Adam Radomyski
Adam Radomyski (ur. 4 marca?/16 marca 1893 w Smoleńsku, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
| |
 podpułkownik kawalerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
16 marca 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
zarządca |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
       
| |
Życiorys
edytujSyn Floriana i Róży z Krzyczkowskich. Należał do korporacji akademickiej „Jagiellonia” w Wiedniu[1]. Był żołnierzem kawalerii armii carskiej,
Podczas I wojny światowej służył w I Korpusie Polskim w Rosji. Brał udział w powstaniu wielkopolskim na przełomie 1918/1919. Służbę w Wojsku Polskim rozpoczął w 1919 po odzyskaniu niepodległości przez Polskę. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 7 pułku Ułanów Lubelskich. 6 września 1919 roku został przeniesiony do szwadronu przybocznego Naczelnika Państwa na stanowisko dowódcy plutonu i zastępcy dowódcy szwadronu. 12 lutego 1921 roku zastąpił rotmistrza Edwarda Dunin-Markiewicza na stanowisku dowódcy szwadronu przybocznego Naczelnika Państwa. Od 1922 był dowódcą szwadronu przybocznego. Został awansowany do stopnia majora kawalerii ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924. 6 maja 1926 roku został mianowany adiutantem generalnym Prezydenta RP Stanisława Wojciechowskiego[2]. 19 lipca 1926 roku, po przewrocie majowym i objęciu urzędu Prezydenta RP przez Ignacego Mościckiego, został przeniesiony do 15 pułku Ułanów Poznańskich w Poznaniu na stanowisko dowódcy szwadronu. W lutym 1927 został przesunięty na stanowisko kwatermistrza, a w kwietniu następnego roku na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[3][4]. 6 marca 1928 roku został przeniesiony służbowo do Obozu Szkolnego Kawalerii w Grudziądzu, w charakterze słuchacza trzy i półmiesięcznego kursu oficerów sztabowych kawalerii[5]. 23 grudnia 1929 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko Inspektora Północnej Grupy Szwadronów KOP w Wilnie[6]. Na podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku w korpusie oficerów kawalerii. 11 kwietnia 1933 roku został przeniesiony z KOP na stanowisko rejonowego inspektora koni w Gródku Jagiellońskim[7]. 26 stycznia 1934 roku został przeniesiony do Zapasu Młodych Koni w Jarosławiu na stanowisko zarządcy[8]. W marcu 1939 na stanowisku zarządcy Zapasu Młodych Koni w Górze Kalwarii[9].
W czasie kampanii wrześniowej był dowódcą 31 batalionu sformowanego z rozbitków w składzie Grupy „Żółkiew” płk. dypl. Stefana Iwanowskiego, uczestnicząc w obronie Lwowa. Po agresji ZSRR na Polskę Grupa „Żółkiew” została rozbita. 18/19 września wzięty do niewoli sowieckiej i przewieziony do obozu w Starobielsku[10]. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i potajemnie pogrzebany w bezimiennej, zbiorowej mogile w Piatichatkach[11], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[12]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 2874[11].
Adam Radomyski był żonaty z Wandą Marią Gużewską (1893–1985), siostrą Zygmunta, majora artylerii[13].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[14]
- Medal Niepodległości (23 grudnia 1933)[15]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaka pamiątkowa Korpusu Ochrony Pogranicza[16]
- Odznaka pamiątkowa 15 pułku Ułanów Poznańskich (1928)[17]
- Odznaka pamiątkowa za Powstanie Wielkopolskie
- Krzyż Oficerski Orderu Korony Rumunii (Rumunia)[18]
- Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée)[18]
Upamiętnienie
edytuj
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[19] – mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[20][21]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[22][23][24].
W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Adama Radomyskiego.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ K! Jagiellonia. archiwumkorporacyjne.pl. [dostęp 2015-01-14].
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 19 z 6 maja 1926 roku, s. 136.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 4 lutego 1927 roku, s. 35.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 174.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 171.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 407.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 96.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 10.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 127, 862.
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 339. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ a b Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 443.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Wanda Maria Anders. MyHeritage (USA) Inc.. [dostęp 2020-09-24]..
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Adam Radomyski. muzeumkatynskie.pl. [dostęp 2015-01-14].
- ↑ Juliusz S. Tym. Nadania odznaki pamiątkowej 15. pułku ułanów Poznańskich w latach 1923–1939. „MARS”, s. 95, Nr 19 z 2005.
- ↑ a b Na podstawie fotografii [1].
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 7 [dostęp 2024-10-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-12-31].
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.