Żółwinka podziemna
Żółwinka podziemna[3], australijska żaba żółwiowa[4] (Myobatrachus gouldii) – gatunek płaza bezogonowego z rodziny żółwinkowatych występujący endemicznie w zachodniej Australii. Ma nietypowy wygląd – głowa jest bardzo mała, a ciało przypomina żółwia bez skorupy. Zasiedla tereny leśne i gęste zarośla, w których dużą ilość czasu spędza zagrzebany w piaszczystej glebie. Rozmnaża się w rzadko spotykany u płazów bezogonowych sposób, gdyż rozród jest wyłącznie naziemny, brak również postaci larwalnej (kijanki). Gatunek najmniejszej troski (LC) w związku z szerokim zasięgiem występowania i dużą populacją.
| Myobatrachus gouldii[1] | |||
| (Gray, 1841) | |||
.png)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Żółwinka podziemna | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Wygląd i informacje ogólne edytuj
Epitet gatunkowy pochodzi od nazwiska angielskiego ornitologa, Johna Goulda[5]. Gatunek ten cechuje się bardzo nietypowym dla płazów bezogonowych wyglądem – ciało przypomina małego żółwia pozbawionego skorupy[5]. Dorasta do 5 cm długości[5]. Głowa bardzo mała, oczy zredukowane, w przeciwieństwie do większości gatunków płazów bezogonowych głowa jest wyraźnie oddzielona od reszty ciała[5]. Kończyny krótkie, lecz umięśnione, szczególnie kończyny przednie[5]. Grzbiet przybiera barwę od różowej przez jednolicie jasną do ciemnobrązowej[5].
Zasięg występowania, siedliska i zachowania edytuj
Endemit. Występuje w zachodniej Australii na wysokościach bezwzględnych 0–600 m n.p.m.[6] Zasięg występowania wynosi około 111 800 km²[7]. Północną granicę jego występowania wyznacza miasto Geraldton, a południowo-wschodnią rzeka Fitzgerald[5]. M. gouldii zasiedla tereny leśne i gęste zarośla, dużo czasu spędza zagrzebany pod pniami i kamieniami w miękkiej piaszczystej glebie[6]. Gatunek ten zakopuje się w glebie używając metody głowa najpierw (spotykanej jedynie u 5% kopiących gatunków płazów) – głowa jest zgięta w dół, jednocześnie kręgosłup pozostaje prosty, ziemia wybierana jest poprzez okrężne ruchy przednich kończyn, przypominające pływanie żabką[4]. Płaz dokopuje się do wnętrza termitier w celu pożywienia się jej mieszkańcami (termitami)[8].
Rozmnażanie i rozwój edytuj
Samce rozpoczynają nawoływanie w okresie letnim po intensywnych opadach deszczu[5]. Samce nawołują z powierzchni gleby lub zakopane z głową wystającą ponad powierzchnię gleby[5]. Samica składa do 50 dużych jaj o średnicy 7,5 mm w norze znajdującej się 1–1,2 m pod ziemią[5][7]. Brak postaci larwalnej – rozród jest całkowicie naziemny, zarodek rozwija się w kapsułce jajowej[5]. Z jaja wykluwa się mały, ale całkowicie rozwinięty osobnik przypominający z wyglądu postać dorosłą[5].
Status edytuj
Gatunek najmniejszej troski (LC) w związku z szerokim zasięgiem występowania, dużą populacją oraz stabilnym rozmiarem populacji[6]. Występuje na obszarach charakteryzujących się małym stopniem ingerencji ludzkiej[6].
Przypisy edytuj
- ↑ Myobatrachus gouldii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Myobatrachus gouldii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 432. ISBN 83-01-14344-4
- ↑ a b Praca zbiorowa, Płazy - Amphibia, [w:] Czesław Błaszak (red.), Zoologia Tom 3 Część 1 Szkarłupnie - płazy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2015, s. 479, ISBN 978-83-01-18277-9
- ↑ a b c d e f g h i j k l Turtle Frog | Western Australian Museum [online], museum.wa.gov.au [dostęp 2020-08-10] (ang.).
- ↑ a b c d Jean-Marc Hero, Dale Roberts, Myobatrachus gouldii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2020-08-10] (ang.).
- ↑ a b AmphibiaWeb - Myobatrachus gouldii [online], amphibiaweb.org [dostęp 2020-08-10].
- ↑ praca zbiorowa, Encyklopedia zwierząt świata. Gady i płazy, s. 400, ISBN 978-83-7552-606-6.