Wikipedia

Adrien de Jussieu

francuski botanik

Adrien Laurent Henri de Jussieu (ur. 23 grudnia 1797 w Paryżu, zm. 29 czerwca 1853, tamże[1]) – botanik francuski.

Adrien Laurent Henri de Jussieu
Ilustracja
Państwo działania

 Francja

Data i miejsce urodzenia

23 grudnia 1797
Paryż

Data i miejsce śmierci

29 czerwca 1853
Paryż

doktor medycyny
Specjalność: botanik
Alma Mater

Uniwersytet Francji

Doktorat

1824 – nauki medyczne

ogród botaniczny

Jardin des plantes

Okres zatrudn.

od 1826

Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Pochodzi z rodziny de Jussieu, francuskich pionierów botaniki z XVIII i XIX wieku, będąc jej ostatnim męskim przedstawicielem. Syn Antoine Laurenta[2][1] i Thérèse Adrienne z domu du Boisneuf[3]. Był zaocznym uczniem Lycée Napoléon/Collège royal Henri-IV (Lycée Henri-IV). Pracę doktorską z zakresu fitoterapeutycznego wykorzystania roślin wilczomleczowatych (De Euphorbiacearum generibus medicisque earundem viribus tentamen) obronił na wydziale medycznym (Faculté de Paris) Uniwersytetu Francji i opublikował w 1824[2][1]. W tym roku został członkiem Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina[4]. W 1826 objął katedrę botaniki, czyli został profesorem, w królewskim ogrodzie botanicznym przy Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu (Jardin des plantes, wówczas Jardin du Roi)[2][5], zastępując na tym stanowisku ojca[6]. W 1831 został członkiem Francuskiej Akademii Nauk. W 1853 został jej przewodniczącym[5]. W 1850 został zagranicznym członkiem honorowym Amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk[7].

Napisał kilka monografii botanicznych, w których opisy rodzin roślin rozszerzał o informacje z zakresu anatomii, łącznie z embriogenezą. W swoich pracach kontynuował dzieło swojego ojca i jego stryja w zakresie teorii taksonomii roślin[6]. Zredagował również pośmierte wydanie „Introductio in historiam plantarum” autorstwa ojca[1]. Jego podręcznik „Botanique. Cours élémentaire d'histoire naturelle à l'usage des collège” miał kilkanaście wydań[6]. Był jednym z trzech podręczników przyrodoznawstwa zatwierdzonych przez francuskie autorytety naukowe do stosowania w szkołach. W 1849 został przetłumaczony na język polski przez Chałubińskiego pod tytułem „Wykład początków botaniki” i ta wersja uchodziła wówczas za najnowocześniejszy, a przez kolejną połowę XIX wieku za najważniejszy polskojęzyczny podręcznik botaniki[8]. W systemie International Plant Names Index opisane przez niego gatunki są oznaczane skrótem A.Juss. W 2021 w bazie tego systemu znajdowało się 1070 taksonów, których był autorem nazwy[9]. Współpracując z Adolphem Brongniartem rozbudował kolekcję ogrodu botanicznego. Jego księgozbiór został po jego śmierci wystawiony na aukcję[6].

Żonaty z Madeleine Antoinette Adèle Émilie de Jussieu. Miał siostrę Antoinette Thérèse Amélie[3] i dwie córki[1]. Jako jego przyjaciele wymieniani są m.in. Adolphe Brongniart, Prosper Mérimée, Stendhal i Victor Jacquemont[6]. Pochowano go na Cmentarz Montparnasse[3].

Na jego cześć już w 1825 Charles Gaudichaud-Beaupré nazwał nowo odkryty rodzaj rośliny z rodziny wilczomleczowatych Adriana[10].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e Jussieu, De, [w:] Encyclopædia Britannica, 1911.
  2. ↑ a b c Adrien Jarry de Mancy, Portraits et histoire des hommes utiles, hommes et femmes de tous pays et de toutes conditions, Paryż: Société Montyon et Franklin, 1840, s. 219-222 (fr.).
  3. ↑ a b c Adrien-Henri Laurent de Jussieu [online], Prabook (ang.).
  4. ↑ Adrien Laurent de Jussieu [online], Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina – Nationale Akademie der Wissenschaften [dostęp 2021-02-14] [zarchiwizowane z adresu 2021-02-14] (niem.).
  5. ↑ a b ЖЮССЬЁ [online], Большая российская энциклопедия (ros.).
  6. ↑ a b c d e Frans A. Stafleu, Jussieu, Adrien Henri Laurent de, [w:] Dictionary of Scientific Biography, t. 7, Charles Scribner's Sons, 1981, s. 196 (ang.).
  7. ↑ Book of Members, 1780–2010: Chapter J [online], American Academy of Arts and Sciences [dostęp 2021-02-14] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-17] (ang.).
  8. ↑ B. Hryniewiecki, Tytus Chałubiński jako botanik (1820 – 1889), „Acta Societatis Botanicorum Poloniae”, XXIV (2), 1955, DOI: 10.5586/asbp.1955.026.
  9. ↑ Jussieu, Adrien Henri Laurent de (1797-1853) [online], International Plant Names Index (ang.).
  10. ↑ Charles Gaudichaud-Beaupré, Adriana, nouveau genre de plantes, dans la famille des Euphorbiacees, „Annales des Sciences Naturelles”, 5, 1825, s. 227 (fr.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Adrien_de_Jussieu&oldid=72066216”