Abelia (roślina)

Abelia
	; Abelia chinensis
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	szczeciowce
Rodzina	przewiertniowate
Rodzaj	abelia
	Nazwa systematyczna
	Abelia R. Brown in Abel; Narr. J. China 376. Aug 1818
	Typ nomenklatoryczny
	A. chinensis R. Brown
	Multimedia w Wikimedia Commons

Abelia^[4] (Abelia) – rodzaj roślin z rodziny przewiertniowatych (Caprifoliaceae). Obejmuje w zależności od ujęcia systematycznego od 3 do 30 gatunków. Występują one we wschodniej Azji oraz w Meksyku^[5]. Niektóre gatunki i mieszańce (np. abelia wielkokwiatowa A. ×grandiflora^[4]) uprawiane są jako krzewy ozdobne. Walorem są liczne, efektowne kwiaty o długich rurkach korony oraz ładny pokrój^[6].

Morfologia edytuj

Abelia spathulata

Abelia mosanensis

Pokrój: Krzewy o łukowato wygiętych pędach, osiągające do 1,8 m wysokości^[6].
Liście: Zimozielone lub opadające zimą, naprzeciwległe, rzadziej w okółkach po 3–4. Krótkoogonkowe, bez przylistków. Blaszka całobrzega, do ząbkowanej i karbowano-piłkowanej^[7].
Kwiaty: Rozwijają się w kątach liści^[7] obficie i obecne są przez długi czas w ciągu lata^[6]. Powstają pojedynczo, w parach lub wiechach. Przysadki drobne, w liczbie 4 lub 6. Działek kielicha jest od 2 do 5, są rozpostarte i trwałe, kształtu wąskolancetowatego do eliptycznego. Korona dzwonkowata, rurkowata z 5 łatkami na końcu lub dwuwargowa, barwy białej, żółtej, różowej do czerwonej. Pręciki dwusilne (dwa są dłuższe od reszty), przywierają do rurki korony. Zalążnia wąskopodługowata, trójkomorowa, z czego tylko jedna komora z pojedynczym płodnym zalążkiem. Szyjka słupka nitkowata, zwieńczona główkowatym, białym i brodawkowatym znamieniem^[7].
Owoce: Skórzaste niełupki tkwiące w trwałym kielichu^[7].

Systematyka edytuj

Wykaz gatunków^[8]

Abelia angustifolia Bureau & Franch.
Abelia anhwensis Nakai
Abelia aschersoniana (Graebn.) Rehder
Abelia biflora Turcz.
Abelia brachystemon (Diels) Rehder
Abelia buddleioides W.W.Sm.
Abelia cavaleriei H.Lév.
Abelia chinensis R.Br. – abelia chińska^[4]
Abelia chowii G.Hoo
Abelia corymbosa Regel & Schmalh.
Abelia dielsii (Graebn.) Rehder
Abelia engleriana (Graebn.) Rehder
Abelia forrestii (Diels) W.W. Sm.
Abelia gracilenta W.W.Sm.
Abelia grandifolia Villarreal
Abelia hersii Nakai
Abelia integrifolia Koidz.
Abelia ionandra Hayata
Abelia lipoensis M.T.An & G.Q.Gou
Abelia macrotera (Graebn. & Bruchw.) Rehder
Abelia mexicana Villarreal
Abelia mosanensis I.C.Chung ex Nakai – abelia mosaneńska^[4], abelia mosańska^[9]
Abelia occidentalis Villarreal
Abelia onkocarpa (Graebn.) Rehder
Abelia parvifolia Hemsl.
Abelia triflora R.Br. ex Wall.
Abelia tyaihyoni Nakai
Abelia umbellata (Graebn.) Rehder
Abelia uniflora R.Br. ex Wall. – abelia jednokwiatowa

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-09-28] (ang.).
↑ ^a ^b Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-09-29].
↑ ^a ^b ^c ^d Czekalski Mieczysław: Liściaste krzewy ozdobne. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2006, s. 111. ISBN 83-09-01790-1.
↑ David J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants. Cambridge University Press, 2008, s. 1. ISBN 0-521-82071-5.
↑ ^a ^b ^c GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 34, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
↑ ^a ^b ^c ^d Abelia R. Brown. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-03-29].
↑ Abelia. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2016-03-29].
↑ Władysław Danielewicz, Tomasz Maliński: Drzewa i krzewy Ogrodu Dendrologicznego Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, 2011, s. 127. ISBN 978-837160-642-7.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-09-28] (ang.).

[ing-3] Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-09-29].

[czekalski-4] Czekalski Mieczysław: Liściaste krzewy ozdobne. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2006, s. 111. ISBN 83-09-01790-1.

[5] David J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants. Cambridge University Press, 2008, s. 1. ISBN 0-521-82071-5.

[botanica-6] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 34, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[china-7] Abelia R. Brown. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-03-29].

[tpl-8] Abelia. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2016-03-29].

[danielewicz-9] Władysław Danielewicz, Tomasz Maliński: Drzewa i krzewy Ogrodu Dendrologicznego Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, 2011, s. 127. ISBN 978-837160-642-7.

[4]

[5]

[6]

[1]

[2]

[3]

[7]

[8]

[9]