Wikipedia

AZS UMK Toruń (koszykówka)

Sekcja koszykówki Akademickiego Związku Sportowego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika – jedna z sekcji toruńskiego AZS-u.

AZS UMK Toruń
Pełna nazwa

Akademicki Związek Sportowy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

Przydomek

Twarde Pierniki

Barwy

biało-niebiesko-żółte

Data założenia

1946 (klub)
1951 (sekcja koszykówki)

Debiut w najwyższej lidze

1954

Liga

II liga

Państwo

 Polska

Adres

ul. Gagarina 35
87-100 Toruń

Hala sportowa

sala Studium WFiS,
sala ZS Samochodowych[1]

Trener

Maciej Deręgowski

Stroje
domowe
Strona internetowa

Historia edytuj

Akademicki Związek Sportowy przy UMK w Toruniu utworzono w 1946 roku, a koszykówkę początkowo można było uprawiać w „sekcji gier sportowych”, która zrzeszała również siatkarzy. W 1951 roku wyodrębniła się sekcja poświęcona wyłącznie koszykówce. Twórcą i wieloletnim trenerem drużyny był kierownik Studium Wychowania Fizycznego i Sportu UMK – Edward Kucza. Rozwój zespołu wiązać należy z przyjściem na uczelnię grupy studentów występujących poprzednio w SKS Kasprowicz Inowrocław (Liceum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu). Do rozgrywek centralnych akademicy przystąpili w 1951 roku. Natychmiast awansowali do ligi wojewódzkiej, w której w sezonie 1951/1952 zajęli 4. miejsce. W kolejnym roku toruńscy studenci w finałowym turnieju II ligi zajęli 3., a więc pierwsze nie premiowane awansem miejsce. W sezonie 1953/1954 zwyciężyli w północnej grupie drugiej ligi, uzyskując taką samą liczbę punktów jak koszykarze Kolejarza Toruń. Wynik ten dał graczom dał obu toruńskim drużynom awans do rozgrywanego w Krakowie turnieju finałowego II ligi. W turnieju tym akademicy odnieśli trzy zwycięstwa w trzech meczach, dzięki czemu awansowali do ekstraklasy.

Wcześniej w ogólnopolskich rozgrywkach Toruń reprezentowany był przez sekcje koszykarskie Pomorzanina (wówczas pod nazwą Kolejarz Toruń; łącznie pięć sezonów w II lidze, jeden w ekstraklasie) oraz toruńskich Budowlanych (łącznie siedem sezonów w II lidze, jeden w ekstraklasie).

W debiucie w najwyższej klasie rozgrywkowej AZS zajął ósme miejsce, które dzięki szczęśliwemu dla torunian zbiegowi okoliczności (zwycięstwo Sparty Kraków z faworyzowaną Stal Poznań w ostatniej kolejce) dało utrzymanie w najwyższej klasie rozgrywkowej. Na poziomie ekstraklasy zespół występował nieprzerwanie aż do sezonu 1969/1970, kiedy to zajął spadkowe dziesiąte miejsce. W 1954 roku drużyna koszykarzy otrzymała przydomek „Twarde Pierniki” nadany jej przez czytelników Ilustrowanego Kuriera Polskiego[2]. Oprócz gry w I lidze, zespół AZS z sukcesami uczestniczył także w Akademickich Mistrzostwach Polski zdobywając w nich złote (trzy[3], m.in. 1954, 1957), srebrne (1953, 1959), brązowe (1952) medale. Wieloletnim kapitanem i największą gwiazdą toruńskiej drużyny w latach 50. i 60. był Ryszard Olszewski – najlepszy polski koszykarz roku 1961, uczestnik igrzysk olimpijskich, mistrzostw Europy (czterokrotnie) i akademickich mistrzostw świata (trzykrotnie)[4]. Wśród innych zawodników stanowiących wówczas o sile toruńskiego AZS-u wymienić należy chociażby Andrzeja Chmarzyńskiego, Krzysztofa Franciszoka, Andrzeja Kolę, Kazimierza Kleczkowskiego, Janusza Sarbinowskiego, czy Szczepana Waczyńskiego. Wielu zawodników, po zakończeniu występów na koszykarskim parkiecie, rozpoczęło kariery naukowe. W sezonie 1967/1968 zespół przejął Olszewski, który po zakończeniu kariery zawodnika zastąpił na stanowisku trenera Edwarda Kuczę. Osłabiona kadrowo drużyna dwukrotnie w ciągu trzech lat zajęła 10. miejsce, co w związku z reformą rozgrywek w roku 1970 oznaczało opuszczenie ekstraklasy.

Po degradacji do II ligi, AZS grał na tym poziomie przez kolejne cztery sezony sezony, po czym spadł do III ligi. W drugiej połowie lat 70. i pierwszej połowie lat 80. starania działaczy AZS-u skupiły się przede wszystkim na szkoleniu młodzieży. Efektem były liczne medale zdobywane na mistrzostwach Polski juniorów, Mistrzostwach Polski Uniwersytetów oraz podczas Ogólnopolskiej Spartakiady Młodzieży. Na zaplecze ekstraklasy AZS powrócił dopiero w roku 1986, a na kolejny sukces czekał kolejne cztery lata, do roku 1990. Wówczas to zespół z Torunia zwyciężył w rozgrywkach II ligi i ponownie awansował do ekstraklasy. Niestety akademicy nie zdołali utrzymać się na najwyższym poziomie ligowym – jedynie 13 zwycięstw w 32 meczach pozwoliło na zajęcie 10. miejsca, które skutkowało udziałem w barażach. W nim drużyna z Torunia nie potrafiła przeciwstawić się koszykarzom Astorii Bydgoszcz. Zespół AZS-u kolejne cztery lata spędził w II lidze.

Dopiero wsparcie klubu przez przedsiębiorstwo włókiennicze Elana pozwoliło na podniesienie gry na poziom pozwalający na awans do PLK. Klub przybrał wówczas żółto-niebieskie barwy i nazwę AZS Elana Toruń. W sezonie 1994/1995 zakontraktowano m.in. Piotra Nizioła, Jacka Robaka oraz dwóch Amerykanów: Dyana Nixona i Chrisa Wimberly'ego, zaś trenerem został Ryszard Szczechowiak. Rezultatem był awans do Polskiej Ligi Koszykówki w sezonie, w którym zespół odniósł zaledwie 5 porażek. W rozgrywkach ekstraklasy drużyna AZS Elany spędziła sześć sezonów, przy czym najlepszym rezultatem były 6. miejsca osiągnięte w latach 1996 i 1998. W 1996 roku w Toruniu zakontraktowano Rickiego Callowaya – pierwszego w Polsce zawodnika z przeszłością w NBA. Oprócz niego w AZS-ie lat 90. występowali m.in. Ireneusz Chromicz, Jarosław Darnikowski, Jarosław Jechorek, Dariusz Kondraciuk, Marek Miszczuk, Arkadiusz Osuch, Grzegorz Sowiński, Krzysztof Wilangowski oraz obcokrajowcy: Jamal Faulkner, Walter Jeklin, Gordon Malone, Richard Robinson, Hakeem Ward.

W 1996 roku toruński AZS rozegrał pojedynek z Slovakofarmą Pezinok w ramach eliminacji Pucharu Koracia, jednak pomimo zwycięstwa u siebie, nie zdołał awansować dalej (w dwumeczu 178:167 dla Słowaków)[5]. Podobne wydarzenie odbyło się dwa lata później, kiedy to akademikom nie udało się pokonać fińskiego Honka Playboys Espoon (w dwumeczu 176:175 dla Finów)[6].

Przed sezonem 1999/2000 ze sponsorowania sekcji koszykówki wycofała się Elana, co miało bezpośrednie odzwierciedlenie w wynikach zespołu. Trenowany od tego roku przez Jacka Kalinowskiego toruński AZS w dwa razy z rzędu zajął 13. miejsce i w sezonie 2000/2001 nie zdołał uniknąć degradacji. Po zakończeniu sezonu drużynę przekształcono w Toruński Klub Koszykarski, który jednak nie został zgłoszony do rozgrywek I ligi (drugiej klasy rozgrywkowej)[7].

Obcokrajowcy edytuj

Stan na 14 lutego 2019

AZS w poszczególnych sezonach edytuj

1. W 1995 roku „I ligę” przemianowano na „Polską Ligę Koszykówki”, „II ligę” na „I ligę” itd.
ŁĄCZNIE: 23 sezony w ekstraklasie (I lidze, PLK)

Współczesność edytuj

Obecnie drużyna AZS UMK Toruń rozgrywa swoje mecze w III lidze (poziom wojewódzki). W sezonie 2011/2012 zespół zajął piąte miejsce na osiem sklasyfikowanych drużyn[8]. Obok rozgrywek organizowanych przez PZKosz, zespół AZS-u występuje także w rozgrywkach akademickich. Drużyna złożona ze studentów w sezonach 1999/2000 oraz 2000/2001 zdobyła mistrzostwo Ligi Akademickiej Koszykarzy, a rok później zajęła miejsce na drugim stopniu podium[9].

Sekcja żeńska edytuj

Przy AZS UMK funkcjonuje również utytułowana sekcja koszykówki kobiet. Zespół żeński zdobył 6 złotych, 7 srebrnych i 3 brązowe medale mistrzostw Polski uniwersytetów, począwszy od 1971 roku[10].

W przeszłości sekcja występowała w krajowych rozgrywkach ligowych. Akademiczki z czasem otrzymały przydomek Katarzynki, który był nawiązaniem do Twardych Pierników, którym to mianem nazywano koszykarzy AZS-u począwszy od lat 50.[11][12] W latach 60. i 70. toruńskie koszykarki kilkakrotnie awansowały do ekstraklasy[12]. W latach 1992–2001 zespół AZS-u nieprzerwanie występował w I lidze.

Zobacz też edytuj

Bibliografia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Studium Wychowania Fizycznego i Sportu - sekcje sportowe. Uniwersytet Mikołaja Kopernika. [dostęp 2012-04-30]. (pol.).
  2. ↑ Krzysztof Piela: Ryszard Olszewski - koszykarz i działacz z Bydgoskiego Przedmieścia. Moje Przedmieście. [dostęp 2012-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-03)]. (pol.).
  3. ↑ Danuta Seweryn-Ciesielska: Jedyne takie miejsce. [w:] Absolwent UMK [on-line]. Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 2006-09-11. [dostęp 2012-04-30]. (pol.).
  4. ↑ Olszewski Ryszard Jan. Polski Komitet Olimpijski. [dostęp 2012-04-30]. (pol.).
  5. ↑ AZS Elana Torun schedule. FIBA. [dostęp 2012-04-30]. (ang.).
  6. ↑ AZS Elana Torun schedule. FIBA. [dostęp 2012-04-30]. (ang.).
  7. ↑ Rozgrywki zasadnicze I ligi mężczyzn zakończone.. [w:] Gazeta Pomorska [on-line]. PolskiKosz.pl, 2002.02.19. [dostęp 2012-04-30]. (pol.).
  8. ↑ III liga mężczyzn. Kujawsko-Pomorski Związek Koszykówki. [dostęp 2012-04-30]. (pol.).
  9. ↑ Piłka koszykowa mężczyzn. AZS UMK Toruń. [dostęp 2012-04-30].
  10. ↑ Piłka koszykowa kobiet. AZS UMK Toruń. [dostęp 2012-04-30]. (pol.).
  11. ↑ Krzysztof Piela: Ryszard Olszewski - koszykarz i działacz z Bydgoskiego Przedmieścia. Moje Przedmieście. [dostęp 2012-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-03)]. (pol.).
  12. ↑ a b Krzysztof Błażejewski: Gdzie te chłopy z dawnych lat?. [w:] Nowości [on-line]. 2012-02-24. [dostęp 2012-08-13]. (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=AZS_UMK_Toruń_(koszykówka)&oldid=71106972”