2 Warszawska Dywizja Zmechanizowana

2 Warszawska Dywizja Zmechanizowana im. Henryka Dąbrowskiego (2 DZ) – związek taktyczny Wojsk Zmechanizowanych Sił Zbrojnych PRL.

2 Dywizja Zmechanizowana
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1955

Rozformowanie

1989

Nazwa wyróżniająca

Warszawska

Patron

Jan Henryk Dąbrowski[1]

Tradycje
Rodowód

2 Warszawska DP

Kontynuacja

20 BMT

Dowódcy
Pierwszy

ppłk Artur Raginia

Ostatni

płk Bolesław Balcerowicz

Organizacja
Dyslokacja

Nysa – sztab

Rodzaj sił zbrojnych

Wojska lądowe

Rodzaj wojsk

Wojska zmechanizowane

Podległość

Śląski Okręg Wojskowy

Jan Henryk Dąbrowski, patron 2 WDZ

Formowanie i zmiany organizacyjne

edytuj

Zgodnie z rozporządzeniem Nr 0026/org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 4 września 1956 roku, 7 Łużycka Dywizja Piechoty została przeformowana i przemianowana na 2 Warszawską Dywizję Zmechanizowaną. Dowództwo i sztab dywizji stacjonował w Nysie. W 1961 roku w skład dywizji został włączony 15 Pułk Czołgów Średnich z Gliwic, natomiast 13 Warszawski Pułk Czołgów Średnich został podporządkowany dowódcy 10 Dywizji Pancernej.

Dywizja stanowiła częściowo skadrowany związek taktyczny spełniając przede wszystkim zadania szkoleniowe[2] i mobilizacyjne. W pułkach dywizji funkcjonowały pododdziały szkolne przygotowujące podoficerów i młodszych specjalistów dla potrzeb jednostek Śląskiego Okręgu Wojskowego.

W październiku 1989 roku dywizja została przekształcona w 20 Bazę Materiałowo-Techniczną, a jej numer i nazwa wyróżniająca przekazana 20 Dywizji Pancernej ze Szczecinka.

Skład i dyslokacja

edytuj
Garnizon Struktura organizacyjna[3]
1956 1960 1970- 1988
Nysa dowództwo 2 Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej
Częstochowa 6 pułk zmechanizowany
Nysa 33 pułk zmechanizowany
Lubliniec 36 pz
Kłodzko 27 pułk zmechanizowany
Opole 13 pcz 13 pczapanc
Nysa 37 bczap
Gliwice 21 sbcz
Gliwice 15 pułk czołgów
Koźle 37 pah 37 pułk artylerii
Koźle 2 dywizjon artylerii rakietowej 2 dywizjon rakiet taktycznych
Bielsko 40 dappanc
100 dappanc
Lubliniec 24 daplot
Ząbkowice 111 daplot 99 pułk artylerii przeciwlotniczej[a]
Nysa 10 batalion rozpoznawczy 18 kr 10 br
Nysa 18 batalion saperów 2 bsap
Nysa 48 batalion łączności
Nysa 52 bsam-transp * 2 batalion zaopatrzenia
Nysa 2 DPZ
Komprachcice Opole 160 RBRCz 160 RWNCz * 2 batalion remontowy
Koźle 155 RWNSArt. 155 DWUzb
Nysa 172 RWRSam 172 RWNSam*
Nysa 37 bdow szefa AD[b]
Nysa Kłodzko 21 kopchem 21 kpchem
Nysa 75 kszt koirr koir

Żołnierze dywizji

edytuj

Dowódcy dywizji[4]:

  • ppłk Artur Raginia (1956 – 1956)
  • płk Zbigniew Ohanowicz (18.11.1956 – 14.11.1964)
  • ppłk Stanisław Banasiak (14.11.1964 – 20.06.1966)
  • płk Kazimierz Makarewicz (20.06.1966 – 18.08.1966)
  • płk / gen. bryg. Józef Jaworski 19.08.1966 – 24.10.1970)
  • płk / gen. bryg. Edward Drzazga (24.10.1970 – 13.08.1975)
  • płk Edward Kułak (13.08.1975 – 13.10.1979)
  • płk Kazimierz Tomaszewski (14.10.1979 – 23.01.1984)
  • płk Henryk Janusek (03.1984 – 05.08.1987)
  • płk Bolesław Balcerowicz (05.08.1987 – 06.10.1989)
  1. Szulc 2020 ↓, s. 64 podaje, że w miejsce 99. Pułku Artylerii Obrony Przeciwlotniczej z 15. Dywizjonu (?) Artylerii Przeciwlotniczej sformowano 111. Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej w Ząbkowicach Śląskich. 99 pa OPL wchodził w skład 15 Dywizji Artylerii Obrony Przeciwlotniczej.
  2. Szulc 2020 ↓, s. 68 wymienia w strukturze organizacyjnej 37. Batalion Dowodzenia w Nysie. W roku 1970, w etacie dywizji zmechanizowanej nie występował batalion dowodzenia – występowała „bateria dowodzenia szefa artylerii”.

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Tomasz Leszkowicz: Spadkobiercy Mieszka, Kościuszki i Świerczewskiego. Ludowe Wojsko Polskie jako instytucja polityki pamięci historycznej. Warszawa: Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, 2022. ISBN 978-83-8229-588-7.
  • Paweł Piotrowski, Śląski Okręg Wojskowy. Przekształcenia organizacyjne 1945-1956, Warszawa 2003.
  • Franciszek Puchała: Budowa potencjału bojowego Wojska polskiego 1945-1990. Obszary szpiegowskich działań. Warszawa: Fundacja "Historia i Kultura", 2013. ISBN 978-83-11-12800-2.
  • Tomasz Szulc: Garnizon Nysa w systemie bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1946–2001. Częstochowa: 2020.
  • K.Czernikowski – „Wojska Lądowe – Część I Okręgi Wojskowe, Korpusy i Dywizje 1943-2008”, Elbląg 2008
  • K.Czernikowski – „Wojska Lądowe – Część II Jednostki Wojskowe Korpusów i Dywizji 1943-2008”, Elbląg 2008
  • Wiesław Mąsior: Dowódcy dywizji Wojska Polskiego. Profesjonalne Forum Wojskowe. Serwis-militarny.net, 2005. [dostęp 2018-02-05].