Adenowirusy (łac. Adenoviridae) – rodzina wirusów DNA, charakteryzujących się występowaniem następujących cech:

Adenowirusy
Ilustracja
Systematyka
Grupa

Grupa I (dsDNA)

Rodzina

Adenoviridae

Cechy wiralne
Kwas nukleinowy

DNA

Liczba nici

dwie

Rezerwuar

kręgowce

Adenowirusy zostały w 1953 r. wykryte w tkance migdałków gardłowych (tkance adenoidalnej)[1], stąd ich nazwa. Znanych jest 49 serotypów, pogrupowanych w widoczne na poniższym przeglądzie systematyki grupy, oznaczone symbolami od A do F. Dwie główne grupy wyodrębniane w obrębie tej rodziny to adenowirusy ssacze i ptasie:

  • Rodzina: Adenoviridae (adenowirusy)
    • Rodzaj: Mastadenovirus (adenowirusy ssaków)
      • ludzki adenowirus A (HAdV-A)
      • ludzki adenowirus B (HAdV-B)
      • ludzki adenowirus C (HAdV-C)
      • ludzki adenowirus D (HAdV-D)
      • ludzki adenowirus E (HAdV-E)
      • ludzki adenowirus F (HAdV-F)
    • Rodzaj: Aviadenovirus (adenowirusy ptaków)

Patogeneza

edytuj

Adenowirusy wykazują szczególne powinowactwo do układu chłonnego, powodując przerost tkanki adenoidalnej (limfoidalnej). Wywołują zmiany degeneracyjne i martwicę nabłonka dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, spojówki. W ciężkich przypadkach może dojść do uogólnienia zakażenia.

Chorobotwórczość

edytuj

Choroby wywoływane przez adenowirusy dotyczą głównie oczu, układu oddechowego i przewodu pokarmowego:

  • zakażenia dróg oddechowych u dzieci – są one często bezobjawowe, zwłaszcza w przypadku adenowirusa 2. Istnieje tutaj zależność od wieku: małe dzieci wykazują zwykle nieżyt nosa, zaś starsze – zapalenie gardła
  • zakażenie oddechowe u rekrutów – występuje w dużych zbiorowiskach ludzkich, np. w koszarach, stąd nazwa
  • tzw. oko stoczniowca – jest to choroba oczu przenoszona za pomocą niesterylnych narzędzi medycznych
  • choroby jelit – występują u niemowląt – mogą to być zapalenia jelit lub wgłobienie jelit
  • ostre zapalenia pęcherza moczowego – występują u niemowląt
  • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – występuje u niemowląt

Ponadto u osób otyłych jest większa częstotliwość infekcji niektórymi adenowirusami (adenowirus Ad-36).

Przypisy

edytuj
  1. W.P. Rowe i inni, Isolation of a cytopathogenic agent from human adenoids undergoing spontaneous degeneration in tissue culture, „Proceedings of the Society for Experimental Biology and Medicine”, 84 (3), 1953, s. 570–573, DOI10.3181/00379727-84-20714, PMID13134217 (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • A.H. Kidd, D. Garwicz, M. Oberg, Human and simian adenoviruses: phylogenetic inferences from analysis of VA RNA genes, „Virology”, 207 (1), 1995, s. 32–45, DOI10.1006/viro.1995.1049, PMID7871747 (ang.).
  • Zdzisław Dziubek (red.), Choroby zakaźne i pasożytnicze, PZWL, ISBN 978-83-200-3768-5.