18 Batalion Saperów (1939)
18 batalion saperów (18 bsap) – oddział saperów Wojska Polskiego II RP.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1939 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Tradycje | |
| Rodowód |
Ośrodek Sapersko-Pionierski 18 DP |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
mjr Kazimierz Mizerek |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Batalion nie występował w pokojowej organizacji wojska. 17 kwietnia 1939[1] Ośrodek Sapersko-Pionierski 18 DP w Łomży[2] rozpoczął formowanie jednostki batalionu saperów dla 18 Dywizji Piechoty[3].
Ośrodek Sapersko-Pionierski 18 DP
edytujOśrodek Sapersko-Pionierski 18 DP powstał 22 maja 1937. Pod względem wyszkolenia podlegał dowódcy 3 Grupy Saperów w Warszawie. Zakwaterowany został w obiektach przy Alei Legionów w Łomży. Na terenie ośrodka zmagazynowano sprzęt saperski, wozy konne typu LKS przeznaczone między innymi do przewozu parku LMPD oraz pojazdy samochodowe które miały znaleźć się na stanie mobilizowanego batalionu saperów. Przewidywano też pokrycie zapotrzebowania pojazdami znajdującymi się w składnicach oraz cywilnymi pochodzącymi z rekwizycji. W 1939 zmagazynowano materiały przeznaczone do budowy fortyfikacji w rejonie Łomży, Piątnicy i Nowogrodu[4].
- dowódca ośrodka – mjr Stefan Mustafa Hurko-Romeyko
- adiutant – por. Edmund Romanowski[b]
- oficer materiałowy – kpt. Julian Parol
- oficer mobilizacyjny – por. Edmund Romanowski
- dowódca kompanii saperów – kpt. dypl. Felicjan Ludwik Majorkiewicz
- dowódca plutonu – por. Wincenty Wilamowski
- dowódca plutonu – por. Jan Cymkowski
- dowódca plutonu specjalnego – kpt. Eugeniusz Władysław Konopski
31 sierpnia 1939 batalion był zakwaterowany w Szczepankowie (dowództwo, pluton chemiczny), Łomży (1. i 3. kompania), Nowogrodzie (2. kompania) oraz w Zagrobach (kolumna saperska i drużyna przeprawowa pionierów piechoty nr 18)[6][4][7].
18 batalion saperów
edytujDowództwo batalionu
- dowódca – mjr Kazimierz Mizerek[c]
- zastępca dowódcy – kpt. Józef Koleśnik[d] †1943 obóz w Działdowie[16]
- adiutant – por. Edmund Romanowski
- adiutant polowy – ppor. rez. inż. Zygmunt Sochoń[17][18][19]
- oficer gospodarczy – chor. Andrzej Stanclik
- oficer materiałowy – kpt. Julian Parol
- oficer żywnościowy – por. rez. Karol Caspari
- lekarz – sierż. pchor. rez. lek. Juliusz (Julian[20]) Jan Marian Rychard[21]
- 1 kompania saperów – kpt. Eugeniusz Władysław Konopski
- 2 kompania saperów – por. Wincenty Wilamowski
- dowódca 1 plutonu – ppor. rez. Cern
- dowódca 2 plutonu – ppor. rez. Włoskowicz
- dowódca 3 plutonu – ppor. rez. Piotr Tarasiewicz[e]
- dowódca 4 plutonu – ppor. rez. Teodor Jaśkowski
- 3 zmotoryzowana kompania saperów – por. Jan Cymkowski
- dowódca plutonu transportowego i zastępca dowódcy kompanii – ppor. rez. Konstanty Podoliński
- dowódca plutonu minerskiego – ppor. rez. Wysocki
- oficer techniczny – ppor. rez. Karol Jan Jakobielski[18]
- majster warsztatowy – plut. Kaczkowski
- kolumna saperska – por. rez. Ludwik Grabowski[4][f] †1940 Katyń[22][23]
- pluton chemiczny – ppor. rez. Mieczysław Tumiłowicz
Uwagi
edytuj- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[5].
- ↑ Por. Edmund Romanowski pełnił jednocześnie funkcję oficera mobilizacyjnego.
- ↑ Mjr sap. Kazimierz Mizerek, ps. „Ryszard” ur. 22 września 1898 w Sosnowcu, w rodzinie Andrzeja i Kazimiery z Witczyńskich. 27 czerwca 1938 został odznaczony Medalem Niepodległości[10][11]. Był członkiem pierwszego „sztabu dywersji” powołanego w listopadzie–grudniu 1939 przez mjr. Franciszka Niepokólczyckiego w ramach Wydziału III-C Oddziału III Dowództwa Głównego SZP[12]. W sierpniu 1940 został aresztowany[13].
- ↑ Kpt. sap. Józef Koleśnik ur. 17 marca 1909 w Starosielcach[14][15].
- ↑ Ppor. rez. Piotr Tarasiewicz podał, że był dowódcą plutonu sprzętowego w kolumnie saperskiej[7].
- ↑ Wedłog por. Edmunda Romanowskiego dowódcą kolumny saperskiej był por. rez. Grabowiecki[9].
Przypisy
edytuj- ↑ Cutter Zdzisław. Mobilizacja wojsk saperskich we wrześniu 1939. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3, s. 5-33, 2000.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 814.
- ↑ Cutter 2003 ↓, s. 162.
- ↑ a b c Maciej Krzysztof Tchórzewski: Ośrodek Sapersko Pionierski 18 Dywizji Piechoty. 2014-11-22. [dostęp 2024-07-17].
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
- ↑ Romanowski 1945 ↓, s. 2–3.
- ↑ a b Piotr Tarasiewicz: Ankieta dla uczestników walk wrześniowych 1939 r.. [w:] B.I.14g [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1942-07-29. [dostęp 2024-07-17].
- ↑ Cutter 2003 ↓, s. 308.
- ↑ a b Romanowski 1945 ↓, s. 1.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-07-17].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-07-17].
- ↑ Ney-Krwawicz 1990 ↓, s. 29.
- ↑ Jerzy Antoni Lewiński. „Biuletyn Informacyjny Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej”. 2 (394), s. 8, luty 2023. Warszawa.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-07-17].
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 250.
- ↑ Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2024-07-17].
- ↑ Romanowski 1945 ↓, s. 3.
- ↑ a b Karol Jan Jakobielski: Ankieta dla uczestników walk wrześniowych w 1939 r. i kwestionariusz. [w:] B.I.14g [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1942-02-24. [dostęp 2024-07-17].
- ↑ Wiesław Dembek: Zygmunt Sochoń (1909–1998). Stowarzyszenie Woldenberczyków, 2019-10-24. [dostęp 2024-07-17].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-07-17].
- ↑ Spis urzędowy 1939 ↓, s. 196.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 279.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-07-17].
Bibliografia
edytuj- Lekarze. W: Urzędowy spis: lekarzy, lekarzy dentystów, farmaceutów, felczerów, pielęgniarek, położnych, uprawnionych i samodzielnych techników dentystycznych oraz wykazy : aptek, szpitali, ubezpieczalni społecz., ośrodków zdrowia, przychodni samodzielnych oraz centrali i filii Państwowej Szkoły Higieny. Warszawa: Ministerstwo Opieki Społecznej, 1939.
- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Cutter Zdzisław. Mobilizacja wojsk saperskich we wrześniu 1939. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3, s. 5-33, 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
- Zdzisław Józef Cutter: Polskie wojska saperskie w 1939 r. : organizacja, wyposażenie, mobilizacja i działania wojenne. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 2003. ISBN 83-7098-834-2.
- Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
- Marek Ney-Krwawicz: Komenda Główna Armii Krajowej 1939-1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990. ISBN 83-211-1055-X.
- Edmund Romanowski: Sprawozdanie z kampanii wrześniowej 1939 r.. [w:] B.I.14g [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1945-12-15. [dostęp 2024-07-17].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.