Kingfisher Todiramphus funebris Bonaparte, CLJL 1850. Avibase. [dostęp 2023-05-01]. (ang.).
  3. ↑ a b c d Todiramphus funebris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: ALCEDINIDAE Rafinesque, 1815 - ZIMORODKOWATE - KINGFISHERS (wersja: 2023-04-08). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-05-01].
  5. ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 163, 1999. 
  6. ↑ a b c Carolo Luciano Bonaparte, Conspectus generum avium, t. 1, Lugduni Batavorum 1850, s. 157 (łac.).
  7. ↑ S.D. van der Mije, P. Kamminga, R.W.R.J. Dekker. Type specimens of non-passerines in Naturalis Biodiversity Center (Animalia, Aves). „ZooKeys”. 1155. s. 1–311. DOI: 10.3897/zookeys.1155.98097. (ang.). 
  8. ↑ Alan P. Peterson, CORACIIFORMES, Wersja 4.013 (2021-11-24) [online], Zoonomen Nomenclatural data, 2023 [dostęp 2023-05-01] (ang.).
  9. ↑ a b c d e P.F. Woodall & Christopher J. Sharpe: Sombre Kingfisher Todiramphus funebris, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2023-05-01]. (ang.).  
  10. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Rollers, ground rollers, kingfishers. IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-05-01]. (ang.).
  11. ↑ Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 6: Mousebirds to Hornbills. Barcelona: Lynx Edicions, 2001, s. 217. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
  12. ↑ Todiramphus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-04-29] (ang.).
  13. ↑ funebris, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-05-01] (ang.).
  14. ↑ a b c d Sombre Kingfisher Todiramphus funebris. BirdLife International, 2023. [dostęp 2023-05-01]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Łowczyk_żałobny&oldid=72433899”