2 Pułk Strzelców Granicznych

2 Pułk Strzelców Granicznychoddział Strzelców Granicznych.

2 Pułk Strzelców Granicznych
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1920

Rozformowanie

1921

Tradycje
Rodowód

2 pułk SG
2 pułk WSG

Organizacja
Dyslokacja

Częstochowa

Formacja

Strzelcy Graniczni

Podległość

Dowództwo Strzelców Granicznych

Formowanie i zmiany organizacyjne edytuj

W grudniu 1918 został sformowany 1 dywizjon Straży Granicznej. Dywizjon został zorganizowany na podstawie „Tymczasowego Dekretu w Sprawie Utworzenia Straży Granicznej”. Zgodnie z tym aktem prawnym dywizjon był oddziałem wojskowym odkomenderowanym „do pełnienia specjalnych obowiązków przy Ministerstwie Aprowizacji[1]. W lutym 1919 dywizjon został rozwinięty w 2 pułk Straży Granicznej, a w kwietniu przemianowany na 2 pułk Wojskowej Straży Graniczne i podporządkowany Inspektoratowi Wojskowej Straży Granicznej. W czerwcu 1919 I dywizjon został wydzielony z pułku, jako 3 Samodzielny Dywizjon Wojskowej Straży Granicznej[2].

3 marca 1920 oddział został przemianowany na 2 Pułk Strzelców Granicznych i podporządkowany Dowództwu Strzelców Granicznych. Dowództwo pułku stacjonowało w Częstochowie, na terenie Okręgu Generalnego „Kielce”. Szwadron szkolny pułku stacjonował kolejno w Częstochowie, we Włoszczowie (od połowy kwietnia 1919), w Końskich (od czerwca 1919) i na powrót w Częstochowie[3].

Służba graniczna edytuj

27 marca 1920 pułk ochraniał granicę OGen. „Kielce” i „Kraków” z Górnym Śląskiem od granicy OGen. „Poznań” do Dziedzic. Jego dowództwo stacjonowało wtedy w Częstochowie[4]. 7 kwietnia 1920, w związku z ochroną granicy zewnętrznej przez oddziały DOG Poznań, zdecydowano przesunąć 1 szwadron 2 p StG z rubieży Cieszęcin–Chróścin w kierunku południowym. Stanowisko dowodzenia szwadronu wyznaczono w Dzietrzkowicach[5].

Na początku sierpniu 1920, na przestrzeni około 70 kilometrów, na odcinku od Dziedzic do Jeziora, II dywizjon został zluzowany przez 3 kompanię 3/V batalionu wartowniczego. Zastępca dowódcy pułku czuł się w obowiązku złożyć meldunek do Dowództwa Strzelców Granicznych o niskim morale tejże kompanii, a szczególnie podoficerów i żołnierzy narodowości żydowskiej, którzy nieją nadziei na właściwe pełnienie służby granicznej[6].

---

Na przełomie 1920 i 1921 przystąpiło do reorganizacji służby granicznej na wschodzie. Rozpoczęto od południowo-wschodniego odcinka granicy, od Sianek, wzdłuż dawnej granicy galicyjsko–węgierskiej. 2 pułk strzelców granicznych w listopadzie 1920 zastąpiony został przez trzy bataliony wartownicze (2/VI, 3/II, 3/VI). Po zluzowaniu przez bataliony wartownicze przeniesiono go do Żółkwi celem rozformowania[7].

Wydarzenia
  • W lipcu 1920 wykryto w Częstochowie szajkę trudniącą się przemycaniem poborowych do Niemiec. 1 sierpnia w nocy zorganizowano zasadzkę na odcinku aleksandryjskim. Ujęto dziesięciu poborowych wraz z przemytnikami. Zdarzenie to opisał Kurier Częstochowski[8].
  • W nocy z 15 na 16 lipca patrol niemiecki napadł na dwóch strzelców granicznych stojących na posterunku w Leśnikach. Rozbroił ich i uprowadził za kordon. Jeden z zaskoczonych strzelców zdążył oddać strzały alarmowe. Interwencja polskiego dowódcy szwadronu na niemieckim posterunku granicznym nie przyniosła rezultatu. Niemcy uznali, ze strzelcy nielegalnie przekroczyli pas graniczny i dlatego zostaną odwiezieni w głąb Niemiec. Dowódca szwadronu plutonem pieszym okrążył posterunek niemiecki i siłą odebrał jeńców i ich broń[8].
  • 22 sierpnia 1920 zatrzymano przemycany transport do Niemiec około 60 sztuk bydła[8].

Działania bojowe pułku edytuj

W lipcu 1920 2 pułk Strzelców Granicznych wydzielił jeden szwadron. Szwadron walczył w okolicach Dubna. Tu zginął dwukrotnie ranny dowódca szwadronu rotmistrz Piotr Powszedni. W drugiej połowie sierpnia pułk został zluzowany przez bataliony wartownicze i skoncentrował się w Częstochowie. Skąd po uzupełnieniu do 8 pełnych szwadronów, dwoma transportami wysłany został na front do Lwowa. Tu pułk otrzymał rozkaz przejścia na Podkarpacie i pościgu za ukraińskim oddziałem Pietruszewicza. W Kołomyi pułk rozdzielił się: I dywizjon pod dowództwem mjr. Piotra Popławskiego maszerował w kierunku Śniatyna – Horodenki, a II dywizjon pod dowództwem ppłk. Sosnowskiego odszedł w kierunku Kosów, Żabie, Uścieryki, Kuty[9].

Oddziały Pietruszewicza przeszły słabo strzeżoną granicę od Czechosłowacji. Pułk obsadził część granicy rumuńskiej i czechosłowackiej luzując słabe kompanie wartownicze. Pozostawał przy tym przez dłuższy czas w ostrym pogotowiu. Walczył z grupami ukraińskich nacjonalistów, które starały się ukryć i pozostać w Polsce. Pułk stał na granicy rumuńskiej i czechosłowackiej do grudnia 1920, następnie został podzielony i użyty do walki z księgosuszem w miejscowościach Buczacz, Podhajce, Kozowa, Sokal, gdzie pułk pozostawał do marca 1921, do chwili rozformowania[9].

Kadra pułku edytuj

Dowódcy pułku:

Dowódcy dywizjonów i szwadronów:

  • ppłk Konrad Sieciński – dowódca I dywizjonu od 19 lutego 1919
  • rtm. Jan Kulwieć – dowódca II dywizjonu od 1 stycznia 1919[11]
  • mjr Piotr Popławski – dowódca I dywizjonu
  • ppłk Mikołaj Sosnowski – dowódca II dywizjonu
  • mjr Włodzimierz Zeigert – dowódca szwadronu sztabowego

Przypisy edytuj

  1. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 6 z 21 stycznia 1919, poz. 254.
  2. Brummer i Zawadzki 2000 ↓, s. 77.
  3. Witold Jarno, Okręg Generalny Nr III Kielce w latach 1918-1921, Wydawnictwo Ibidem, Łódź 2003, ISBN 83-88679-31-7, s. 130.
  4. Dyslokacja StG ↓, s. 4.
  5. Dyslokacja StG ↓, s. 9.
  6. Zmiany organizacyjne StG ↓, s. 44.
  7. Dominiczak 1992 ↓, s. 59-63.
  8. a b c Polak 1999 ↓, s. 281.
  9. a b Polak 1999 ↓, s. 282.
  10. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 65 z 12 czerwca 1919, poz. 2051.
  11. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 71 z 28 czerwca 1919, poz. 2300.

Bibliografia edytuj