Agobard

teolog, pisarz kościelny, arcybiskup Lyonu

Agobard (ur. 769 lub 779 w Hiszpanii, zm. 6 kwietnia 840 w Lyonie) – teolog, pisarz kościelny, arcybiskup Lyonu.

Agobard
arcybiskup Lyonu
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

769 lub 779
Hiszpania

Data śmierci

6 kwietnia 840

Arcybiskup Lyonu
Okres sprawowania

816-840

Wyznanie

chrześcijańskie

Prezbiterat

804

Sakra biskupia

813

Życiorys edytuj

Ukończył szkołę katedralną w Lyonie[1]. Święcenia kapłańskie przyjął w 804, zaś biskupem został już w 813. Zastępował usuniętego arcybiskupa Lyonu - Leidrada, po śmierci którego w 816 został wyświęcony na arcybiskupa. Wobec zaangażowania w bieżące sprawy polityczne (konflikt cesarza Ludwika Pobożnego z synami[2]) musiał się schronić w Italii, skąd jednak wrócił do pełnienia piastowanej funkcji[3]. Zmarł w opinii świętości, lecz kultu nie zatwierdzono[4]. Należał do grona teologów, których pogląd przyczynił się do potępienia adopcjanizmu[5]. Był zwolennikiem dominacji władzy duchownej nad świecką[6].

Walka z zabobonami edytuj

W szczególny sposób zwalczał przesądy ludowe, zwłaszcza związane z uprawą roli. Znane są jego traktaty przeciwko tzw. tempestarii, czyli zaklinaczom deszczu, którzy mieli władzę nad deszczem i gradem[7]. Zwracał uwagę, że wieśniacy chętniej płacili tym czarownikom, niż uiszczali dziesięcinę[8]. Nie przeszkadzało mu to jednak ratować przed samosądem rolników ludzi, którzy straszyli przywołaniem kiepskiej pogody[9].

Stosunek do Żydów edytuj

Arcybiskup Lyonu darzył ich niechęcią, czego wyrazem była m.in. próba wywołania rozruchów antyżydowskich za panowania Ludwika Pobożnego[10]. Pomimo takiej relacji, a nawet zakazywania pozdrawiania chrześcijanom Żydów - nigdzie Agobard nie zarzucał im w swych pismach tak popularnego oskarżenia, jakim był mord rytualny[11][12]. U Żydów nie można było dokonywać też zakupów[13].

Przypisy edytuj

  1. M. Banaszak, Historia Kościoła katolickiego, t. 2, Warszawa 1989, s. 50.
  2. Agobard napisał manifest w ich interesie, zob. M. Banaszak, Historia Kościoła katolickiego, t. 2, Warszawa 1989, s. 58.
  3. Agobard, jak i inni dostojnicy kościelni w tamtym czasie, był zwolennikiem jedności politycznej, zob. P. Pierrard, Historia Kościoła katolickiego, przeł. T. Szafrański, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1984, s. 79-80 ISBN 83-211-0268-9 N. Davies, Europa. Rozprawa historyka z historią, przekł. E. Tabakowska, Wydawnictwo Znak, Kraków 2008, s. 338 ISBN 978-83-240-0004-3 określa go wręcz jako pierwszego europejskiego rzecznika centralizmu.
  4. W. Smereka, Agobard, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 1, Lublin 1973, kol. 189.
  5. M. Banaszak, Historia Kościoła katolickiego, t. 2, Warszawa 1989, s. 52.
  6. D. Tabor, Król, prorok czy kapłan? Charyzmat konsekrowanego władcy w miniaturach ottońskich: treści ideowe i funkcje przedstawień cesarzy dynastii saskiej, "Roczniki Humanistyczne", 64, 2016, nr 4, s. 22-23.
  7. Ch. Wickham, Społeczeństwo, [w:] Wczesne średniowiecze, red. R. McKitterick, przeł. Z. Dalewski, Świat Książki, Warszawa 2010, s. 106 ISBN 978-83-247-1808-5
  8. P. Lafargue, Rozwój własności, przeł. J.F. Wolski, Warszawa 1907, s. 41.
  9. J. Kracik, Chrześcijaństwo kontra magia. Historyczne perypetie, Wydawnictwo M, Kraków 2012, s. 79-80 ISBN 978-83-7595-465-4
  10. H. Immeles, Antysemityzm w Austryi, Lwów 1910, s. 95.
  11. F. Frank, Mord rytualny wobec trybunału prawdy i sprawiedliwości, przeł. M. Blumberg, cz. I, Warszawa 1904, s. 67.
  12. Zob. też J. Kopp, W kwestyi żydowskiej. Według aktów procesu Rohling-Bloch, Lwów 1887, s. 25.
  13. T. Czacki, Rozprawa o Żydach i Karaitach, Kraków 1860, s. 30.

Bibliografia edytuj

  • W. Smereka, Agobard, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 1, Lublin 1973, kol. 189.