(15) Eunomia
(15) Eunomia – jedna z większych planetoid z pasa głównego.
 Obraz uzyskany przez Very Large Telescope | |
| Odkrywca | |
|---|---|
| Data odkrycia |
29 lipca 1851[1] |
| Numer kolejny |
15 |
| Charakterystyka orbity (2024-10-17) | |
| Przynależność obiektu |
|
| Półoś wielka | |
| Mimośród |
0,1876[1] |
| Peryhelium | |
| Aphelium | |
| Okres obiegu wokół Słońca |
4 lata 109 dni 7[1] godzin |
| Średnia prędkość |
18,16 km/s |
| Inklinacja |
11,76[1]° |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Średnica | |
| Masa |
30,5 ± 1,9 ×1018[2] kg |
| Średnia gęstość |
2,96 ± 0,21[2] g/cm3 |
| Okres obrotu | |
| Albedo | |
| Jasność absolutna | |
| Typ spektralny | |
| Średnia temperatura powierzchni |
śred. ~166 K |
| Satelity naturalne | |
Odkrycie
edytujPlanetoida została odkryta przez Annibale’a de Gasparisa 29 lipca 1851 w Neapolu[1].
Nazwa pochodzi od Eunomii (Praworządność), która była jedną z hor w mitologii greckiej.
Orbita
edytujOrbita (15) Eunomii nachylona jest do płaszczyzny ekliptyki pod kątem 11,76°. Na jeden obieg wokół Słońca ciało to potrzebuje 4 lata i 109 dni, krążąc w średniej odległości 2,64 au od Słońca[1]. Średnia prędkość orbitalna tej planetoidy to ok. 18,16 km/s.
Planetoida ta stała się protoplastką rodziny planetoidy Eunomia, w której to rodzinie jest największym obiektem.
Właściwości fizyczne
edytuj(15) Eunomia ma nieregularny kształt i wymiary około 357×255×212 km[3]. Jej albedo jest szacowane na około 0,187[2] lub około 0,25, a jasność absolutna wynosi około 5,42m[1]. Średnia temperatura na jej powierzchni sięga 166 K (maksymalna 260 K, −13 °C). Planetoida ta zalicza się do planetoid typu S.
Obserwacje nieregularnego kształtu tej planetoidy w ruchu wirowym sugerują, że może ona być obiektem podwójnym. Charakteryzuje się wstecznym ruchem obrotowym (oś nachylona jest do płaszczyzny ekliptyki pod kątem 165°).
Podobnie jak w przypadku innych planetoid z rodziny Eunomii, w skład jej powierzchni wchodzą przede wszystkim krzemiany z domieszkami niklu i żelaza. Zidentyfikowano też bogate w wapń pirokseny i oliwin. Dokładne badania za pomocą metod spektroskopowych ujawniają duże zróżnicowanie budowy powierzchni Eunomii. Występują regiony, gdzie dominuje oliwin i metale, a są one ubogie w piroksen. Istnieje też mniejszy region na jednej półkuli, gdzie znacząco dominuje piroksen i komponenty bazaltowe. Najprawdopodobniej zatem Eunomia miała w swej historii epizody związane z procesami magmotwórczymi we wczesnych stadiach rozwoju Układu Słonecznego.
Ze względu na swój różnorodny skład powierzchni przypuszcza się, że Eunomia mogła być kiedyś częścią dużo większego ciała, które zostało rozbite w wyniku zderzenia z innym dużym obiektem, odsłaniając różne warstwy pod powierzchnią. Również skład i budowa innych członków rodziny planetoidy Eunomii wskazuje na występowanie obiektów, które mogłyby być kiedyś jednym ciałem z Eunomią (np. metaliczne przedstawicielki tej rodziny będące planetoidami typu M).
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q (15) Eunomia w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.) [dostęp 2024-12-30]
- ↑ a b c d e P. Vernazza, M. Ferrais, L. Jorda, J. Hanuš, B. Carry i inni. VLT/SPHERE imaging survey of the largest main-belt asteroids: Final results and synthesis. „Astronomy and Astrophysics”. 54, s. A56, 2021. (ang.).
- ↑ a b Baer, James; Chesley, Steven R.; Matson, Robert D.. Astrometric Masses of 26 Asteroids and Observations on Asteroid Porosity. „The Astronomical Journal”. 141 (5), s. 143, 2011. DOI: 10.1088/0004-6256/141/5/143. Bibcode: 2011AJ....141..143B. (ang.).
Bibliografia
edytuj- (15) Eunomia w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)
- (15) Eunomia w bazie Minor Planet Center (ang.)
Linki zewnętrzne
edytuj- Diagram orbity (15) Eunomia w bazie Jet Propulsion Laboratory (ang.)