ARC Caldas (1933)
ARC Caldas (D-02) – kolumbijski niszczyciel z dwudziestolecia międzywojennego, jeden z dwóch zakupionych przez Kolumbię portugalskich niszczycieli typu Douro. Budowany w stoczni Estaleiro Real de Lisboa w Lizbonie dla Marinha Portuguesa okręt miał otrzymać nazwę „Tejo”, jednak jeszcze przed wodowaniem wraz z bliźniaczym „Douro” został 23 marca 1933 roku zakupiony przez rząd Kolumbii w odpowiedzi na nabycie przez Peru dwóch estońskich niszczycieli („Lennuk” i „Wambola”). Niszczyciel, nazwany „Caldas”, przybył do Kolumbii 14 maja 1934 roku, prawie rok po zakończeniu wojny kolumbijsko-peruwiańskiej, w której miał wziąć udział. Okręt, modernizowany podczas II wojny światowej i w latach 50. XX wieku, został skreślony z listy floty w 1961 roku.
 „Caldas” w latach 40. XX w. | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Wodowanie |
18 listopada 1933 |
 Kolumbia
| |
| Wejście do służby |
kwiecień 1934 |
| Wycofanie ze służby |
1961 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa: 1219 ton |
| Długość |
98,45 m całkowita |
| Szerokość |
9,45 m |
| Zanurzenie |
3,35 m |
| Napęd | |
| 2 zespoły turbin parowych Parsonsa z przekładniami Curtissa o łącznej mocy 33 000 KM 3 kotły Yarrow 2 śruby | |
| Prędkość |
36 węzłów |
| Zasięg |
5400 Mm przy prędkości 15 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| 4 × 120 mm (4 x I) 3 × 40 mm plot. (3 x I) 2 miotacze bomb głębinowych 20 min | |
| Wyrzutnie torpedowe |
8 × 533 mm (2 x IV) |
| Załoga |
147 |
Projekt i budowa
edytujARC „Caldas” (ex-„Tejo”) był jednym z siedmiu niszczycieli typu Douro (po sprzedaży jednostki prototypowej zwanego w Portugalii typem Vouga)[1]. Projekt okrętu powstał w brytyjskiej stoczni Yarrow Shipbuilders, która, prócz dwóch jednostek, wyprodukowała też maszyny dla wszystkich niszczycieli[2]. Stocznia wzorowała się na wprowadzonym do służby w 1927 roku brytyjskim niszczycielu HMS „Ambuscade”, lekko modyfikując uzbrojenie i przystosowując okręt do stawiania min morskich[1].
„Tejo” budowany był w portugalskiej stoczni Estaleiro Real de Lisboa w Lizbonie[1][3]. Niszczyciel został zamówiony dla Marinha Portuguesa na mocy kontraktu ze stocznią Yarrow Shipbuilders 12 czerwca 1931 roku[2]. Podczas budowy, 27 marca 1933 roku został zakupiony (wraz z bliźniaczym „Douro”) przez rząd Kolumbii, w odpowiedzi na nabycie przez Peru dwóch estońskich niszczycieli („Lennuk” i „Wambola”)[1]. Okręt został zwodowany 18 listopada 1933 roku[1][4][a].
Dane taktyczno–techniczne
edytuj„Caldas” był średniej wielkości niszczycielem, z klasyczną dla niszczycieli okresu międzywojennego architekturą[3][4]. Długość całkowita wynosiła 98,45 metra (93,57 m między pionami), szerokość 9,45 metra i zanurzenie 3,35 metra[3][4]. Wyporność standardowa wynosiła 1219 ton, a pełna 1563 tony[3][4]. Okręt napędzany był przez dwa zestawy turbin parowych systemu Parsonsa z przekładniami Curtissa o łącznej mocy 33 000 koni mechanicznych (KM), do których parę (o ciśnieniu 28 at) dostarczały trzy kotły Yarrow[3][4]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 36 węzłów[3][4]. Okręt zabierał 292 tony mazutu, co zapewniało zasięg maksymalny 5400 mil morskich przy prędkości ekonomicznej 15 węzłów[1][4].
Okręt był uzbrojony w cztery pojedyncze działa kal. 120 mm (4,7 cala) Vickers Mark G L/50 z amunicją rozdzielnego ładowania (jedno na pokładzie dziobowym, jedno w superpozycji na nadbudówce dziobowej, jedno na pokładzie rufowym i jedno na nadbudówce rufowej, także w superpozycji) oraz trzy pojedyncze dwufuntowe działka przeciwlotnicze Vickers kal. 40 mm Mark II L/39[1][3]. Uzbrojenie uzupełniały dwa poczwórne aparaty torpedowe kal. 533 mm (21 cali), dwa miotacze bomb głębinowych z zapasem 12 bomb oraz 20 min morskich[1][3].
Załoga okrętu składała się ze 147 oficerów, podoficerów i marynarzy[3][4].
Przebieg służby
edytujPrzyjęty do służby w Marynarce Kolumbii w kwietniu 1934 roku „Caldas”[b], z brytyjską załogą stoczniową, udał się w rejs do Kolumbii, gdzie przybył 14 maja 1934 roku[1]. Niszczyciel nie zdążył wziąć udziału w wojnie kolumbijsko-peruwiańskiej, gdyż ta zakończyła się prawie rok przed przybyciem okrętu.
W latach 1942–1945 dokonano wzmocnienia uzbrojenia przeciwlotniczego okrętu, montując dwa pojedyncze działka Oerlikon 20 mm Mark 4 L/70[1]. Kolejnej modernizacji uzbrojenia okrętu dokonano w latach 1954–1955: usunięto 4 działa 120 mm, 3 działka 40 mm, 2 działka 20 mm i jeden poczwórny aparat torpedowy, montując w zamian dwa uniwersalne działa 127 mm Mark 30 L/38 (2 x I), sześć pojedynczych działek przeciwlotniczych Bofors Mark 3 L/60, miotacz Hedgehog Mark 11 oraz cztery miotacze bomb głębinowych[1][5].
Uwagi
edytuj- ↑ Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946 podaje, że wodowanie nastąpiło 9 czerwca 1932 roku[3]; informacja o wodowaniu jednostki w 1932 roku wydaje się błędna w zestawieniu z datą wodowania pierwszego okrętu typu Douro w Wielkiej Brytanii – „Vouga”, co nastąpiło w styczniu 1933 roku.
- ↑ Okręt otrzymał nazwę departamentu Caldas.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: 1980, s. 397.
- ↑ a b c d e f g h Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: 1941, s. 139.
- ↑ a b Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: 1996, s. 68.
- ↑ Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: 1980, s. 415.
Bibliografia
edytuj- Robert Gardiner, Roger Chesneau: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
- Ivan Gogin: ANTIOQUIA destroyers (1934). Navypedia. [dostęp 2017-01-23]. (ang.).
- Ivan Gogin: DOURO destroyers (1933-1936). Navypedia. [dostęp 2017-01-23]. (ang.).
- Francis E. McMurtrie (red.): Jane’s Fighting Ships 1940. London: Sampson Low, Marston & Co., 1941. (ang.).